Κορωνοϊός: Περιστασιακά lockdown και περιορισμοί ανά ηλικία -Η διαφορετική προσέγγιση της Τουρκίας

Μοιάζει περισσότερο με σκηνή από το θρίλερ «Τα πουλιά» του Άλφρεντ Χίτσκοκ, και λιγότερο με μία από τις πιο πολυσύχναστες πλατείες της Κωνσταντινούπολης.

Από την άλλη όμως, τίποτα γύρω από τον αντίκτυπο του Covid-19 ανά τον πλανήτη δεν είναι συνηθισμένο ή οικείο.

Την περασμένη εβδομάδα η Τουρκία επέβαλε 48ωρη απαγόρευση κυκλοφορίας σε 31 επαρχίες της, επηρεάζοντας τα ¾ του τουρκικού πληθυσμού.

Και παρότι οι επικριτές της κυβέρνησης ζητούσαν πιο αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, ο τρόπος που πάρθηκαν αυτά ήταν καταστροφικός.

Τα μέτρα ανακοινώθηκαν μόλις δύο ώρες πριν την εφαρμογή τους, γεγονός που προκάλεσε πανικό με τους Τούρκους πολίτες να συρρέουν σε σουπερμάρκετ και φούρνους αγνοώντας τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης προκειμένου να προμηθευτούν τα απαραίτητα.

Μετά το χάος, ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν απευθύνθηκε στο λαό, λέγοντας ότι η Τουρκία είναι αρκετά ισχυρή για να προστατεύσει τους πολίτες της, ενώ παράλληλα ενθάρρυνε τον πληθυσμό να μείνει σπίτι, ανακοινώνοντας νέο 48ωρο lockdown για αυτό το Σαββατοκύριακο.

Όσον αφορά στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού, η Τουρκία βαδίζει το δικό της μονοπάτι, όπως κάνει άλλωστε και σε τόσους άλλους τομείς.

Υγειονομικό προσωπικό χορεύει παραδοσιακούς χορούς για να εμψυχώσει τους κατοίκους που μένουν κλεισμένοι σπίτι τους (Πηγή: AP Photo)

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, η εντολή «μένουμε στο σπίτι» ισχύει μόνο για τους κάτω των 20 και άνω των 65 ετών. Όλοι οι άλλοι πολίτες θεωρητικά μπορούν να βγουν έξω, παρότι πολλές μικρές επιχειρήσεις είναι κλειστές, τα εστιατόρια είναι ανοικτά μόνο για επί τόπου παραλαβή ή delivery, οι δημόσιοι χώροι, όπως τα πάρκα είναι κλειστοί, και οι τράπεζες λειτουργούν περιορισμένες ώρες.

Σε αντίθεση, οι οικοδομές, τα εργοστάσια και άλλες επιχειρήσεις λειτουργούν κανονικά. Κάποιοι ειδικοί λένε ότι οι μερικοί περιορισμοί όπως αυτοί που ισχύουν στην Τουρκία μπορεί να είναι επιτυχημένοι, αρκεί οι ευπαθείς ομάδες να προστατεύονται και αυτοί που συνεχίζουν να κυκλοφορούν, να ακολουθούν τις ενδεδειγμένες οδηγίες.

«Είναι μια εναλλακτική στρατηγική», λέει ο δρ. Μοχάμαντ Μουνίρ, βιολόγος από το Πανεπιστήμιο Λάνκαστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξηγώντας ότι οι υγιείς που βγαίνουν έξω δεν βλάπτουν απαραίτητα.

Ο δρ. Τζέρεμι Ρόσμαν, λέκτορας ιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, από την άλλη, ότι πρόκειται για ριψοκίνδυνη τακτική, δεδομένων του αριθμού των νεκρών και των κρουσμάτων που ανακοινώνει καθημερινά η Τουρκία, και ότι τα μερικά lockdown είναι αποτελεσματικά μόνο γίνονται εγκαίρως όταν τα κρούσματα είναι ακόμη λίγα, ή όταν το φαινόμενο σε μια χώρα έχει φτάσει στην κορύφωσή του και αρχίζει η απόσυρση των περιοριστικών μέτρων.

«Στο επίπεδο της Τουρκίας, οι περισσότερες χώρες επιβάλουν πλήρες lockdown. Το μερικό lockdown μπορεί να είναι καλό, βοηθώντας στην ισορροπία της οικονομίας μιας χώρας ενώ παράλληλα αυτή προσπαθεί να συγκρατήσει τον ιό. Έχει να κάνει με το κατά πόσο ο πληθυσμός ανταποκρίνεται στις οδηγίες και κατά πόσο εφαρμόζονται τα μέτρα υγιεινής και κοινωνικής αποστασιοποίησης στο επαγγελματικό περιβάλλον. Αλλά ο ρυθμός του κορωνοϊού στην Τουρκία αυτή τη στιγμή δείχνει ότι υπάρχει κίνδυνος αυτά τα μέτρα να μην επαρκούν».

Η Τουρκία βρίσκεται στις 10 πρώτες χώρες στον κόσμο σε αριθμό επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, ενώ κάθε μέρα ο αριθμός τους αυξάνει κατά περισσότερα από 4.000. Ωστόσο το ποσοστό θνησιμότητας είναι πολύ μικρότερος από οπουδήποτε αλλού – γεγονός που έχει παραξενέψει πολλούς.

Ο Ιατρικός Σύλλογος της Τουρκίας (ΤΜΑ) λέει ότι οι επίσημες στατιστικές για τον κορωνοϊό στη χώρα δεν περιλαμβάνουν περιπτώσεις όπου υπάρχουν σαφείς ενδείξεις Covid-19 αλλά το τεστ PRC βγήκε αρνητικό.

Από τη μεριά του, ο Τούρκος υπουργός Υγείας, Φαχρετίν Κοτζά, υποστηρίζει ότι το ποσοστό θνησιμότητας στη χώρα –μόλις λίγο πάνω από 2%- οφείλεται στην μεγάλη αποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας της Τουρκίας και σε ένα πρωτόκολλο θεραπείας που είναι διαφορετικό από τις άλλες χώρες. Προσθέτει επίσης, ότι η προσέγγιση της Τουρκίας για την αντιμετώπιση του Covid-19 επικεντρώνεται στην ιχνηλάτηση των επαφών αντί για τα γενικευμένα τεστ ή τα τεστ μετά από κλινική παρατήρηση.

Επίσης, καθυστερούν τη διασωλήνωση των ασθενών χρησιμοποιώντας οξυγόνο υψηλής συχνότητας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο, όπως υποστηρίζει το υπουργείο, αποδίδει καλύτερα αποτελέσματα.

Η Τουρκία χρησιμοποιεί το φάρμακο για την ελονοσία υδροξυχλωροκίνη και το favipiravir, ένα ιαπωνικό αντιικό, πολύ νωρίτερα από άλλες χώρες στην έναρξη του Covid-19, λέει ο Φαχρετίν Κοτζά.

Ο δρ. Μουνίρ από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, ωστόσο, είναι ένας από τους πολλούς ειδικούς που αντιτίθενται στην χρήση του φαρμάκου για την ελονοσία, υποστηρίζοντας ότι οι κίνδυνοι από τις πιθανές παρενέργειες είναι μεγαλύτεροι από οποιοδήποτε πιθανό όφελος μπορεί να έχει.

Κορωνοϊός: Θλιβερός ο απολογισμός στην Τουρκία – Τι είναι η «μέθοδος του συνδυασμού»

«Οι θεραπείες έχουν πολύ μικρή αποτελεσματικότητα», λέει, «Αναφορικά με την υδροξυχλωροκίνη, οι ασθενείς μπορεί να ανάρρωναν έτσι κι αλλιώς από τον Covid-19, ωστόσο ένα χρόνο μετά μπορεί να επανεμφανίσουν καρδιακά προβλήματα, ή προβλήματα στην όραση. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που επιτρέπουν αυτά τα φάρμακα σε μαζική κλίμακα».

«Προσπαθούμε να σώσουμε ζωές», λέει ο δρ Νούρι Αϊδίν, πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης - Cerrrahpasa, ένα από τα νοσοκομεία αναφοράς της Τουρκίας. «Αυτό που έχουμε δει είναι ότι ο χρόνος που περνούν οι ασθενείς στη ΜΕΘ μειώνεται όταν παίρνουν υδροξυχλωροκίνη πριν φτάσουν στο στάδιο όπου πρέπει να εισέλθουν στη ΜΕΘ».

Ο Αϊδίν λέει ότι δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να δημοσιεύσουν τα ευρήματά τους προς το παρόν και ότι «ο χρόνος θα μας δείξει τα πραγματικά αποτελέσματα». Και προσθέτει ότι κάνουν κάτι άλλο με διαφορετικό τρόπο: Αντί να αφήνουν τους ασθενείς τους ξαπλωμένους ανάσκελα, κρατούν πολλούς μπρούμυτα, δηλαδή με το κεφάλι προς τα κάτω. Αυτό, λέει, απέδωσε επίσης θετικά αποτελέσματα. Επιπλέον, η Τουρκία άρχισε να χρησιμοποιεί πλάσμα από ασθενείς που έχουν ήδη προσβληθεί από την ασθένεια σε εκείνους που εξακολουθούν να την καταπολεμούν.

H Τουρκία, η οποία ανέφερε το πρώτο της κρούσμα στα μέσα Μαρτίου, είχε χρόνο να προετοιμαστεί. (Πηγή: AP Photo)

Η κυβέρνηση αναφέρει ότι οι ΜΕΘ έχουν ακόμα αρκετή χωρητικότητα και δεν υπάρχει έλλειψη νοσοκομειακών κρεβατιών. Και η Τουρκία, η οποία ανέφερε το πρώτο της κρούσμα στα μέσα Μαρτίου, είχε χρόνο να προετοιμαστεί. Πράγματι, το νοσοκομειακό σύστημα της Τουρκίας είναι τόσο καλό που η χώρα αποτελεί προορισμό για ιατρικό τουρισμό.

Σε απάντηση στο Covid-19, η χώρα ανέπτυξε γρήγορα προγράμματα για την κατασκευή και διανομή εξοπλισμού ατομικής προστασίας (PPE) όχι μόνο εντός της ίδιας της Τουρκίας, αλλά και στο εξωτερικό - στέλνοντας φορτία σε περισσότερες από 30 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ισπανίας και Ιταλία.

Η χειρονομία αλληλεγγύης και καλής θέλησης στοχεύει επίσης ίσως στην ανοικοδόμηση των διαταραγμένων δεσμών της Τουρκίας με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.

Τα επαγγελματικά σχολεία του Υπουργείου Παιδείας στην Κωνσταντινούπολη και αλλού έχουν μετατραπεί σε εργαστήρια που φτιάχνυν μάσκες προσώπου, ολόσωμες στολές και χειρουργικές ρόμπες που προορίζονται για χρήση σε όλη τη χώρα.

Άλλα παράγουν ασπίδες προσώπου, απολυμαντικά χεριών και άλλα απαραίτητα προϊόντα καθαρισμού. Οι μάσκες είναι υποχρεωτικές σε δημόσιους χώρους όπως οι αγορές, αλλά δεν πωλούνται πλέον πουθενά.

Αυτό απαγορεύτηκε επειδή η κυβέρνηση τις διανέμει δωρεάν στα φαρμακεία, ή για όσους δεν μπορούν να βγουν έξω, κατευθείαν στα σπίτια τους.

Η Τουρκία μετριάζει το βάρος της πανδημίας σε όσους μένουν σπίτι, στέλνοντας εθελοντές και αστυνομία από πόρτα σε πόρτα για να διασφαλίσουν ότι τα ευάλωτα άτομα έχουν τις υπηρεσίες που χρειάζονται.

Τηλεφωνικά κέντρα με την ονομασία περιοχές «Acik Kapi» («Ανοιχτή πόρτα») βρίσκονται σε κάθε περιοχή όπου οι ηλικιωμένοι πολίτες που είναι υποχρεωμένοι να μένουν στο σπίτι μπορούν να καλέσουν ζητώντας οτιδήποτε, από παράδοση ειδών παντοπωλείου, φάρμακα ή τη μηνιαία σύνταξή τους.

Κολόνια, ένα απρόσμενο «όπλο» κατά του κορωνοϊού... made in Turkey

Πολλοί από εκείνους που βρίσκονται στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής είναι εθελοντές που, όπως λένε, το κάνουν από καθήκον στη χώρα και τους πολίτες της. Ανάμεσά τους ο Serdar Karakus, βοηθός διευθυντής σε σχολείο και ο Ugur Uyan, ένας ιερέας του τζαμιού της γειτονιάς.

Η Sadet Seker, στα 70 της, ζει μόνη. Ο σύζυγός της πέθανε πριν από χρόνια. Μιλάει τακτικά στα παιδιά της στο τηλέφωνο. Αλλά την τελευταία φορά που τα αγκάλιασε - την τελευταία φορά που είχε φυσική επαφή μαζί τους - ήταν πριν από δύο ή τρεις μήνες. Δεν είναι σίγουρη. Στην ερώτηση αν βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη, λέει:

«Ναι, είναι στην Κωνσταντινούπολη», απαντά και στη συνέχεια αρχίζει να τρέμει, τα μάτια της γεμίζουν με δάκρυα.

Είναι τόσο κοντά, αλλά μπορεί να είναι τόσο μακριά. Το πόσο σύντομα θα μπορέσει να τα δει θα εξαρτηθεί από το εάν η στρατηγική της Τουρκίας κατά του Covid-19 είναι ένα επιτυχημένο πείραμα.

With weekend lockdowns and age-specific restrictions, Turkey takes a different coronavirus approach, by Arwa Damon and Gul Tuysuz, CNN