Συνθήκη Ανοικτών Ουρανών: Κοινή ανακοίνωση 10 χωρών της Ε.Ε. για την αποχώρηση των ΗΠΑ

«Λυπούμαστε για την ανακοίνωση από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της πρόθεσής της να αποσυρθεί από την Συνθήκη Ανοικτοί Ουρανοί, αν και συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες της σχετικά με την εφαρμογή των ρυθμίσεων της συνθήκης εκ μέρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας», αναφέρεται στην ανακοίνωση που υπογράφεται από 10 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Γαλλία, την Γερμανία, το Βέλγιο, την Ισπανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, την Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, την Τσεχική Δημοκρατία και την Σουηδία.

«Η Συνθήκη Ανοικτοί Ουρανοί είναι ζωτικής σημασίας στοιχείο στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης που οικοδομήθηκε κατά την διάρκεια των περασμένων δεκαετιών για την αύξηση της διαφάνειας και της ασφάλειας στην ευρω-ατλαντική ζώνη», αναφέρουν οι υπογράφουσες χώρες, οι οποίες, αφού τονίζουν ότι οι ίδιες θα συνεχίσουν την συμμετοχή τους, υπενθυμίζουν ότι η αποχώρηση τίθεται σε ισχύ έπειτα από παρέλευση έξι μηνών.

«Θα συνεχίσουμε τον διάλογο με την Ρωσία, όπως έχει αποφασισθεί ανάμεσα στους συμμάχους του ΝΑΤΟ και άλλους ευρωπαίους εταίρους, ώστε να διευθετηθούν τα εκκρεμή θέματα, όπως οι παράνομες απαγορεύσεις που έχουν επιβληθεί για τις πτήσεις επάνω από το Καλίνινγκραντ», αναφέρεται στο κείμενο στο οποίο καλείται η Μόσχα να άρει τις απαγορεύσεις.

Μεταξύ των παραβιάσεων που καταγγέλλει η Ουάσινγκτον, εκπρόσωπος του Πενταγώνου, ο Τζόναθαν Χόφμαν, αναφέρθηκε στην απαγόρευση στα συμμαχικά αεροσκάφη να πλησιάσουν σε απόσταση μικρότερη των 500 χιλιομέτρων τον θύλακα του Καλίνινγκραντ, ανάμεσα στην Λιθουανία και την Πολωνία, και να περάσουν πέραν των 10 χιλιομέτρων από τα σύνορα ανάμεσα στην Ρωσία και την Γεωργία.

Ο Ντόναλντ Τραμπ κατήγγειλε την Πέμπτη την συνθήκη την οποία έχουν υπογράψει 34 χώρες και ετέθη σε ισχύ το 2002, κατηγορώντας την Μόσχα ότι την παραβιάζει. Τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ συνέρχονται σήμερα εκτάκτως για να συζητήσουν το θέμα.

«Η Ρωσία δεν τήρησε τη συνθήκη οπότε μέχρι να το κάνουν, θα αποσυρθούμε», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σε δημοσιογράφους έξω από τον Λευκό Οίκο, την Πέμπτη.

Ο Τραμπ προέβλεψε ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ θα αναγκάσει τη Μόσχα να επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου. «Υπάρχει η πιθανότητα να κάνουμε μια νέα συμφωνία ή να κάνουμε κάτι για να την επαναφέρουμε από κοινού» δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος.

«Νομίζω ότι αυτό που πρόκειται να συμβεί είναι να αποχωρήσουμε και θα επιστρέψουν, θέλοντας μία εκ νέου συμφωνία», συνέχισε, ενώ απέρριψε το ενδεχόμενο η κίνηση αυτή να κλιμακώσει την ένταση μεταξύ των δύο χωρών.

«Νομίζω ότι έχουμε πολύ καλή σχέση με τη Ρωσία» δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους. «Αν κοιτάξετε τι συνέβη με το πετρέλαιο, όπου η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και εμείς συναντηθήκαμε και σώσαμε εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον ενεργειακό τομέα ενώ και η τιμή του πετρελαίου τώρα σταθεροποιείται. Η σχέση μας με τη Ρωσία έχει βελτιωθεί σημαντικά» υποστήριξε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Η Συνθήκη Ανοικτών Ουρανών -που προτάθηκε αρχικά από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, το 1955- υπογράφηκε το 1992 και τέθηκε σε ισχύ το 2002. Σχεδιάστηκε για να επιτρέπει την επιτήρηση των εδαφών των συμμετεχόντων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Πρόκειται για την δεύτερη αποχώρηση των ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ από σημαντική διεθνή Συνθήκη, μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Συνθήκη των πυρηνικών δυνάμεων μέσου βεληνεκούς (INF).

Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Τζόναθαν Χόφμαν, δήλωσε ότι η διοίκηση του Τραμπ είναι «δεσμευμένη στις υποχρεώσεις μας για τη συνθήκη, αλλά σε αυτήν την εποχή του μεγάλου ανταγωνισμού για την εξουσία προσπαθούμε να υποστηρίξουμε συμφωνίες που ωφελούν όλες τις πλευρές και περιλαμβάνουν εταίρους που συμμορφώνονται υπεύθυνα με τις υποχρεώσεις τους».

Διμερείς ομάδες πρώην αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας εξέφρασαν την απογοήτευσή τους στο άκουσμα της είδησης, εκτιμώντας ότι η αποχώρηση θα αποδυναμώσει την ηγεσία των ΗΠΑ στον κόσμο, δίνοντας στη Ρωσία μια νίκη και υπονομεύοντας την αμερικανική και παγκόσμια ασφάλεια.

Τα δημοσιεύματα σχετικά με την πρόθεση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη συνθήκη, η οποία επιτρέπει στους 34 συμμετέχοντες της να πετάξουν πάνω από εδάφη άλλων χωρών για να ελέγξουν τη συμμόρφωση τους με τις συμφωνίες αφοπλισμού, έκαναν την εμφάνισή τους για πρώτη φορά τον Οκτώβριο.

Η απάντηση της Ρωσίας

«Η Ρωσία έχει σχέδιο δράσης σε περίπτωση που οι ΗΠΑ αποσυρθούν από την Συνθήκη των Ανοιχτών Ουρανών, αλλά αρχικά πρέπει να περιμένουμε την επίσημη απόφαση της Ουάσιγκτον για την αποχώρηση από τη συνθήκη», δήλωσε ο επικεφαλής της αρμόδιας Διεύθυνσης για ζητήματα μη διάδοσης και ελέγχου των εξοπλισμών του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Βλαντίμιρ Γιερμακόφ, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, αναφορικά με την πρόθεση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από την συνθήκη.

«Πάντα έχουμε κάποιο εναλλακτικό σχέδιο. Οι ΗΠΑ εδώ και καιρό αυτοπροβάλλονται ως αξιόπιστος εταίρος και ως εκ τούτου είμαστε αναγκασμένοι να σχεδιάζουμε την περαιτέρω δραστηριότητα μας ξεκινώντας από το με τι είδους εταίρο έχουμε να κάνουμε την παρούσα στιγμή», δήλωσε ο Γιερμακόφ, χαρακτηρίζοντας ως παντελώς αβάσιμους τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ ότι η Ρωσία παραβιάζει την Συνθήκη αυτή.

Έκτακτη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ την Παρασκευή

Οι πρεσβευτές των χωρών μελών του ΝΑΤΟ κλήθηκαν για μια έκτακτη συνεδρίαση την Παρασκευή μετά την ανακοίνωση της αμερικανικής αποχώρησης από τη Συνθήκη, σύμφωνα με διπλωματική πηγή.

«Η συνεδρίαση συγκλήθηκε για την Παρασκευή το απόγευμα» για να αναλυθούν οι συνέπειες της απόφασης που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συνθήκη αναμένεται να «τεθεί σε ισχύ σε έξι μήνες», ανέφερε η ίδια πηγή.