ΚΟΣΜΟΣ

Ναγκόρνο Καραμπάχ: Ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν με «εγγυητή» τον Πούτιν

Ναγκόρνο Καραμπάχ: Ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν με «εγγυητή» τον Πούτιν
AP Photo

Ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης στην αμφισβητούμενη ζώνη του Ναγκόρνο Καραμπάχ υπέγραψαν τη Δευτέρα η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και η Ρωσία.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «απίστευτα επώδυνη τόσο για εμένα όσο και για τον λαό μας». Από τη μεριά του ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ τη χαρακτήρισε «ιστορικής συμφωνίας», που ισοδυναμεί σε «συνθηκολόγηση» της Αρμενίας.

Η συμφωνία έρχεται μετά από έξι εβδομάδες συγκρούσεων ανάμεσα σε Αζέρους και Αρμενίους σε μια νέα κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή που μετρά δεκαετίες συγκρούσεων.

Η περιοχή έχει διεθνώς αναγνωριστεί ως αζερική, ωστόσο από το 1994 διοικείται από Αρμένιους ενθικιστές.

Το τελευταίο διάστημα μία σειρά από συμφωνίες για κατάπαυση του πυρός είχαν αποτύχει να επαναφέρουν την ειρήνη στην περιοχή.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία

Σύμφωνα με τη συμφωνία που ισχύει από τη 1 τα ξημερώματα της Τρίτης (23:00 της Δευτέρας, ώρα Ελλάδας), το Αζερμπαϊτζάν θα διατηρήσει τις περιοχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ που είχε καταλάβει κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ενώ η Αρμενία συμφώνησε να αποσυρθεί από διάφορες άλλες γειτονικές περιοχές μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν επιβεβαίωσε ότι ρωσική ειρηνευτική δύναμη θα αναπτυχθεί κατά μήκος της γραμμής του μετώπου στον θύλακα Ναγκόρνο Καραμπάχ για να επιτηρεί την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός.

O Ρώσος πρόεδρος κατά την ανακοίνωση της ειρηνευτικής συμφωνίας.Alexei Nikolsky, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP

Ο Πούτιν πρόσθεσε ότι ελπίζει πως η συμφωνία που υπεγράφη «θα δημιουργήσει τις αναγκαίες συνθήκες» για να υπάρξει «μακρόχρονη και πλήρης επίλυση της κρίσης» στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

«Την 9η Νοεμβρίου, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν (Ιλχάμ Αλίεφ), ο πρωθυπουργός της Αρμενίας (Νικόλ) Πασινιάν και ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας (Βλαντίμιρ Πούτιν) υπέγραψαν διακήρυξη που αναγγέλλει την πλήρη κατάπαυση του πυρός και το τέλος όλων των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην εμπόλεμη ζώνη του Ναγκόρνο Καραμπάχ από τα μεσάνυχτα της 10ης Νοεμβρίου ώρα Μόσχας», αναφέρει ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες της ρωσικής προεδρίας τις πρώτες πρωινές ώρες.

Ο πρόεδρος Πούτιν γνωστοποίησε επίσης ότι η συμφωνία περιλαμβάνει και ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου.

Και τουρκική επιτήρηση

Όπως διευκρίνισε ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εκτός από ρωσική θα αναπτυχθεί και τουρκική ειρηνευτική δύναμη η οποία θα εντέλλεται να επιτηρεί τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας, η απόφαση πάρθηκε με βάση μια «βαθιά ανάλυση της εμπόλεμης κατάστασης και μετά από συζήτηση με τους καλύτερους εμπειρογνώμονες στο πεδίο».

«Δεν πρόκειται για νίκη αλλά δεν είναι ήττα μέχρι να θεωρήσεις τον εαυτό σου ηττημένο», είπε ο Πασινιάν.

Την συναίνεσή του «για να λήξει ο πόλεμος το συντομότερο δυνατό» έδωσε και Αρμένιος ηγέτης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτουνιάν.

Οργισμένοι διαδηλωτές στο κοινοβούλιο

Πλήθος έξαλλων διαδηλωτών εισέβαλε σήμερα στην έδρα του κοινοβουλίου της Αρμενίας στο Γερεβάν, καταγγέλλοντας τη συμφωνία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ που υπεγράφη με το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία και μοιάζει να επικυρώνει τη στρατιωτική επικράτηση των αζερικών δυνάμεων.

Πλήθος χιλιάδων εξοργισμένων διαδηλωτών συγκεντρώθηκε γύρω από τη Βουλή της Αρμενίας από τη στιγμή που μεταδόθηκε η είδηση για την υπογραφή της συμφωνίας και εκατοντάδες εξ αυτών εισέβαλαν στο κτήριο, έσπασαν παράθυρα και προκάλεσαν εκτεταμένες φθορές στο εσωτερικό του κοινοβουλίου, μεταδίδει δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου που βρίσκεται επιτόπου.

Ναγκόρνο-Καραμπάχ: Η ιστορία σε περίπου 100 λέξεις

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μέρος του Αζερμπαϊτζάν, αλλά ο πληθυσμός του αποτελείται στην πλειονότητά του από Αρμενίους. Καθώς η Σοβιετική Ενωση κατέρρευσε τη δεκαετία του 1980, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ ψήφισε να γίνει μέρος της Αρμενίας -πυροδοτώντας έναν πόλεμο που τερματίστηκε με εκεχειρία το 1994.

Από τότε, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ παρέμεινε μέρος του Αζερμπαϊτζάν, αλλά ελέγχεται από αυτονομιστές Αρμενίους που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση του Ερεβάν. Οι διαπραγματεύσεις επί δεκαετίες, με τη μεσολάβηση διεθνών δυνάμεων, δεν απέδωσαν ποτέ και δεν έχει υπάρξει ειρηνευτική συνθήκη.

Η Αρμενία στο μεγαλύτερο μέρος της είναι ορθόδοξη, ενώ το πλούσιο σε πετρέλαιο Αζερμπαϊτζάν αποτελείται στην πλειονότητά του από μουσουλμάνους. Η Τουρκία έχει στενούς δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν, ενώ η Ρωσία είναι σύμμαχος με την Αρμενία -αν και έχει επίσης καλές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.