Πώς φτάσαμε ως εδώ; Το δραματικό χρονικό που έκανε την οργή να ξεχειλίσει στις ΗΠΑ
«Δεν μπορώ να ανασάνω»: τα τελευταία λόγια του 46χρονου Τζορτζ Φλόιντ, ο οποίος αν και άοπλος και ακινητοποιημένος, έπεσε νεκρός στις 25 Μαΐου από τη φονική μανία ενός λευκού αστυνομικού περιγράφουν το αίσθημα ασφυξίας που νιώθει συχνά η «Μαύρη Αμερική».
Η οργή και το ξέσπασμα βίας που προκάλεσε κατά μήκος των Ηνωμένων Πολιτειών το νέο περιστατικό ρατσιστικής αστυνομικής βίας δεν γεννήθηκε ωστόσο μέσα στα οκτώ λεπτά και 46 δευτερόλεπτα που οδήγησαν στον θάνατου του Φλόιντ.
Η μαύρη Αμερική έχει εντρυφήσει πλέον σε δεκαετίες πόνου. Κι ενώ οι κάμερες αναδεικνύουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τα συνεχή περιστατικά ρατσιστικής βίας και μίσους, οι νεκροί μοιάζουν να ζητούν επιτακτικά δικαιοσύνη.
Ο Τζορτζ Φλόιντ ήταν απλά ένα ακόμη όνομα στη μακρά λίστα. Ιδού μερικά από τα ονόματα νεκρών.
Τρέιβον Μάρτιν (Φεβρουάριος 2012)
Στις 26 Φεβρουαρίου του 2012 ο 17χρονος Τρέιβον Μάρτιν πυροβολήθηκε θανάσιμα καθώς επέστρεφε στο σπίτι του στο Σάνφορντ, αφού είχε αγοράσει αναψυκτικό και καραμέλες, από τον Τζορτζ Ζίμερμαν, Αμερικανό, περουβιανής καταγωγής, εθελοντή φύλακα που έκανε βάρδια φύλαξης στην γειτονιά του.
Το φούτερ με κουκούλα που φορούσε ο άτυχος 17χρονος έμελλε να γίνει το σύμβολο των διαδηλώσεων που ξέσπασαν μετά τη δολοφονία του (Πηγή: AP Photo/J Pat Carter)
Ο Τζορτζ Ζίμερμαν συνελήφθη για λίγο και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος διότι επικαλέστηκε κατάσταση νόμιμης άμυνας, αν και το θύμα του δεν ήταν οπλισμένο.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε πάρει τότε θέση για το θέμα δηλώνοντας:
«Εάν είχα γιο, θα έμοιαζε με τον Τρέιβον Μάρτιν».
Έρικ Γκάρνερ (Ιούλιος 2014)
Στις 17 Ιουλίου 2014, ο 43χρονος αφροαμερικανός Έρικ Γκάρνερ, φέρεται να πωλούσε λαθραία τσιγάρα σε δρόμο της Νέας Υόρκη όταν τον εντόπισαν αστυνομικοί. Κατά την σύλληψή του, η οποία κατεγράφη στην κάμερα, οι αστυνομικοί τον έριξαν βίαια στο έδαφος και τον ακινητοποίησαν.
Ο παχύσαρκος, ασθματικός Γκάρνερ, που αντιστάθηκε στη σύλληψη αλλά δεν οπλοφορούσε, έχασε τις αισθήσεις του ενώ πέντε άνδρες προσπαθούσαν να του περάσουν χειροπέδες και λίγο αργότερα ξεψύχησε.
Το βίντεο της σύλληψης έκανε τον γύρο του κόσμου.
Ακούγεται καθαρά ο Γκάρνερ, που ήταν πατέρας έξι παιδιών, να επαναλαμβάνει «Δεν μπορώ ν' ανασάνω».
Πέντε χρόνια αργότερα, ο αστυνομικός Ντάνιελ Πανταλέο απολύθηκε από το Σώμα, ωστόσο τα τελευταία λόγια του Γκάρνερ (σοκαριστικά ίδια με εκείνα του Τζορτζ Φλόιντ) είχαν γίνει σύμβολο αντίστασης και απαίτησης κοινωνικής δικαιοσύνης.
Μάικλ Μπράουν (Αύγουστος 2014)
Στις 9 Αυγούστου 2014, στο Φέγκισον του Μιζούρι, ο Μάικλ Μπράουν, ένας 18χρονος Αφροαμερικανός, πεθαίνει από το όπλο τού Ντάρεν Ουίλσον, ενός 28χρονου λευκού αστυνομικού του τοπικού τμήματος.
Πριν πεθάνει σήκωσε τα χέρια του ψηλά φωνάζοντας: «Don’t shoot» («Μη πυροβολείς»). Ο αστυνομικός δήλωσε αργότερα ότι φοβήθηκε για τη ζωή του.
Ποτέ δεν του ασκήθηκαν κατηγορίες, ωστόσο τέσσερις μήνες μετά τη δολοφονία, η οποία προκάλεσε την έκρηξη οργής και βίας στο Φέργκιουσον, παραιτήθηκε από το αστυνομικό Σώμα. Η παραίτηση του αστυνομικού έγινε δεκτή από την αρμόδια εισαγγελία.
Λακουάν ΜακΝτόναλντ (Οκτώβριος 2014)
Τον Οκτώβριο του 2014 στο Σικάγο ο 17χρονος Λακουάν ΜακΝτόναλντ έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες του αστυνομικού Τζέισον Βαν Ντάικ, ο οποίος τον πυροβόλησε 16 φορές εξ αποστάσεως και χωρίς αιτία, με τρόπο που, όπως έκρινε το δικαστήριο, ήταν «εντελώς αχρείαστος».
Αν και ο αστυνομικός επικαλέστηκε αυτοάμυνα –ο ΜακΝτόναλντ κρατούσε μαχαίρι- η αυτοψία έδειξε ότι κάποιες από τις σφαίρες ρίχτηκαν στην πλάτη του θύματος, ενώ εκείνο προσπαθούσε να ξεφύγει.
Ο αστυνομικός κρίθηκε ένοχος για δολοφονία.
Ταμίρ Ράις (Νοέμβριος 2014)
Τον Νοέμβριο του 2014, ο 12χρονος Ταμίρ Ράις έχασε τη ζωή του στο Κλίβελαντ του Οχάιο ενώ έπαιζε με ένα ψεύτικο όπλο σε πάρκινγκ. Μετά από κλήση περαστικών στην αστυνομία και χωρίς να έρθουν σε αντιπαράθεση με το θύμα, ο μικρός έπεφτε νεκρός από αστυνομικές σφαίρες.
Στους δύο αστυνομικούς, οι οποίοι υποστήριξαν ότι ο Ράις κινήθηκε απειλητικά εναντίον τους με το φαινομενικά αληθινό του όπλο, δεν ασκήθηκαν κατηγορίες.
Γουόλτερ Σκοτ (Απρίλιος 2015)
Τον Απρίλιο του 2015, στη Νότια Καρολίνα, ο Γουόλτερ Σκοτ πέφτει νεκρός από τις σφαίρες του αστυνομικού Μάικλ Σλάγκερ. Λίγο νωρίτερα ο τελευταίος τον είχε σταματήσει για έλεγχο, μιας και το αυτοκίνητό του είχε σπασμένο φανάρι.
Κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ο Σκοτ αρχίζει να τρέχει με τον αστυνομικό να τον κυνηγά και βίντεο να καταγράφουν την εν ψυχρώ δολοφονία του με 8 πυροβολισμούς. Ο αστυνομικός καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλακή.
Φρέντι Γκρέι (Απρίλιος 2015)
Τον ίδιο μήνα, ο Φρέντι Γκρέι έχασε τη ζωή του μία εβδομάδα μετά τη βίαιη σύλληψή του στη Βαλτιμόρη για κατοχή μαχαιριού.
Μετά τη μεταφορά του στο περιπολικό ο 25χρονος πέφτει σε κώμα και μεταφέρεται στο νοσοκομείο. Κανένας από τους έξι αστυνομικούς που εμπλέκονται στην υπόθεση δεν καταδικάστηκε, ενώ ποτέ δεν διαλευκάνθηκε η αιτία του θανάτου του.
Σάντρα Μπλαντ (Ιούλιος 2015)
Τον Ιούλιο του 2015 ένας αστυνομικός σταματάει την 28χρονη Σάντρα Μπλαντ, η οποία οδηγούσε σε δρόμο του Τέξας.
Το έγκλημά της; Είχε ξεχάσει να ανάψει φλας...
Γρήγορα η συζήτηση, η οποία καταγράφεται σε κάμερα, κλιμακώνεται επικίνδυνα και τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της καταλήγει να βρεθεί κρεμασμένη στο κελί της.
Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή, ο θάνατός της οφείλεται σε αυτοκτονία.
Φιλάντο Καστάιλ (Ιούλιος 2016)
Τον Ιούλιο του 2016, ο 32χρονος Φιλάντο Καστάιλ από τη Μινεσότα, έπεσε νεκρός μέσα στο ίδιο του το αυτοκίνητο και με την 4χρονη κόρη του να βρίσκεται στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου. Το περιστατικό κατέγραψε η ίδια του η φίλη που καθόταν στην διπλανή θέση του αυτοκινήτου.
Σύμφωνα με την φίλη του θύματος, ο αστυνομικός ζήτησε ταυτότητα και δίπλωμα.
Όταν ο φίλος της έβαλε το χέρι στην τσέπη για να βγάλει το δίπλωμα ενημέρωσε τον αστυνομικό ότι οπλοφορούσε αλλά και ότι είχε άδεια οπλοφορίας. Τότε ο αστυνομικός πανικοβλήθηκε και τον πυροβόλησε 4 φορές. Η γυναίκα ακούγεται να λέει στον αστυνομικό με δάκρια στα μάτια «του είπατε να σας δείξει την ταυτότητά του, κύριε, το δίπλωμα οδήγησής του».
Μπόθαμ Τζιν (Σεπτέμβριος 2018)
Τον Σεπτέμβριο του 2018 ο 26χρονος λογιστής Μπόθαμ Τζιν, στο Ντάλας αυτή τη φορά, πυροβολήθηκε θανάσιμα από τη γειτόνισσά του, αστυνομικό Άμπερ Γκάιγκερ, ενώ βρισκόταν στο σπίτι του.
Η 31χρονη Άμπερ Γκάιγκερ είχε μόλις τελειώσει μια βάρδια 13,5 ωρών στη δουλειά της όταν επέστρεψε σπίτι της και μπήκε στο διαμέρισμα του 26χρονου νομίζοντας πως ήταν το δικό της.
Η αστυνομικός Άμπερ Γκάιγκερ εισέβαλε στο σπίτι του άτυχου λογιστή νομίζοντας ότι είναι το δικό της (Πηγή: Kaufman County (Texas) Sheriff's Office via AP, File)
Ο νεαρός λογιστής εκείνη την ώρα έτρωγε αμέριμνος ένα παγωτό στον καναπέ του σπιτιού του όταν η νεαρή αστυνομικός τον πυροβόλησε θανάσιμα, νομίζοντας πως κάποιος διαρρήκτης είχε εισβάλει στο διαμέρισμά της.
Μπριόνα Τέιλορ (Μάρτιος 2020)
Στις 13 Μαρτίου 2020 η τραυματιοφορέας Μπριόνα Τέιλορ, 26 ετών και ο σύντροφός της Κένεθ Γουόκερ κοιμούνταν μέσα στο διαμέρισμά τους στην πόλη Λούισβιλ όταν αστυνομικοί έσπασαν την πόρτα, χωρίς καμία προειδοποίηση.
Οι αστυνομικοί εκτελούσαν ένα ένταλμα έρευνας για υπόθεση ναρκωτικών και αναζητούσαν έναν ύποπτο ο οποίος όχι μόνο δεν κατοικούσε πλέον στο κτήριο αλλά είχε ήδη συλληφθεί.
Ο Κένεθ Γουόκερ, ο οποίος είχε νόμιμη άδεια οπλοκατοχής, αντέδρασε στην «εισβολή» ανοίγοντας πυρ εναντίον των αστυνομικών.
Οι αστυνομικοί ανταπέδωσαν τα πυρά τραυματίζοντας θανάσιμα την άτυχη γυναίκα. Ο σύντροφός της συνελήφθη για απόπειρα δολοφονίας εκπροσώπων των δυνάμεων της τάξης.