Covid-19: Σκοτώνει περισσότερους άντρες, αλλά είναι πιο επικίνδυνος για τα δικαιώματα των γυναικών

Από την άνοδο της ενδοοικογενειακής βίας και την περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού έως το δυσανάλογο οικονομικό αντίκτυπο, τα μέτρα του lockdown που έχουν τεθεί για να περιοριστεί η εξάπλωση του κορωνοϊού πλήττουν τις γυναίκες και τα βασικά τους δικαιώματα πολύ περισσότερο από τους άνδρες.

Οι προηγούμενες επιδημίες του Έμπολα και του Ζίκα έχουν οδηγήσει σε μεγάλες αποτυχίες για γυναίκες και κορίτσια στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο - και ειδικοί και ακτιβιστές προειδοποιούν ότι το ίδιο συμβαίνει και σε παγκόσμιο επίπεδο αυτήν τη στιγμή.

Μια ανάλυση του CNNi νωρίτερα φέτος διαπίστωσε ότι στις χώρες για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα, οι άνδρες είχαν 50% περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να πεθάνουν μετά τη διάγνωση με Covid-19. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι η εστίαση αποκλειστικά στα δεδομένα υγείας είναι επικίνδυνη.

Η πανδημία επιδεινώνει τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες ακόμη και προτού ξεκινήσει. "Κρίσεις όπως αυτή επιδεινώνουν τις ήδη υπάρχουσες διαρθρωτικές ανισότητες στην κοινωνία - όταν πρόκειται για τα δικαιώματα των γυναικών, την υγεία των γυναικών και την οικονομική κατάσταση των γυναικών, αυτό ακριβώς βλέπουμε τώρα", δήλωσε η Kristina Lunz, συνιδρυτής του Κέντρου Φεμινιστών Εξωτερικής Πολιτικής.

Τα δικαιώματα των γυναικών σε δεύτερη μοίρα

Πολλοί ακτιβιστές λένε ότι ήταν οδυνηρά προφανές ότι η ενδοοικογενειακή βία θα αυξανόταν κατά τη διάρκεια του lockdown. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι στρεσογόνα γεγονότα όπως η οικονομική ύφεση ή οι φυσικές καταστροφές οδηγούν συχνά σε υψηλότερες περιπτώσεις βίας με βάση το φύλο.

Παρόλα αυτά, στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών, η ενδοοικογενειακή βία και η αντιμετώπισή της δεν βρισκόταν στην ατζέντα των κυβερνήσεων, οι οποίες παρέθεταν την πολιτική τους για την αντιμετώπιση της πανδημίας. "Αυτό θα πρέπει να είναι το φυσιολογικό, να αποτελεί προτεραιότητα των κυβερνήσεων", δήλωσε η Megan O'Donnell, βοηθός διευθυντή του προγράμματος για τα φύλα στο Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης.

Ορισμένες κυβερνήσεις παρενέβησαν όταν το πρόβλημα έγινε εμφανές. Η γαλλική κυβέρνηση είπε ότι θα πληρώσει για 20.000 διανυκτερεύσεις σε δωμάτια ξενοδοχείου για θύματα και άνοιξε αναδυόμενα κέντρα συμβουλευτικής σε σούπερ μάρκετ. Επιπλέον, ξεκίνησε μια εκστρατεία που ενθαρρύνει τις γυναίκες να αναφέρουν τη βία χρησιμοποιώντας λέξεις κώδικα.

Σε πολλές χώρες, το lockdown περιόρισε την φυσική ικανότητα των γυναικών να ζητήσουν βοήθεια. Στις ΗΠΑ, αξιωματούχοι πολλών πολιτειών επέλεξαν να συμπεριλάβουν τις εκτρώσεις στις ιατρικές διαδικασίες που περιορίστηκαν κατά τη διάρκεια της επιδημίας του κορωνοϊού.

Αυτό έχει δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο αριθμός των μητρικών θανάτων αυξήθηκε σε ορισμένες χώρες που επλήγησαν από τον Έμπολα, επειδή οι γυναίκες δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στις κατάλληλες υπηρεσίες.

Η έλλειψη πρόσβασης στον οικογενειακό προγραμματισμό -όπως το να μην μπορεί να έχει μια γυναίκα έλεγχο στο ίδιο της το σώμα, να αποφασίσει πόσα παιδιά θέλει και πότε θέλει να κάνει οικογένεια- έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες που γίνονται αισθητές πέρα από την πανδημία.

Οικονομικές δυσκολίες

Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας είναι επίσης πιο σκληρές για τις γυναίκες. Ένα παράδειγμα: το 55% των Αμερικανών που έχασαν τη δουλειά τους τον Μάρτιο και τον Απρίλιο ήταν γυναίκες, σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής.

Πολλές από τις βιομηχανίες που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία, όπως ο τουρισμός, οι υπηρεσίες και ο τομέας κοινωνικής μέριμνας - τείνουν να κυριαρχούνται από τις γυναίκες.

Και ενώ πολλές χώρες έχουν παρέμβει για να παράσχουν βοήθεια σε ανθρώπους που έχασαν τη δουλειά τους, πολλές γυναίκες είναι πιθανόν να παραμείνουν απ’έξω, καθώς πολλές εργάζονται ανεπίσημα.

Ταυτόχρονα, πολλές περισσότερες γυναίκες από άνδρες βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές της μάχης ενάντια στον ιό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 70% των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής μέριμνας παγκοσμίως, είναι γυναίκες.

Οι περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες αποτελούνται από γυναίκες

Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να δείχνουν τον αντίκτυπο που έχει το κλείσιμο των σχολείων στις εργαζόμενες μητέρες, αλλά οι μονογονεϊκές οικογένειες -οι οποίες αποτελούνται κυρίως από γυναίκες, έχουν δεχτεί βαρύ πλήγμα, με το μέλλον της επαγγελματικής πορείας των γυναικών να κρίνεται αβέβαιο μακροπρόθεσμα, θέτοντας και πάλι το ζήτημα της ισότητας.

Η πανδημία έδωσε επίσης σε ορισμένους ηγέτες του κόσμου την ευκαιρία να αρπάξουν περισσότερη δύναμη, προκαλώντας φόβους μεταξύ των ακτιβιστών και των ερευνητών των δικαιωμάτων των γυναικών.

Πολλοί ακτιβιστές επισημαίνουν ότι η τρέχουσα κρίση δείχνει ακριβώς γιατί οι γυναίκες πρέπει να είναι «στο τραπέζι», όταν λαμβάνονται αποφάσεις. Αρκετοί έχουν επίσης επισημάνει ότι χώρες με επικεφαλής γυναίκες, φαίνεται να τα πηγαίνουν καλά στη μάχη κατά της πανδημίας.

Coronavirus is killing more men. But the lockdown is disastrous for women and their rights