Χονγκ Κονγκ: Πώς ο νέος νόμος για την ασφάλεια αποτελεί απειλή για τους κατοίκους όλου του πλανήτη
Το Χονγκ Κονγκ ήταν σπίτι των φωνών ενάντια στο Πεκίνο. Τώρα αυτές οι φωνές μπορεί να μην είναι ασφαλείς ούτε καν στο αεροδρόμιο της πόλης.
Πριν από έναν χρόνο ο Κινεζο-Αυστραλός καλλιτέχνης Badiucao αναζητούσε έναν χώρο στο Χονγκ Κονγκ για να εκθέσει κάποια από τα πολιτικά του έργα, πολλά από τα οποία επικρίνουν το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
Τώρα λέει ότι δεν θα τα μετέφερε καν μέσω του αεροδρομίου του Χονγκ Κονγκ φοβούμενος τη σύλληψη υπό τον νέο νόμο της πόλης για την εθνική ασφάλεια.
Κι αυτό γιατί ο νέος νόμος που τέθηκε σε ισχύ από την προηγούμενη Τρίτη δεν περιορίζει μόνο τις ελευθερίες στην πόλη στα σπίτια: θέτει σε κίνδυνο φυλάκισης ακόμη και τους ξένους πολίτες που επικρίνουν την κινεζική κυβέρνηση οπουδήποτε στον κόσμο αν αυτοί πατήσουν το πόδι τους στην πόλη – ακόμη κι αν απλώς διέρχονται από το αεροδρόμιο για να πάνε κάπου αλλού.
«Είναι πράγματι ανησυχητικό και τρομακτικό, όχι μόνο για τους κατοίκους του Χονγκ Κονγκ αλλά για όποιον ενδιαφέρεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Χονγκ Κονγκ και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα», λέει ο Badiucao στο CNNi από το σπίτι του στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.
Για δεκαετίες, πρώτα ως βρετανική αποικία και στη συνέχεια ως αυτόνομη περιοχή στην Κίνα- το Χονγκ Κονγκ προσέφερε νομική προστασία από το Κομμουνιστικό Κόμμα της ενδοχώρας. Κινέζοι διαφωνούντες, δυτικοί ακαδημαϊκοί και παγκόσμιες μη κυβερνητικές οργανώσεις χρησιμοποιούσαν το Χονγκ Κονγκ ως ασφαλές μέρος για να συναντηθούν, να οργανωθούν και να ασκήσουν κριτική στο Πεκίνο, συνήθως χωρίς συνέπειες.
Πλέον αυτό αμφισβητείται.
«Υπάρχουν εγκλήματα που καλύπτονται πίσω από αυτόν τον νόμο ο οποίος έχει να κάνει καθαρά με την ελευθερία του λόγο κι έτσι είναι πιθανό να μιλάς εκτός Κίνας και την ίδια στιγμή να κινδυνεύεις με συνέπειες», λέει ο Τζέρεμι Ντάουν από το Yale Law Paul Tsai Center.
«Το Χονγκ Κονγκ ήταν ένα ασφαλές μέρος. Πλέον δεν είναι».
Η ενότητα 38
Οι υπερασπιστές του, χαρακτηρίζουν τον νέο νόμο ως «ένα σημαντικό βήμα για το τέλος του χάους και της βίας των τελευταίων μηνών» στην πόλη.
Το Πεκίνο είδε τις διαδηλώσεις του τελευταίου χρόνου ως μια ευθεία πρόκληση απέναντι στο κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα ενώ κατηγόρησε γι’ αυτές τις «ξένες δυνάμεις».
Βασική έγνοια του νόμου είναι να σταματήσει τους ντόπιους αντιφρονούντες. Ωστόσο η ενότητα 38 έχει προκαλέσει το διεθνές ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με την επίσημη μετάφραση του συγκεκριμένου εδαφίου από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, «αυτός ο νόμος θα εφαρμόζεται για παραβιάσεις κατά αυτού του νόμου που θα διαπράττονται κατά της Ειδικής Διοικητικής Περιοχής του Χονγκ Κονγκ έξω από την περιοχή από ένα άτομο που δεν είναι μόνιμος κάτοικος της περιοχής».
Εν συντομία, αυτό σημαίνει ότι ακόμη και μη Κινέζοι πολίτες που ζουν εκτός Χονγκ Κονγκ μπορούν να υπόκεινται στον νέο νόμο.
Αντίστοιχος νόμος ισχύει και στην Κίνα αλλά μπορεί να εφαρμοστεί μόνο αν το αδίκημα είναι επιφέρει ποινή και στις δύο χώρες, αυτό σημαίνει ότι όποιος επικρίνει το ΚΚΚ δεν σχεδόν απίθανο να διωχθεί.
Η Ενότητα 38 ωστόσο δεν έχει τέτοια εξαίρεση. Αρκεί η παράβαση να διώκεται στο Χονγκ Κονγκ.
Ο νόμος δεν έχει αναδρομική ισχύ, το οποίο σημαίνει πως ό,τι έχει ειπωθεί πριν την 1η Ιουλίου δεν λαμβάνεται υπόψη. Αλλά για καλλιτέχνες όπως ο Badiucao, ο οποίος δεν έχει καμία πρόθεση να σταματά να επικρίνει κυβερνήσεις μέσω της δουλειάς του, ή να εκθέτει τα πολιτικά έργα του, ο νόμος μπορεί να εφαρμοστεί αφής στιγμής που θα πατήσει το πόδι του μέσα στο Χονγκ Κονγκ –ακόμη κι αν πλέον είναι Αυστραλός πολίτης.
Όμως οι διαφωνούντες δεν είναι οι μόνοι που ανησυχούν για τον νόμο. Ακόμη και δυτικοί ακαδημαϊκοί μπορεί να ξανασκέφτονται να ταξιδέψουν στο Χονγκ Κονγκ. Όπως λέει η Μάγκι Λιούις, ειδική στον σύγχρονο κινεζικό νόμο στο Πανεπιστήμιο Σέτον Χολ, θα σκεφτόταν διαφορετικά τον κίνδυνο κάθε φορά που θα ταξίδευε στην πόλη.
Ο Μάρκο Ρούμπιο, Αμερικανός γερουσιαστής και συχνός επικριτής της Κίνας, πήγε την Τετάρτη ένα βήμα παραπάνω, προειδοποιώντας τους Αμερικανούς πολίτες για ένα πιθανό ταξίδι τους στην πόλη. «Όποιος Αμερικανός που ταξιδεύει τώρα στο Χονγκ Κονγκ για δουλειές ή ευχαρίστηση είναι τρελός», έγραψε στο Twitter.
Λεπτή κόκκινη γραμμή
Πολλοί νομικοί εμπειρογνώμονες και αντιφρονούντες συμφωνούν ότι παραμένει ασαφές το πόσο ανησυχούν οι κριτικοί που ταξιδεύουν μέσω του Χονγκ Κονγκ ή πώς ακριβώς η κινεζική κυβέρνηση σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το νόμο.
Όπως και με το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής νομοθεσίας περί ασφάλειας του Πεκίνου, ο νόμος του Χονγκ Κονγκ είναι γραμμένος έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως επιθυμεί η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Η Λιούις του Σέτον Χαλ είπε ότι η κινεζική κυβέρνηση μπορεί να το χρησιμοποιήσει γρήγορα για να συλλάβει μερικά μεγάλα ονόματα, φοβίζοντας μικρότερους παίκτες να υποβληθούν, ή να το κρατήσει ήσυχα στο αποθεματικό.
«Είναι ένα άλλο βέλος στη φαρέτρα του Πεκίνου για να συλλάβει ανθρώπους που το Πεκίνο έχει αποφασίσει ότι παραβιάζουν τον νόμο, και ο νόμος ερμηνεύεται ευρέως», δήλωσε η Λιούις.
Ο Badiucao είπε ότι η ασαφής διατύπωση του νόμου ήταν σκόπιμη κίνηση της κινεζικής κυβέρνησης.
«Όταν δεν ξέρεις πού είναι η κόκκινη γραμμή ... μπορούν να επεκτείνουν τη δύναμή τους όπως θέλουν», είπε.
Hong Kong was once a home for critics of Beijing. Now they might not even be safe at the airport, by Ben Westcott, CNN