Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας Κατά των Γυναικών: Δράματα πίσω από κλειστές πόρτες

Εγκλωβισμένες στη βία: Αυξήθηκαν οι κλήσεις γυναικών στις γραμμές SOS εν μέσω καραντίνας

Τον τελευταίο χρόνο περίπου 4.872 γυναίκες σε όλη την Ελλάδα βρήκαν το κουράγιο να καταγγείλουν πως έπεσαν θύματα βίας, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.

Η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων συγκεντρώνει τα στοιχεία και τα παρουσιάζει σήμερα στην Πρώτη Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών.

Η Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών τιμάται κάθε χρόνο στις 25 Νοεμβρίου, από το 1960. Ωστόσο, αν και από τότε έχουν γίνει τεράστια βήματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου σε ψυχολογικό και νομικό επίπεδο, οι συμπεριφορές παραμένουν ίδιες. Πίσω από κλειστές πόρτες και παράθυρα εκτυλίσσονται καθημερινά ιστορίες απελπισίας και πόνου.

«Είναι οριζόντιο πρόβλημα» λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η αρμόδια Γενική Γραμματέας, Μαρία Συρυγγέλα και συμπληρώνει:

«Μπορεί καμιά φορά να νομίζουμε ότι αυτό το πρόβλημα αφορά γυναίκες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Δεν ισχύει. Δεν έχει ταξικούς περιορισμούς, ούτε μορφωτικούς περιορισμούς».

Μια γυναίκα σηκώνει την παλάμη της. Διπλώνει τον αντίχειρα και τον κλείνει μέσα στη γροθιά της. Βρίσκεται σε κίνδυνο. Πρόκειται για διεθνές μη λεκτικό κώδικα και δηλώνει πως υφίσταται βία. Το σιωπηλό σινιάλο διαδόθηκε ευρέως στη διάρκεια της καραντίνας, όπου τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν σε όλη την υφήλιο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Στην Ελλάδα, το διάστημα της πρώτης καραντίνας οι κλήσεις προς την Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης SOS 15900, αυξήθηκαν κατά 230%. Οι ειδικοί ήξεραν ότι τα περιστατικά βίας αυξάνονται όταν τα ζευγάρια περνούν περισσότερο χρόνο μαζί.

«Τις νύχτες και τις αργίες γίνονται συνήθως τα περισσότερα περιστατικά» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών δήμου Αγρινίου, Νατάσα Μακρυδήμα.

Στο διάστημα της καραντίνας μάλιστα σε όλες τις περιφερειακές ενότητες, ξενοδοχεία αποτέλεσαν έκτακτα καταλύματα. Αυτό συνέβη προκειμένου οι γυναίκες και τα παιδιά τους να ολοκληρώσουν τις ιατρικές εξετάσεις που απαιτούνται για να μπουν σε έναν από τους 20 ξενώνες, οι οποίοι λειτουργούν υπό την αιγίδα του κράτους.

Σύμφωνα με το καταστατικό, οι κακοποιημένες γυναίκες με τα παιδιά τους μπορούν να μείνουν εκεί τρεις έως έξι μήνες. Αν υπάρχει ανάγκη και παραπάνω.

«Στην αρχή ήταν το ίδρυμα. Τώρα είναι το σπίτι μας. Και το ακούω από τα παιδιά που μένουν εδώ. Λένε πάμε σπίτι μας, είμαστε σπίτι μας» περιγράφει η Ν. Μακρυδήμα.

Οι ασχολίες είναι παρόμοιες με αυτές ενός σπιτιού. Τα παιδιά όταν γυρίζουν από το σχολείο διαβάζουν και παίζουν. Οι γυναίκες ασχολούνται με την φροντίδα του ξενώνα, την μαγειρική και την ανάγνωση. Παράλληλα, ασχολούνται με την ψυχική τους ενδυνάμωση με τη βοήθεια ψυχολόγων, παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών.

Η Αττική «κρατάει τα σκήπτρα» της κακοποίησης γυναικών, σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφέρειες. Ωστόσο, τα περιστατικά που αναφέρονται δεν είναι μόνον αυτά. Πολλές γυναίκες νιώθουν ντροπή και δεν τολμούν να αρθρώσουν αυτό που τις βασανίζει.

«Αυτές οι γυναίκες, υποτιμούν πάρα πολύ το γεγονός. Το υποβαθμίζουν. Λένε ένα χαστούκι ήταν, δεν γίνεται συχνά» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κλινική ψυχολόγος και διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Άννα Κανδαράκη.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας Κατά των Γυναικών

«Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, καλεί σε επαγρύπνηση και δράση. Μηδενική αποδοχή και ανοχή της βίας κατά των γυναικών. Τιμωρία των ενόχων. Δημιουργία δομών στήριξης και προστασίας των θυμάτων» τονίζει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου με ανάρτησή της στο Facebook.

Η κ. Σακελλαροπούλου υπογραμμίζει, επίσης, ότι χρειάζεται αλλαγή του οικογενειακού και κοινωνικού παραδείγματος, μέσω εκπαιδευτικών και συμβουλευτικών διαδικασιών.

Παράλληλα, σημειώνει ότι «θα χρειαστεί χρόνος για να διαλυθούν τα στερεότυπα που πηγάζουν από την ανισότητα των φύλων και περιβάλλουν ιδεολογικά το φαινόμενο, συχνά στιγματίζοντας το θύμα και όχι τον ένοχο, διαμορφώνοντας τη συλλογική ανεκτικότητα απέναντι σε πράξεις ηθικά και ποινικά κολάσιμες».

Ωστόσο, επισημαίνει ότι ως τότε, η αυστηρή εφαρμογή του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και η δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τις γυναίκες που έχουν υποστεί ή υφίστανται κακοποίηση, είναι η μόνη οδός.

Ακολουθεί ολόκληρη η ανάρτηση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στο Facebook για την Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών:

«Η βία κατά των γυναικών, βία σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική και οικονομική, βία που πλήττει την ακεραιότητα και την αξιοπρέπεια όσων την υφίστανται, είναι παγκόσμιο φαινόμενο, μοναδικής ιστορικής αντοχής, με οδυνηρές προεκτάσεις. Και, παρότι σπάνια καταγγέλλεται και ακόμη σπανιότερα τιμωρείται, τα στοιχεία είναι συντριπτικά: σύμφωνα με τον ΟΗΕ, μία στις τρεις γυναίκες θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή της τη βία του συντρόφου της, μία στις πέντε θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού, ενώ εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο διακινούνται παράνομα με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την καταναγκαστική εργασία. Η κυριαρχία των πατριαρχικών δομών, ο προκαθορισμός των έμφυλων ρόλων και οι διακρίσεις μεταξύ των φύλων αναπαράγουν το πρόβλημα και στις μέρες μας το επιτείνουν. Η πανδημία του κορονοϊού, τα οικονομικά προβλήματα, η αναγκαστική συνύπαρξη στον περιορισμένο χώρο του σπιτιού, λόγω καραντίνας, η αλλαγή επί τα χείρω της καθημερινότητάς μας, δημιουργούν την εκρηκτική ατμόσφαιρα που ευνοεί τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας και πολλαπλασιάζει τα εγκλήματα εναντίον των γυναικών, που κάποτε φτάνουν ως την δολοφονία.

Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, μια συμβολική κίνηση μεγάλης σημασίας, καλεί σε επαγρύπνηση και δράση. Μηδενική αποδοχή και ανοχή της βίας κατά των γυναικών. Τιμωρία των ενόχων. Δημιουργία δομών στήριξης και προστασίας των θυμάτων. Και, κυρίως, αλλαγή του οικογενειακού και κοινωνικού παραδείγματος, μέσω εκπαιδευτικών και συμβουλευτικών διαδικασιών. Θα χρειαστεί χρόνος για να διαλυθούν τα στερεότυπα που πηγάζουν από την ανισότητα των φύλων και περιβάλλουν ιδεολογικά το φαινόμενο, συχνά στιγματίζοντας το θύμα και όχι τον ένοχο, διαμορφώνοντας τη συλλογική ανεκτικότητα απέναντι σε πράξεις ηθικά και ποινικά κολάσιμες. Αλλά, ως τότε, η αυστηρή εφαρμογή του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και η δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τις γυναίκες που έχουν υποστεί ή υφίστανται κακοποίηση, είναι η μόνη οδός».