Μήνυμα Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε Τουρκία: Σεβαστείτε την πολυθρησκευτική ιστορία της Αγίας Σοφίας

Μεταξύ των ποιο σημαντικών θεμάτων που παρουσιάζονται είναι οι δυσκολίες στο άνοιγμα ή τη λειτουργία χώρων λατρείας και η επίλυση περιουσιακών διαφορών που σχετίζονται με τις κυβερνητικές απαλλοτριώσεις που έχουν γίνει σε εκκλησιαστικές εκτάσεις και ακίνητα.

Η Αγία Σοφία είναι ένα σύμβολο ειρηνικής συνύπαρξης, ουσιαστικού διαλόγου και σεβασμού μεταξύ των θρησκειών.

Στην έκθεση τονίζεται ότι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ συνέχισαν να εκφράζουν δημόσια και ιδιωτικά σε Τούρκους αξιωματούχους την οπτική τους που θέλει την Αγία Σοφία να είναι ένα μνημείο εξαιρετικής σημασίας, υποστηρίζοντας τη διατήρησή της κατά έναν τρόπο που θα σέβεται και θα είναι σύμφωνος με την πολυθρησκευτική της ιστορία.

Όπως αναφέρεται, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι «τόνισαν τη σημασία του ζητήματος με κυβερνητικούς αξιωματούχους (της Τουρκίας) και τόνισαν ότι η Αγία Σοφία είναι ένα σύμβολο ειρηνικής συνύπαρξης, ουσιαστικού διαλόγου και σεβασμού μεταξύ των θρησκειών».

Κάλεσμα για την Επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, «ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και άλλοι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι συνέχισαν να παροτρύνουν τους κυβερνητικούς αξιωματούχους της Τουρκίας να ανοίξουν ξανά την ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και να επιτρέψουν σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες να εκπαιδεύουν τους κληρικούς τους στη χώρα».

Πρόκληση Ακάρ: H Αγία Σοφία μάς ανήκει

Νωρίτερα, ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Χουλουσί Ακάρ συνέχισε την επιθετική ρητορική.

«Η Αγία - Σοφιά ανήκει στην Τουρκία. Η χώρα μας την χρησιμοποιεί όπως θέλει», δήλωσε ο Ακάρ σε συνέντευξή του στο τουρκικό δίκτυο Ahaber.

Ο ίδιος, μάλιστα, δεν δίστασε να αναφερθεί ακόμη και για πόλεμο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.

«Δεν νομίζω πως η Ελλάδα θα θελήσει να πολεμήσει με την Τουρκία. Από μαθηματικής άποψης δεν είναι κατάλληλο αυτό και το τονίζω», είπε ο Ακάρ.

Τέλος, ο Ακάρ αναφέρθηκε και στην κατάσταση που επικρατεί στο Αιγαίο. «16 από τα 23 νησιά στρατιωτικοποήθηκαν παράνομα. Δεν υπάρχει χώρα με 6 μιλιά χωρικά ύδατα και εναέριο χώρο 10 μίλια», είπε.

Οι δηλώσεις Ακάρ έρχονται δύο μόλις ημέρες μετά την - ανάλογη - τοποθέτηση του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο κρατικό κανάλι TRT, ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε στις ελληνικές αντιδράσεις που έχουν προκύψει για το ζήτημα της Αγίας Σοφίας, κατηγορώντας την Ελλάδα ότι αναμειγνύεται στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας.

Ο Ερντογάν διεμήνυσε ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να πάρει την άδεια της Αθήνας και έστειλε μήνυμα πως η «Τουρκία δεν θα κάνει την παραμικρή παραχώρηση».

«Η Ελλάδα δεν διοικεί αυτήν την γη, επομένως πρέπει να αποφεύγει τέτοιες τοποθετήσεις. Αν η Ελλάδα δεν γνωρίζει τη θέση της, η Τουρκία γνωρίζει πώς να απαντά».

«Τώρα (η Ελλάδα) άρχισε κάτι καινούριο. Λένε 'μην κάνετε ποτέ την Αγιά Σοφιά τζαμί'. Το προτείνετε ή μας δίνετε εντολές; Γιατί δεν πρόκειται ποτέ να σας πάρουμε την άδεια. Μήπως είστε άνθρωποι της τουρκικής διοίκησης;» είπε χαρακτηριστικά, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Anadolu.

Το τουρκικό ΣτΕ αποφασίζει εάν θα γίνει τζαμί η Αγία Σοφία

Πάντως, η τύχη της Αγίας Σοφίας θα κριθεί την 2α Ιουλίου από το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας, που θα εξετάσει το αίτημα ακύρωσης του προεδρικού διατάγματος που μετέτρεψε το σύμβολο του χριστιανισμού σε μουσείο το 1934.

Αντικείμενο της συζήτησης του 10ου τμήματος του τουρκικού ΣτΕ θα είναι η ανάκληση της απόφασης του υπουργικού συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου του 1934, με την οποία η Αγία Σοφία μετατράπηκε από τέμενος σε μουσείο.

Την ημερομηνία εκείνη, η Αγία Σοφία δεν λειτουργούσε ήδη ως τέμενος με απόφαση του Κεμάλ.

Η συζήτηση στηρίζεται σε δικαστική προσφυγή που έκανε το 2016 ένας άγνωστος κατά τα άλλα «Σύλλογος για την προστασία βακουφίων, ιστορικών μνημείων και περιβάλλοντος».

Ο εισαγγελέας της έδρας είχε υποστηρίξει τότε ότι έπρεπε να απορριφθεί η προσφυγή, καθώς η χρήση της Αγίας Σοφίας ως μουσείο εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Δημόσιας Διοίκησης.

Ωστόσο, η εισήγηση αυτή δεν είναι δεσμευτική για το 10ο τμήμα του τουρκικού ΣτΕ.

Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι το ίδιο τμήμα του τουρκικού ΣτΕ είχε αποφασίσει στο παρελθόν την ακύρωση αντίστοιχης απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου του 1945, που αφορούσε τη μετατροπή σε μουσείο της Μονής της Χώρας. Η δίκη αυτή είχε ξεκινήσει και πάλι με προσφυγή του ίδιου συλλόγου.