Κινδύνεψαν να πεθάνουν από κορωνοϊό - Αυτός δεν πλήρωσε τίποτα, αυτή χιλιάδες δολάρια

Ευτυχώς, και οι δυο βγήκαν νικητές από μία ασθένεια που μέχρι τώρα έχει σκοτώσει περισσότερους από 230.000 ανθρώπους ανά την υφήλιο.

Από την άλλη, η Μπλόμπεργκ πήρε εξιτήριο έχοντας να πληρώσει αρκετές χιλιάδες δολάρια σε ιατρικά έξοδα, ενώ η θεραπεία του Παολόνε ήταν δωρεάν. Στην πατρίδα του, την Ιταλία, το κόστος για τη θεραπεία κατά του κορωνοϊού δεν είναι κάτι που απασχολεί τους ασθενείς.

Μεγάλες διαφορές

Η πανδημία του Covid-19 εκθέτει τις μεγάλες διαφορές στην προσέγγιση των συστημάτων υγείας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Στην Ιταλία, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, το σύστημα χρηματοδοτείται κρατικά και είναι (σχεδόν) εντελώς δωρεάν γι’ αυτόν που το χρειάζεται. Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι το μοναδικό ανεπτυγμένο κράτος χωρίς καθολικό σύστημα υγείας.

«Οι άνθρωποι την Ευρώπη δεν αποφεύγουν το σύστημα υγείας εξαιτίας του κόστους του», λέει ο Ρέτζι Ουίλιαμς, διεθνής εμπειρογνώμονας συστημάτων υγείας στο Commonwealth Fund, με έδρα τις ΗΠΑ.

«Δυστυχώς οι Αμερικανοί φέρουν το διπλό βάρος της ανησυχίας, τόσο για την πρόσβαση στο σύστημα, όσο και για το κόστος της».

Τα συστήματα υγείας παγκοσμίως δοκιμάστηκαν από την πανδημία καθώς εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών ανά την υφήλιο χρειάστηκαν ανάλογη θεραπεία. Τα προβλήματα ήταν παρόμοια παντού: ανεπάρκεια τεστ, αυξημένη ζήτηση νοσοκομειακών κλινών, έλλειψη αναπνευστήρων, προστατευτικού εξοπλισμού και ιατρικού προσωπικού.

Οι εμπειρογνώμονες στην υγεία συμφωνούν ότι είναι πολύ νωρίς για να καταλήξει κανείς ποιες χώρες τα πήγαν καλά και ποιες απέτυχαν εν μέσω πανδημίας. Αλλά ήδη έχουν δοθεί αρκετά μαθήματα.

Ο Ριφάτ Ατούν, καθηγητής Παγκόσμιων Συστημάτων Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, λέει ότι τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι τα πιο συγκεντρωτικά, δημόσια χρηματοδοτούμενα συστήματα συνολικής κάλυψης και σταθερής διοίκησης και ελέγχου έχουν αντεπεξέλθει καλύτερα μέσα στην κρίση. Κατάφεραν να αυξήσουν πιο γρήγορα τα διαγνωστικά τεστ, να συντονίσουν τη δράση τους και εκταμιεύσουν πόρους και να μειώσουν τα ποσοστά θανάτων.

«Η αλυσίδα είναι τόσο δυνατή όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της», λέει. «Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα υγείας αλλά πολλαπλά συστήματα υγείας σε κάθε πολιτεία, και μέσα σε κάθε πολιτεία υπάρχουν διαφορετικά υποσυστήματα, οπότε είναι δύσκολο να έχεις μια έξυπνη συντονισμένη απάντηση, γεγονός που έχει επιπτώσεις καθώς, ως γνωστόν, οι ιοί δεν αναγνωρίζουν τα σύνορα από τη μία πολιτεία στην άλλη».

Ένα σημείο, ωστόσο, όπου οι ΗΠΑ διαχωρίζονται από τις άλλες χώρες είναι στο πόσο κοστίζει η πανδημία στους ανθρώπους που μολύνονται από αυτήν.

Μετρώντας το κόστος

Ο Παολόνε, 56 ετών που ζει στο Μόντε Σιλβάνο στην κεντρική ανατολική Ιταλία, κάλεσε ασθενοφόρο όταν αισθάνθηκε έντονους πόνους στο στήθος. Αμέσως μεταφέρθηκε στα Επείγοντα για να διαγνωστεί αργότερα με Covid-19, κάτι που δεν περίμενε. Βρέθηκε στον θάλαμο απομόνωσης να κουράρεται μέσω ενός γυάλινου τζαμιού από νοσηλευτικό προσωπικό καλυμμένο από την κορυφή μέχρι τα νύχια με προστατευτικό εξοπλισμό, που του θύμισαν εξάρτιση αστροναύτη.

«Είχα μάσκα οξυγόνου αλλά δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Υπήρχε ένα κουδούνι δίπλα στο κρεβάτι μου και έτσι το πάτησα. Ξύπνησα έξι ημέρες αργότερα, σε ένα άλλο ξενοδοχείο. Οι γιατροί και οι νοσοκόμοι χειροκρότησαν όταν ξύπνησα και μου είπαν ότι είχα μεταφερθεί με ελικόπτερο».

Η περιπέτεια της Μπλόμπεργκ με τον Covid-19 μοιάζει ανησυχητικά παρόμοια. Πολυήμερη εξάντληση και πόνοι, ασθενοφόρο, τεχνητό κώμα και αναπνευστήρας.

Τόσο ο Παολόνε όσο και η Μπλόμπεργκ έχουν δρόμο ακόμη μέχρι να αναρρώσουν. Αλλά σε αντίθεση με την Μπλόμπεργκ, ο Παολόνε δεν χρειάζεται να ανησυχεί για το κόστος της θεραπείας που του έσωσε τη ζωή. «Δεν πλήρωσα τίποτα. Ούτε σεντ», λέει. Δεν έχει ιδιωτική ιατρική ασφάλεια και αυτή τη στιγμή είναι άνεργος, αυτό όμως δεν επηρεάζει την πρόσβασή του στο σύστημα υγείας. Το ιταλικό σύστημα χρηματοδοτείται μέσω των φόρων: η πρωτοβάθμια και νοσοκομειακή περίθαλψη είναι δωρεάν για όλους τους πολίτες και τους μόνιμους κατοίκους της.

Η Μπλόμπεργκ, 35 ετών, ζει στο Muskego του Γουισκόνσιν. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχασε τη δουλειά της αλλά έχει ιατρική περίθαλψη μέσω της δουλειάς του άνδρα της, σε αντίθεση με 28 εκατομμύρια Αμερικανούς που, σύμφωνα με το Γραφείο Απογραφής των ΗΠΑ, το 2018 ήταν ανασφάλιστοι. Αλλά ακόμη και με την ασφάλειά της, ο λογαριασμός για την θεραπεία της είναι σοκαριστικός.

«Μόνο το ασθενοφόρο κόστισε 2.000 δολάρια», λέει.

Ο λογαριασμός που έχει λάβει μέχρι στιγμής η Μπλόμπεργκ είναι για ένα μόνο μέρος της θεραπείας και της συνταγογράφησης. «Περιλαμβάνει μόνο τις ιατρικές επισκέψεις για τις λίγες πρώτες ημέρες της νοσηλείας μου στο νοσοκομείο και κάθε ιατρική επίσκεψη είχε κόστος μεταξύ 300 και 400 δολαρίων».

Η 35χρονη ήταν πολύ άρρωστη για να σκεφτεί το κόστος της θεραπείας τη στιγμή που καλούσε ασθενοφόρο. «Η ανησυχία μου ήταν να ζήσω, όχι οι λογαριασμοί», λέει. «Μπορεί να χρειαστεί να τους πληρώνω για το υπόλοιπο της ζωής μου».

Ωστόσο, διαδοχικές μελέτες δείχνουν ότι τα χρήματα είναι μεγάλη πηγή ανησυχίας για πολλούς Αμερικανούς.

Σύμφωνα με το Commonwealth Fund, ακόμη και πριν την κρίση του Covid-19, ένας στους τρεις ενήλικες Αμερικανούς απέφευγαν τις ιατρικές φροντίδες εξαιτίας του κόστους τους, σε σύγκριση με 1 στους 10 στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Σουηδία. Όταν το Fund διεξήγαγε έρευνα στις ΗΠΑ για τον κορωνοϊό, τα δύο τρίτα δήλωσαν ότι το κόστος θα ήταν ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στην απόφασή τους να αναζητήσουν βοήθεια αν εμφάνιζαν συμπτώματα.

Ακόμα κι αυτοί που έχουν ασφάλιση δεν αναζητούν φροντίδα, φοβούμενοι κυρίως για τα μικρά γράμματα των συμβολαίων τους ή για εξωφρενικές δαπάνες κάτω από το τραπέζι.

«Σίγουρα το κόστος είναι πολύ αποθαρρυντικός παράγοντας για πολλούς ανθρώπους και… στην πραγματικότητα, αν δούμε τις ΗΠΑ, η μεγάλη πλειοψηφία όσων πεθαίνουν είναι από αυτές τις μη προνομιούχες ομάδες», λέει ο Ατούν.

«Πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες, πιθανόν καθυστερώντας τις αποφάσεις τους με απειλητικές για τη ζωή τους συνέπειες».

Πρόκειται για επικίνδυνη προσέγγιση, ειδικά όταν έχεις να κάνεις με έναν εξαιρετικά μεταδοτικό ιό.

Από την έναρξη της πανδημίας πολλοί μεγάλοι ασφαλιστικοί πάροχοι στις ΗΠΑ δήλωσαν ότι παραιτούνται των χρεώσεών τους για τις θεραπείες που έχουν να κάνουν με τον κορωνοϊό. Επιπλέον, η διοίκηση Τραμπ δήλωσε ότι θα αποζημιώσει τα νοσοκομεία για τη θεραπεία ανασφάλιστων ασθενών με κορωνοϊό, απαιτώντας από τα νοσοκομεία που λαμβάνουν ομοσπονδιακή βοήθεια να μην χρεώνουν ασθενείς περισσότερο αν το νοσοκομείο ή οι γιατροί δεν βρίσκονται στο δίκτυο της ασφάλισής τους.

Η Μπλόμπεργκ λέει ότι αυτή η απόφαση κάνει πολλούς ανθρώπους σαν κι αυτήν να αναρωτιούνται αν θα ήταν καλύτερα να ήταν ανασφάλιστη.

Εμπόδια

Το αμερικανικό σύστημα, εξάλλου, έχει και άλλα στοιχεία που δυσχεραίνουν τη μάχη με τον κορωνοϊό. Ο αριθμός των γιατρών ανά 1.000 κατοίκους αλλά και των νοσοκομείων είναι μικρότερος σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες ενώ η ιατροφαρμακευτική ασφάλιση είναι συνδεδεμένη με το καθεστώς εργασίας, γεγονός που σημαίνει ότι τα περίπου 26,5 εκατομμύρια των Αμερικανών που έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας της πανδημίας κινδυνεύουν άμεσα να χάσουν την ιατροφαρμακευτική τους κάλυψη.

Για πολλούς ειδικούς, η πανδημία αποτελεί έναν καλό λόγο για σημαντική μεταρρύθμιση της υγείας στις ΗΠΑ.

«Υπάρχουν πολλοί πόροι στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στις Ηνωμένες Πολιτείες που μπορούν να διοχετευτούν για την επίτευξη του στόχου της καθολικής κάλυψης», λέει ο Williams. «Ναι, υπάρχουν τα πολιτικά εμπόδια. Ναι, υπάρχουν εμπόδια γύρω από τη φορολογία και την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, αλλά νομίζω ότι αυτή η πανδημία έχει δείξει ότι η έλλειψη καθολικής κάλυψης επιτρέπει σε πολλούς ανθρώπους να πέσουν ανάμεσα στις ρωγμές».

Η Μπλόμπεργκ λέει ότι θα προτιμούσε ένα καθολικό σύστημα κάλυψης από την ιδιωτική ασφάλιση υγείας. «Νομίζω ότι θα ήταν πολύ, πολύ καλύτερο για όλους», λέει, προσθέτοντας γρήγορα ότι είναι αρκετά σίγουρη ότι το σύστημα δεν θα αλλάξει σύντομα. «Δεν βλέπω την καθολική υγειονομική περίθαλψη να αποτελεί πραγματική επιλογή αυτή τη στιγμή», λέει.

«Μέρος του προβλήματος είναι, ξέρετε, ότι οι άνθρωποι που λαμβάνουν αυτές τις αποφάσεις δεν χρειάζεται να ανησυχούν γι 'αυτό. Επειδή καλύπτονται εντελώς από κυβερνητικές τους θέσεις. Κερδίζουν ένα τεράστιο χρηματικό ποσό. Και αν οι άνθρωποι δεν επηρεάζονται από κάτι, τότε αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει τις απόψεις τους για τα πράγματα», λέει.

She was asked to pay thousands for her coronavirus treatment, he got a free ride. She's American. He's Italian, by Ivana Kottasová, Tami Luhby and Valentina Di Donato, CNN