ΚΟΣΜΟΣ

Ο Ήλιος σε φάση «ηλιακού ελάχιστου»: Τι σημαίνει αυτό για τη θερμοκρασία στη Γη

Ο Ήλιος σε φάση «ηλιακού ελάχιστου»: Τι σημαίνει αυτό για τη θερμοκρασία στη Γη
AP Photo/Michael Probst, File

Στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος, ο Ήλιος, είναι η συνεχής δύναμη που κρατά σε τροχιά τους πλανήτες, παρέχοντας στη Γη την απαραίτητη για τη ζωή αναλογία φωτός και θερμότητας. Κι ενώ έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε απλώς την ανατολή και τη δύση του, ο ίδιος ο ήλιος είναι απίστευτα δυναμικός

Ως τέτοιος περνάει από φάσεις και αλλαγές. Με τον καιρό, οι αλλαγές αυτές έχουν γίνει προβλέψιμες. Τον τελευταίο καιρό λοιπόν περνάει μια λιγότερο ενεργή φάση, που ονομάζεται ηλιακό ελάχιστο.

Ο ήλιος, κάθε 11 χρόνια περνάει από ενεργειακές κορυφώσεις της δραστηριότητάς του, οι οποίες με τη σειρά τους ακολουθούνται από χαμηλά σημεία.

Στις κορυφώσεις, ο ήλιος εμφανίζει περισσότερες ηλιακές κηλίδες και ηλιακές εκλάμψεις.

Κατά τη διάρκεια ενός ηλιακού ελάχιστου, ο ήλιος είναι πολύ πιο ήσυχος, γεγονός που σημαίνει λιγότερες κηλίδες και ενέργεια.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA, o ήλιος περνάει ένα «Μεγάλο Ηλιακό Ελάχιστο».

Η τελευταία φορά που είχε συμβεί αυτό ήταν μεταξύ 1650 και 1715, κατά τη διάρκεια αυτού που είναι γνωστό ως Μικρή Εποχή των Παγετώνων στο βόρειο ημισφαίριο όταν, σύμφωνα με τη NASA, ο συνδυασμός της χαμηλής ηλιακής δραστηριότητας και της ψύξης από τα ηφαιστειακά αερολύματα, οδήγησαν σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες».

Κλιματική αλλαγή

Όμως οι επιστήμονες καθησυχάζουν ότι αυτό το ηλιακό ελάχιστο δεν θα φέρει μία νέα εποχή των παγετώνων. Και αυτό, πιθανόν, λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Η θερμότητα που προκαλούν οι εκπομπές από το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι έξι φορές μεγαλύτερη από εκείνη την εποχή.

Ακόμη και αν ένα Μεγάλο Ηλιακό Ελάχιστο επρόκειτο να κρατήσει έναν αιώνα, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες θα συνέχιζαν να αυξάνουν.

Μιας και οι εναλλαγές του ήλιου δεν είναι ο μόνος παράγοντας που ρυθμίζει τη θερμοκρασία της Γης, η θερμότητα που προκαλεί οι ανθρώπινης προέλευσης εκπομπές αερίων είναι πιο κυρίαρχη.

Οι επιστήμονες ήταν σε θέση να γνωρίζουν ότι πλησιάζει το ηλιακό ελάχιστο, εξαιτίας του τακτικού κύκλου του ήλιου.

Οι ηλιακές κηλίδες είχαν κορυφωθεί το 2014, ενώ τα χαμηλότερα σημεία είχαν ξεκινήσει το 2019.

Ο ήλιος είναι επίσης υπεύθυνος για αυτό που είναι γνωστό ως διαστημικός καιρός, στέλνοντας σωματίδια και κοσμικές ακτίνες που ρέουν στο ηλιακό μας σύστημα.

Οι έντονα μαγνητισμένες ηλιακές κηλίδες απελευθερώνουν ηλιακές εκλάμψεις, οι οποίες μπορούν να στείλουν ακτίνες Χ και υπεριώδη ακτινοβολία που εκτοξεύονται προς τη Γη.

Ακόμα και όταν ο ήλιος είναι ήσυχος κατά τη διάρκεια του ηλιακού ελάχιστου, μπορεί να είναι ενεργός με άλλους τρόπους, όπως στεφανιαίες τρύπες που ανοίγουν στην ατμόσφαιρα του ήλιου και στέλνουν εκρηκτικά ρεύματα ενεργοποιημένων σωματιδίων που πετούν μέσω του ηλιακού συστήματος με γρήγορο ηλιακό άνεμο.

Όπως και οι ηλιακές εκλάμψεις, αυτές οι ροές σωματιδίων κατά τη διάρκεια ενός ελάχιστου ηλιακού φωτός μπορούν να διαταράξουν την επικοινωνία μέσω GPS που βασίζουμε από τους δορυφόρους.

«Βλέπουμε αυτές τις τρύπες σε όλο τον ηλιακό κύκλο, αλλά κατά τη διάρκεια του ηλιακού ελάχιστου, μπορούν να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα - έξι μήνες ή περισσότερο», έλεγε το 2017 ο Dean Pesnell, επιστήμονας του παρατηρητηρίου του Solar Dynamics Observatory στο Goddard Space Flight Center της NASA.

Περισσότερα πολύ ενεργητικά σωματίδια που ονομάζονται γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες μπορούν να φτάσουν στη Γη, ειδικά στην ανώτερη ατμόσφαιρά της, κατά τη διάρκεια ενός ηλιακού ελάχιστου. Αυτά δημιουργούνται από εκρήξεις στον γαλαξία μας, όπως οι σουπερνόβες.

«Κατά τη διάρκεια της ελάχιστης ηλιακής ενέργειας, το μαγνητικό πεδίο του ήλιου εξασθενεί και παρέχει λιγότερη προστασία από αυτές τις κοσμικές ακτίνες», δήλωσε ο Πεσέλ.

«Αυτό μπορεί να αποτελέσει αυξημένη απειλή για τους αστροναύτες που ταξιδεύουν στο διάστημα».

Αυτή την εβδομάδα, η NASA έγραψε στο twitter εν μέσω ανησυχιών σχετικά με το ελάχιστο ηλιακό.

«Ο Ήλιος περνάει από τακτικούς κύκλους υψηλής και χαμηλής δραστηριότητας. Αυτός ο κύκλος επηρεάζει τη συχνότητα των διαστημικών καιρικών γεγονότων, αλλά δεν έχει σημαντική επίδραση στο κλίμα της Γης - ακόμη και ένα εκτεταμένο ελάχιστο δεν θα έχει σημαντική επίδραση στην παγκόσμια θερμοκρασία».

Μελετώντας τον ήλιο

Τον Αύγουστο του 2018 η NASA εκτόξευσε το σκάφος Parker Solar Probe προκειμένου να μελετήσει τον Ήλιο από απόσταση κοντινότερη σε σχέση με κάθε άλλη έρευνα στο παρελθόν. Στόχος, μεταξύ άλλων, η καλύτερη πρόγνωση του διαστημικού «καιρού», καθώς επίσης η κατανόηση της συμπεριφοράς άλλων άστρων στο σύμπαν.

Κάποια από τα πρώτα στοιχεία που έστειλε έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα ενδιαφέροντα.

«Είναι εκπληκτικό - ακόμα και σε ελάχιστες ηλιακές συνθήκες, ο Ήλιος παράγει πολύ περισσότερα μικροσκοπικά ενεργειακά σωματίδια από ό, τι φανταζόμασταν ποτέ», δήλωσε ο David McComas, κύριος ερευνητής για την ολοκληρωμένη επιστημονική έρευνα του ήλιου (ISʘIS), στο Πανεπιστήμιο του Princeton στο New Jersey, όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα αποτελέσματα.

«Αυτές οι μετρήσεις θα μας βοηθήσουν να αποκαλύψουμε τις πηγές, την επιτάχυνση και τη μεταφορά ηλιακών ενεργειακών σωματιδίων και τελικά να προστατεύσουμε καλύτερα τους δορυφόρους και τους αστροναύτες στο μέλλον».

Κατά τη διάρκεια της επταετούς αποστολής του ανιχνευτή, η τροχιά του θα συρρικνωθεί, φέρνοντάς την όλο και πιο κοντά στον ήλιο κατά τη διάρκεια 21 προσεγγίσεων, μέχρι να φτάσει σε τροχιά περίπου 3,9 εκατομμύρια μίλια από την επιφάνεια του ήλιου το 2024, πιο κοντά στο αστέρι από τον Ερμή. Σας φαίνεται μακριά; Δεν είναι.

The sun is experiencing a less active phase called 'solar minimum,' but it won't cause an ice age, by Ashley Strickland, CNN