Τουρκία - Παραίτηση Άλμπαϊρακ: Οι γροθιές στο κατώφλι του Ερντογάν και το παρασκήνιο στην Αγκυρα

Παράλληλα, όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι στην Άγκυρα βρίσκονται σε εξέλιξη έντονες πολιτικές διεργασίες, που αλλάζουν τις ισορροπίες εντός του κυβερνώντος κόμματος, με την παραίτηση του Άλμπαϊράκ να αξιολογείται και σε αυτό το πλαίσιο.

Τη Δευτέρα, μία ημέρα μετά την παραίτηση, ένας βουλευτής του ακροδεξιού κόμματος IYI, ο Αϊτούν Τσιράι, αποκάλυψε δημόσια αυτό που φημολογείτο εδώ και καιρό στους πολιτικούς διαδρόμους. Με ανάρτησή του στο Twitter, ο Τσιράι υποστήριξε ότι ο νέος κεντρικός τραπεζίτης, Νατζί Άγμπαλ, πήγε στο προεδρικό μέγαρο για να ενημερώσει τον πρόεδρο Ερντογάν ότι έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας. Κατόπιν τούτου εκλήθη στο προεδρικό μέγαρο ο Αλμπαϊράκ, αλλά δεν έγινε δεκτός από τον πεθερό του. Στην έξοδο, Αλμπαϊράκ και Αγμπάλ συναντήθηκαν και η φιλονικία κατέληξε σε γροθιές.

Η ψυχρότητα στις σχέσεις των δύο ανδρών ήταν γνωστή και ο διορισμός του Άγμπαλ απ' ευθείας από τον Ερντογάν, χωρίς προηγουμένως να ενημερωθεί ο Άλμπαϊράκ ως καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός, θεωρήθηκε από τον ίδιο «άδειασμα». Ακολούθησε, το βράδυ της Κυριακής, η γνωστή επιστολή παραίτησης, σε ύφος ιδιαίτερα φορτισμένο συναισθηματικά και με την καταληκτική ευχή: «Ο Θεός να μας βοηθήσει».

Φήμες θέλουν ότι ο Αλμπαϊράκ είχε στο παρελθόν έντονες διαφωνίες και με τον κουνιάδο του Μπιλάλ, τον μικρότερο γιο του πεθερού του. Ο διαγκωνισμός τους για επικράτηση στο σύστημα εξουσίας του Ερντογάν σχετίζεται, μεταξύ άλλων, και με τον έλεγχο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, καθώς ο αδελφός του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, Σερχάτ, ελέγχει τον όμιλο της εφημερίδας Sabah, ασκώντας επιρροή στις ενδοπαραταξιακές συγκρούσεις.

Πληροφορίες, που είδαν επίσης το φως της δημοσιότητας, θέλουν την οικογένεια Άλμπαϊράκ να σχετίζεται με την επονομαζόμενη «Ομάδα Πελικάν» (Ομάδα Πελεκάνου στα ελληνικά) και την Μη-Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ), Bosphorus Center for Global Affairs (BG), της ομάδας αυτής η οποία, όπως καταγγέλλεται, προωθεί τον Μπεράτ Αλμπαϊράκ στην μάχη της διαδοχής.

Η εν λόγω ΜΚΟ βρισκόταν, σύμφωνα με αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης, και πίσω από την παραίτηση του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος διαφώνησε και διαχώρισε την πορεία του από τον πρόεδρο Ερντογάν, τον Μάιο του 2016.

Η εμπλοκή του Μπεράτ Αλμπαϊράκ στον πόλεμο εξουσίας εντός του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) δεν εξαντλείται εδώ. Αρκετό καιρό είναι γνωστή η κόντρα του και με τον υπουργό Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, έναν από τους ισχυρούς δελφίνους του κόμματος, που διεκδικεί και αυτός ηγετική θέση στη μετα-Ερντογάν εποχή. Ο Σοϊλού εκφράζει την ακραία πτέρυγα του κόμματος, συνθέτοντας ισλαμιστικές και εθνικιστικές απόψεις. Πλεονέκτημα του είναι οι άριστες σχέσεις του με τους εθνικιστές Γκρίζους Λύκους του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που τα τελευταία στηρίζουν ανοικτά την κυβέρνηση χωρίς όμως να συμμετέχουν επίσημα σε αυτήν.

Η επιδεινούμενη, ωστόσο, κατάσταση της Οικονομίας ήταν εκείνη που έβαλε τον Μπεράτ Άλμπαϊρακ στο στόχαστρο.

Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έχασε από την αρχή του χρόνου περίπου το 30% της αξίας της, το «Νέο Οικονομικό Πρόγραμμα» που εξήγγειλε δείχνει να μην «τραβάει» και η οικονομία εξαιτίας του κορωνοϊού συρρικνώνεται. Το κόστος των διεθνών αντιπαραθέσεων και των πολέμων στους οποίους έχει εμπλακεί η Τουρκία εκτροχίασαν τον προϋπολογισμό, ο οποίος επί της ουσίας δεν εκτελείται πλέον.

Οι πολιτικές χαμηλών επιτοκίων για τις οποίες πιέζει ο Ερντογάν, προκειμένου να ανακτήσει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης δεν αποδίδουν καρπούς. Οι σχετικές παρεμβάσεις του στην Κεντρική Τράπεζα προκάλεσαν τις αρνητικές αντιδράσεις της αγοράς που επιβάλλει τους δικούς της όρους, με αποτέλεσμα να καταστεί πρόσφατα αναπόφευκτη μια αύξηση των επιτοκίων. Ενδεικτική είναι επίσης η μαζική ρευστοποίηση χρυσού από την Κεντρική Τράπεζα η οποία, παρ’ όλο που επισήμως επικαλείται την υψηλή ζήτηση της αγοράς και την αύξηση της τιμής του χρυσού, χρησιμοποιεί τη ρευστότητα αυτή για να στηρίξει την οικονομία. Από τον Ιούλιο μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, τα αποθέματα χρυσού της Κεντρικής Τράπεζας μειώθηκαν κατά… 47%.

Όλα αυτά συνθέτουν το πολιτικό και οικονομικό σκηνικό μέσα στο οποίο ήλθε η παραίτηση του Μπεράτ Αλμπαϊράκ και όπως όλα δείχνουν ότι κάτι σημαντικό συμβάνει αυτή τη στιγμή στην Αγκυρα. Ανεξάρτητα από την έκβαση της υπόθεσης Άλμπαϊράκ, το γεγονός και μόνο ότι λαμβάνουν χώρα οι συγκεκριμένες εξελίξεις, με όλο το παρελκόμενο πολιτικό παρασκήνιο, δείχνει ότι μετατοπίζονται «βράχοι» της εξουσίας.