Κορωνοϊός στη Γαλλία: Δισεκατομμυριούχοι και κοινωνικές αναταραχές

Επεισόδια ξέσπασαν αυτή την εβδομάδα στα βόρεια προάστια του Παρισιού μετά από καταγγελίες για αστυνομική βία και συστημικό ρατσισμό, κατά τη διάρκεια της επιδημίας του κορωνοϊού. Πλάνα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατέγραψαν αυτοκίνητα και κάδους σκουπιδιών να καίγονται, διαδηλωτές να ρίχνουν κροτίδες και αστυνομικούς να προσπαθούν για να ελέγξουν τα πλήθη.

Το lockdown στη Γαλλία, που ανακοινώθηκε στις 17 Μαρτίου, είχε πολύ διαφορετικές συνέπειες για διαφορετικά τμήματα της κοινωνίας. Το κλείσιμο των επιχειρήσεων που δεν σχετίζονται με είδη ή υπηρεσίες πρώτης ανάγκης σε συνδυασμό με τη μερική απαγόρευση κυκλοφορίας των πολιτών, είχε πιο έντονο αντίκτυπο σε ανθρώπους που ζουν σε φτωχότερες, πιο πυκνοκατοικημένες γειτονιές, σύμφωνα με ακτιβιστικές οργανώσεις και συνδικάτα.

Οι ενώσεις -συμπεριλαμβανομένης της ATTAC (Ένωση για τη φορολογία των οικονομικών συναλλαγών και της βοήθειας στους πολίτες)- έγραψαν ότι οι άνθρωποι στις εργατικές γειτονιές βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» των εργαζομένων στη μάχη κατά του κορωνοϊού.

«Ωστόσο, οι κοινωνικές ανισότητες, που είναι ήδη προφανείς, ενισχύονται από τη διαχείριση του κορωνοϊού και θα εκραγούν με την επικείμενη οικονομική και κοινωνική κρίση».

Αντίθετα, οι πλούσιοι κάτοικοι σε μια από τις πιο αποκλειστικές κοινότητες της γαλλικής ριβιέρας βρίσκονται στο πυρήνα μίας δημόσιας αντιπαράθεσης, μετά τη δημοσιοποίηση ότι ορισμένοι είχαν πρόσβαση σε τεστ αντισωμάτων, παρά την πίεση που υφίσταται το σύστημα υγείας και τα γηροκομεία, σε ολόκληρη τη χώρα.

Οι συγκρούσεις κλιμακώνονται στα προάστια του Παρισιού

Τα επεισόδια ξέσπασαν στα βόρεια προάστια του Παρισιού ύστερα από ένα περιστατικό το βράδυ του περασμένου Σαββάτου. Ένας μοτοσικλετιστής, μειονοτικής καταγωγής, έσπασε το πόδι του όταν η αστυνομία άνοιξε την πόρτα του αυτοκινήτου στο πέρασμά του, στο Βιλνέβ-λα-Γκαρέν. Η αστυνομία ανέφερε σε σχετικό δελτίο Τύπου ότι πρόκειται για ατύχημα, το οποίο συνέβη καθώς οι αστυνομικοί βγήκαν από το αυτοκίνητο για να μιλήσουν με τον μοτοσικλετιστή, υποστηρίζοντας ότι λίγο μετά 50 άτομα τους σημάδευαν με βλήματα.

Ο δικηγόρος του μοτοσικλετιστή, Στεφάν Γκας, ζήτησε από τη Γενική Επιθεώρηση της Εθνικής Αστυνομίας (IGPN) τη διεξαγωγή έρευνας αναφορικά με τη συμπεριφορά της αστυνομίας, λέγοντας στο CNNi ότι η αξιολόγηση του περιστατικού από την αστυνομία ήταν «τελείως ανάποδη».

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι αστυνομικοί άνοιξαν την πόρτα του αυτοκινήτου «στη μέση της λωρίδας» -χωρίς καμία προειδοποίηση- πριν από τη σύγκρουση. «Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να θέτω ερωτήματα», πρόσθεσε.

Σε μια περιοχή με ιστορικό αστυνομικής αυθαιρεσίας και βίας, κοινωνικών ταραχών και πρόσφατων συγκρούσεων των «κίτρινων γιλέκων» με την αστυνομία για την ανισότητα που επικρατεί, κάποιοι εκτιμούν ότι η πράξη από πλευράς αστυνομικών ήταν εσκεμμένη.

Το βίντεο του τραυματία μοτοσικλετιστή έγινε viral, πυροδοτώντας αρκετές νύχτες βίας που εξαπλώθηκαν από το Βιλνέβ-λα-Γκαρέν στα προάστια Ζενεβιλιέ, Ναντέρ, Ωλναί-σου-Μπουά και Μοντρέιγ. Η αστυνομία επιβεβαίωσε ότι την Τρίτη πυρπολήθηκε ένα δημοτικό σχολείο στο Ζενεβιλιέ.

Πηγή: AP Photo/Christophe Ena

Ο Γάλλος δημοσιογράφος και ακτιβιστής Taha Bouhafs, ο οποίος δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο από τις πρώτες συγκρούσεις με την αστυνομία στο Βιλνέβ-λα-Γκαρέν, δήλωσε στο CNNi την προηγούμενη Δευτέρα:

«To Βιλνέβ-λα-Γκαρέν ήταν μια συμβολική στιγμή. Οι άνθρωποι βλέπουν ότι κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού και των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης θεσπίστηκαν δύο μέτρα και σταθμά. Από τη μία, όλες αυτές οι εικόνες με ανθρώπους που περπατούν στους δρόμους στο Παρίσι ανενόχλητοι από την αστυνομία και από την άλλη, όλες εκείνες οι εικόνες βάναυσης αστυνομικής μεταχείρισης στα προάστια».

Ο Bouhafs είπε ότι το lockdown έχει «χτυπήσει» πολύ σκληρότερα τις οικογένειες της εργατικής τάξης στα προάστια, συγκριτικά με τα νοικοκυριά της μεσαίας τάξης της Γαλλίας. «Ο περιορισμός δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από όλους», ανέφερε.

«Δεν έχουμε όλοι βεράντες με γείτονες που παίζουν ακορντεόν. Στα προάστια υπάρχουν μεγάλες οικογένειες, οκτώ ή και περισσότερων ατόμων σε σπίτια με χαμηλά ενοίκια... Αυτοί οι άνθρωποι είναι ταμίες, ντελιβεράδες, ταχυδρόμοι, άνθρωποι που δεν έχουν το προνόμιο να εργάζονται από το σπίτι».

Ο κορωνοϊός είχε, επίσης, άμεσο και δραματικό αντίκτυπο σε επίπεδο θανάτων σε αυτές τις γειτονιές. Η περιοχή του Σηκουάνα, Σεν-Σαιν-Ντενί, που βρίσκεται δίπλα στο Βιλνέβ-λα-Γκαρέν, σημείωσε αύξηση της θνησιμότητας κατά 295% την εβδομάδα μεταξύ 30 Μαρτίου έως 5 Απριλίου, σε σύγκριση με τον συνήθη αριθμό που αναμενόταν, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Αρχή της χώρας. Το Οτ-ντε-Σεν, όπου βρίσκεται η Βιλνέβ-λα-Γκαρέν, σημείωσε αύξηση κατά 255%.

Συγκριτικά, η αύξηση των θανάτων ήταν 174% στο Παρίσι και 61% στη Γαλλία συνολικά κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Στη Γαλλία έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 120.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου και περισσότεροι από 22.000 νεκροί λόγω Covid-19.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Κριστόφ Καστανέρ, δήλωσε την Τετάρτη ότι οι αρχές είχαν συντονίσει τις επιχειρήσεις επιβολής των μέτρων περιορισμού κάθε βράδυ για τις τελευταίες εβδομάδες σε «ευαίσθητες γειτονιές» στο Σεν-Σαιν-Ντενί, νομός βορειοανατολικά της μητροπολιτικής περιοχής του Παρισιού στην περιοχή της Ιλ-ντε-Φρανς.

Όπως ανέφερε, υπήρχαν 220.000 έλεγχοι και 38.000 πρόστιμα σε αυτές τις περιοχές, αριθμός «περίπου διπλάσιος από τον εθνικό μέσο όρο όσον αφορά τους αστυνομικούς ελέγχους».

Ο Καστάνερ δήλωσε, επίσης, ότι το Σάββατο, οι αστυνομικές δυνάμεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με «ενέδρες», γεγονός που καταδίκασε κατηγορηματικά. Νωρίτερα τον Απρίλιο, είπε στην εφημερίδα Le Parisien ότι τα μέτρα περιορισμού χαίρουν σεβασμού σε μεγάλο βαθμό στα προάστια, προσθέτοντας:

«Έχω ζητήσει την εφαρμογή (σ.σ. αστυνομικών) ελέγχων με ορθή κρίση και αυτοσυγκράτηση και όχι με ειδική μεταχείριση».

Πηγή: AP Photo/Christophe Ena

«Μην έχετε την παραμικρή αμφιβολία: διασφαλίζουμε ότι τα μέτρα περιορισμού γίνονται σεβαστά παντού στη Γαλλία, ακόμα και εκεί όπου οι δυνάμεις ασφαλείας αμφισβητούνται και προκαλούνται. Τους οφείλουμε προστασία, το πράττουμε και πρέπει να τιμωρηθούν (σ.σ. όσοι προκαλούν) με τον πιο δυνατό τρόπο», πρόσθεσε ο Καστανέρ, απευθυνόμενος στη Γερουσία.

Η Πρωτοβουλία για τη Δικαιοσύνη της Ανοιχτής Κοινωνίας ήταν μεταξύ 20 οργανώσεων που υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή τον Μάρτιο, πριν από την έναρξη των συγκρούσεων, καλώντας τον Καστανέρ και τον Γενικό Διευθυντή της Αστυνομίας, να διασφαλίσουν ότι οι αστυνομικοί έλεγχοι κατά τη διάρκεια των μέτρων περιορισμού, θα διενεργούνται χωρίς διακρίσεις ή τη χρήση υπέρμετρης βίας.

Έρευνα της πρωτοβουλίας έδειξε ένα ιστορικό διακρίσεων στους αστυνομικούς ελέγχους με βάση την εθνοτική καταγωγή στη Γαλλία. Η σχετική μελέτη στο Παρίσι το 2009, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που θεωρούνται μαύροι ήταν συνολικά έξι φορές πιθανότερο να τους σταματήσει η αστυνομία για έλεγχο, συγκριτικά με τους λευκούς πολίτες, ενώ για όσους θεωρούνται αραβικής καταγωγής η αντίστοιχη αναλογία ήταν στο 7,6.

Οι εκκλήσεις για υποστήριξη των μειονοτήτων στα προάστια του Παρισιού ήρθαν ως απόρροια του κορωνοϊού, ωστόσο μία άλλη πραγματικότητα συνυπάρχει στην άλλη πλευρά της χώρας, στο Σεν Τροπέ και την γαλλική Ριβιέρα, θέρετρο πλούσιων και διασήμων.

Μια ιδιωτική κλινική που βρίσκεται στην αποκλειστική συνοικία του Les Parcs Des St-Tropez έχει πραγματοποιήσει τεστ κορωνοϊού στους κατοίκους, όπως ισχυρίστηκε την περασμένη εβδομάδα στην τοπική εφημερίδα Var-Matin. Ο δήμαρχος του Σεν Τροπέ επιβεβαίωσε ότι είχαν πραγματοποιηθεί 60 ορολογικές εξετάσεις. Οι ορολογικές εξετάσεις αναλύουν ένα δείγμα αίματος για να δουν εάν το άτομο έχει αναπτύξει αντισώματα κατά του κορωνοϊού.

Αυτό συνέβη αφότου ο Γάλλος πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ δήλωσε στις 2 Απριλίου ότι υπήρχε ανησυχία για περιορισμένα αποθέματα ορισμένων φαρμάκων, τη στιγμή που σε ολόκληρη τη χώρα διενεργούνται κατά μέσο όρο 20.000 διαγνωστικοί έλεγχοι την ημέρα.

Ωστόσο, οι διαγνωστικοί έλεγχοι ή οι δοκιμές PCR διαφέρουν από τις ορολογικές εξετάσεις. Οι διαγνωστικοί έλεγχοι δείχνουν εάν το άτομο έχει μολυνθεί αυτήν τη στιγμή από τον κορωνοϊό, ενώ οι ορολογικές εξετάσεις δείχνουν εάν είχε προσβληθεί από τον ιό στο παρελθόν.

Το CNNi επικοινώνησε με τον πρόεδρο του συλλόγου Les Parcs, Ζαν Λουί Ογκέρ, αλλά δεν έλαβε απάντηση.

Σε δηλώσεις του στην Washington Post είπε ότι η ιατρική μονάδα είχε πραγματοποιήσει μόνο εξετάσεις αίματος για μία κλινική δοκιμή για την ιδιωτική κλινική προκειμένου να προσδιοριστούν τα επίπεδα ανοσίας σε άτομα που είχαν τον ιό και πως δεν διενεργήθηκαν ρινικοί έλεγχοι για να διαπιστωθεί εάν κάποιος είναι άρρωστος. Υποσχέθηκε να προσφέρει τεστ ανοσίας στους κατοίκους του Σεν Τροπέ μετά την άρση των μέτρων περιορισμού, εάν η δοκιμή είναι επιτυχής.

Οι εν λόγω δηλώσεις προκάλεσαν πλήθος αντιδράσεων και σε κάθε περίπτωση οι επαγγελματίες υγείας τονίζουν ότι η πανδημία επιδεινώνει τις κοινωνικές ανισότητες, επηρεάζοντας περισσότερο τα υποβαθμισμένα προάστια.

From private testing for the rich to unrest in banlieues, coronavirus is highlighting France's stark divide, by Benjamin Berteau, Emma Reynolds and Barbara Wojazer, CNNi