Πώς η έκρηξη ενός ηφαιστείου στην Αλάσκα βοήθησε στην άνοδο της... Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Στα χρόνια μετά τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα στην Αρχαία Ρώμη, οι ιστορικές αναφορές κάνουν λόγο για ασυνήθιστο κρύο, αρρώστιες και πείνα που ακολούθησαν αυτό το κομβικό χρονικό σημείο στη δυτική Ιστορία.

Οι ιστορικοί υποψιάζονταν εδώ και καιρό ότι ένας ανεξήγητα κακός καιρός μπορεί να σχετίζεται με μία έκρηξη ηφαιστείου, αλλά δεν μπορούσαν να ορίσουν πού ή πότε συνέβη αυτή η έκρηξη ούτε και πόσο σοβαρή ήταν. Η Νικαράγουα, η Σικελία και χερσόνησος Καμτσάτκα στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας ήταν μερικές από τις υποψηφιότητες.

Μετά την ανάλυση, όμως, στάχτης που βρέθηκε παγιδευμένη στον πάγο και άλλες καταγραφές, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων και ιστορικών πλέον κατέληξαν ότι υπεύθυνο ήταν το ηφαίστειο Οκμόκ της Αλάσκας, που εξεράγη περισσότερα από 2.000 χρόνια πριν, το 43 π.Χ.

Η τεράστια έκρηξη δημιούργησε έναν κρατήρα πλάτους 10 χιλιάδων χιλιομέτρων που είναι ορατός ακόμη και σήμερα.
Είναι συναρπαστικό να βρίσκει κανείς στοιχεία που δείχνουν ότι ένα ηφαίστειο στην άλλη άκρη της Γης εξερράγη και ως αποτέλεσμα συνέβαλε στην πτώση της Ρωμαίων και των αρχαίων Αιγυπτίων και στην άνοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας», λέει ο Τζο ΜακΚόνελ, ερευνητής υδρολογίας σε ερευνητικό κέντρο της Νεβάδα και ένας από τους συντάκτες της μελέτης, σε ανακοίνωσή του.

«Οι άνθρωποι έκαναν σενάρια γι’ αυτό πολλά χρόνια και είναι εντυπωσιακό να μπορείς να δώσεις κάποιες απαντήσεις», προσθέτει.

Η δολοφονία του Καίσαρα από τους Ρωμαίους συγκλητικούς πυροδότησε πολιτική διαμάχη που εν τέλει τερμάτισε την Ρωμαϊκή Δημοκρατία, οδηγώντας σε μια μεταστροφή από μια πιο δημοκρατική κυβέρνηση στη δικτατορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Επίσης, τελικά οδήγησε στην κατάκτηση της Αιγύπτου από τη ρωμαϊκή κατοχή.

Αυτό το κομμάτι πάγου έδωσε σημαντικές πληροφορίες για την έκρηξη του ηφαιστείου το 43 π.Χ.

Σύμφωνα με τη μελέτη, ο λοιμός, οι ασθένειες και η καταστροφή των καλλιεργειών μετά την έκρηξη είναι πιθανό να προκάλεσαν κοινωνική αναταραχή που συνέβαλε σε πολιτικές «προσαρμογές» σε αυτή την «κρίσιμη φάση του δυτικού πολιτισμού».

«Αν και δεν μπορούμε να αποδείξουμε πώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα οδήγησαν στην καταστροφή των σπαρτών και στην έλλειψη τροφίμων που συνέβαλαν στην πτώση της Δημοκρατίας πριν από 2.000 χρόνια, μοιάζει λογικό να έχει παίξει έναν σημαντικό ρόλο», λέει ο ΜακΚόνελ.

Τα δύο χρόνια που ακολούθησαν την έκρηξη το 43 π.Χ., ήταν από τα πιο κρύα στο βόρειο ημισφαίριο κατά τα τελευταία 2.500 χρόνια, ενώ η επόμενη δεκαετία εκτιμάται ότι ήταν η τέταρτη πιο κρύα. Τα κλιματικά μοντέλα εκτιμούν ότι τα καλοκαίρια και τα φθινόπωρα μετά την έκρηξη, οι μέσες θερμοκρασίες στη νότια Ευρώπη και στη βόρεια Αφρική ήταν έως επτά βαθμούς Κελσίου χαμηλότερες από τις κανονικές για την εποχή. Παράλληλα, οι βροχές στη νοτιοανατολική Ευρώπη το καλοκαίρι ήταν 50% έως 120% μεγαλύτερες από τις συνηθισμένες, ενώ το φθινόπωρο αυξημένες έως κατά 400%.