Κορωνοϊός: Oι ιθαγενείς της Βραζιλίας απειλούνται με εξαφάνιση λόγω της πανδημίας

Το ποσοστό θνησιμότητας είναι διπλάσιο εκεί σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό της Βραζιλίας, σύμφωνα με την ανθρωπιστική οργάνωση Άρθρωση των Αυτοχθόνων Ανθρώπων της Βραζιλίας (APIB) η οποία καταγράφει τα κρούσματα και τους θανάτους μεταξύ των 900.000 ιθαγενών της Βραζιλίας.

Σύμφωνα με την APIB έχουν καταγραφεί 980 επιβεβαιωμένα κρούσματα και τουλάχιστον 125 θάνατοι, γεγονός που αντιστοιχεί σε ποσοστό θνησιμότητας 12,6%, την ώρα που η Βραζιλία έχει 6,4%.

Εκτός από τους ιθαγενείς που ζουν σε παραδοσιακά χωριά, υπάρχει κι ένα ποσοστό που έχει μετακομίσει σε μεγαλύτερες αγροτικές περιοχές ή μικρές πόλεις προκειμένου να σπουδάσει ή να αναζητήσει εργασία. Αυτοί καταλήγουν να ζουν σε αβέβαιες συνθήκες με ελάχιστη κοινωνική στήριξη, γεγονός που αυξάνει την ευαλωτότητά τους απέναντι στον ιό. Την ίδια ώρα, όσοι ζουν σε απομονωμένες περιοχές, στερούνται ακόμη και τους βασικούς κανόνες υγιεινής και υγειονομικές εγκαταστάσεις – ένα 15χρονο αγόρι από ένα απομονωμένο χωριό του Αμαζονίου ήταν ένα από τα πρώτα θύματα ανάμεσα στους ιθαγενείς της Βραζιλίας από τον κορωνοϊό τον Απρίλιο.

«Ο κορωνοϊός εκμεταλλεύτηκε την πολύχρονη εγκατάλειψη αυτών των ανθρώπων. Οι κοινότητές μας είναι συχνά σε απομόνωση, σε αφιλόξενες περιοχές χωρίς πρόσβαση ή υποδομές», λέει ο Dinaman Tuxa, αυτόχθονας και ο ίδιος, μέλος της APIB.

Ο Tuxa λέει ότι η κοινότητά του, η οποία μετρά 1.400 ανθρώπους, δεν διαθέτει νοσοκομείο, ενώ το κοντινότερο ιατρικό κέντρο είναι σε απόσταση 4,5 ωρών με το αυτοκίνητο. Ο κύριος τρόπος προστασίας τους είναι η απόλυτη απομόνωσή τους.

Αν και η κοινότητα Tuxa δεν έχει προς το παρόν κανένα επιβεβαιωμένο κρούσμα, περισσότερες από 60 κοινότητες ιθαγενών έχουν καταγράψει κρούσμα, πολλές από αυτές στην περιοχή του Αμαζονίου, όπου άνθρωποι μπορούν να μεταφερθούν σε νοσοκομείο μόνο με τη βάρκα ή με αεροπλάνο.

Σύμφωνα με μελέτη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού InfoAmazonia, η μέση απόσταση μεταξύ των χωριών των ιθαγενών και των κοντινότερων κέντρων εντατικής φροντίδας στη Βραζιλία είναι 315 χιλιόμετρα. Για το 10% από αυτά μάλιστα η απόσταση φτάνει τα 700-1.079 χιλιόμετρα.

«Οι κοινότητες των ιθαγενών – ακόμη και εκείνες με βασικές κλινικές υγείας- δεν είναι προετοιμασμένες για τον κορωνοϊό, το οποίο σημαίνει ότι όσοι μολύνονται πρέπει να μεταφέρονται και να ταξιδεύουν συχνά μεγάλες αποστάσεις», λέει η Joenia Wapichana, η πρώτη ιθαγενής βουλευτής στη Βραζιλία. «Και όταν πάνε εκεί, πρέπει να δώσουν μάχη για νοσοκομεία, κρεβάτια ΜΕΘ, αναπνευστήρες, γιατί απλώς δεν είναι αρκετά».

Οι περισσότεροι από τους θανάτους από κορωνοϊό ανάμεσα στους ιθαγενείς έχουν συμβεί στον βορρά της Βραζιλίας, όπου τα κρούσματα είναι περισσότερα και οι τοπικές αρχές έχουν προειδοποιήσει από τον Μάρτιο ότι το σύστημα υγείας είναι έτοιμο να καταρρεύσει.

Εξόρυξη και υλοτομία

Οι ακτιβιστές των δικαιωμάτων των ιθαγενών προειδοποιούν ότι η παράνομη εξόρυξη και η υλοτομία σε αυτόχθονες εκτάσεις, οι οποίες έχουν αυξηθεί μετά την ορκωμοσία του Προέδρου της Βραζιλίας, Ζαϊρ Μπολσονάρου, πέρυσι, αποτελούν τώρα ακόμη μεγαλύτερη απειλή για τις απομακρυσμένες κοινότητες.

Η αποψίλωση στο τροπικό δάσος της Βραζιλίας αυξήθηκε κατά σχεδόν 64% τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας της Βραζιλίας (INPE). Μόνο τον περασμένο μήνα, καταστράφηκαν περισσότερα από 156 τετραγωνικά μίλια (405,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα) τροπικού δάσους - μια τεράστια έκταση, δύο φορές μεγαλύτερη από το μέγεθος της Ουάσιγκτον.

Το πρώτο τρίμηνο του 2020 είχε ήδη σημειωθεί αύξηση πάνω από 50% στην αποψίλωση των δασών σε σύγκριση με πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία του INPE.

«Οι αυτόχθονες στον Αμαζόνιο δεν έχουν τα αντισώματα για τις ασθένειες που προέρχονται από έξω από το τροπικό δάσος», δήλωσε ο Βραζιλιάνος ακτιβιστής και φωτογράφος Sebastião Salgado σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNNi. «Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος ο κορωνοϊός να μπει μέσα σε αυτόχθονες περιοχές και να γίνει πραγματική γενοκτονία».

Το Κογκρέσο της Βραζιλίας ενέκρινε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για αυτόχθονες κοινότητες την περασμένη εβδομάδα που δεν θα παρείχε μόνο ιατρικό εξοπλισμό και νοσοκομεία, αλλά και πόσιμο νερό και προμήθειες τροφίμων που επιτρέπουν στις φυλές να απομονωθούν. Ωστόσο, πρέπει να εγκριθεί από τη Γερουσία και να πάρει πράσινο φως από τον Μπολσονάρου, ο οποίος έχει υποτιμήσει τον ιό και έχει ιστορικά ανταγωνιστική σχέση με αυτόχθονες κοινότητες.

«Οι αυτόχθονες άνθρωποι δεν μπορούν πάντα να είναι οι τελευταίοι που δέχονται φροντίδα», δήλωσε ο Wapichana, ο εισηγητής του σχεδίου. «Δεν υπάρχει ένα νοσοκομείο μόνο για αυτόχθονες ανθρώπους. Τα χτίζουν σε λάθος μέρη».

Report: Brazil's indigenous people are dying at an alarming rate from Covid-19, by Shasta Darlington, Jose Brito, and Flora Charner, CNN