CNNi: Στην Ινδία η κοινωνική απομόνωση για τον κορωνοϊό είναι πολυτέλεια

Η κατάστασή του είναι απελπιστική. Το μικροσκοπικό σπίτι δεν έχει πόσιμο νερό, ούτε τουαλέτα, ενώ το φαγητό είναι ελάχιστο: αν δεν εργάζεται, δεν πληρώνεται.

Ο Mahender προσπαθεί να συμμορφωθεί με τη γενική εντολή του πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι για 21ήμερο εθνικό αποκλεισμό, με στόχο τη μη εξάπλωση του κορωνοϊού στα 1, 3 δισεκατομμύρια των Ινδών. Μέχρι τώρα η Ινδία έχει καταγράψει 1.024 κρούσματα και 27 θανάτους.

«Η κοινωνική αποστασιοποίηση δεν ισχύει μόνο για τους αρρώστους, αλλά για καθέναν από εμάς», ανήγγειλε ο Μόντι σε δημόσιο διάγγελμά του την περασμένη εβδομάδα.

Αυτό μπορεί να ισχύει για τη μεσαία και ανώτερη τάξη της Ινδίας, η οποία μπορεί να περιοριστεί στα σπίτια και τα διαμερίσματά της, τρώγοντας το αποθηκευμένο πλεονάζον φαγητό της, δουλεύοντας ακόμη κι από το σπίτι, χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία.

Είναι αδύνατον όμως να εφαρμοστεί στις τάξεις των περίπου 74 εκατομμυρίων Ινδών –περίπου το ένα έκτο του πληθυσμού της χώρας- οι οποίοι ζουν στοιβαγμένοι σε παραγκουπόλεις. Εκεί η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι φυσικά και οικονομικά αδύνατη.

«Τα σοκάκια είναι τόσο στενά που όταν τα διασχίζουμε τρίβουμε ο ένας τον ώμο του άλλου», λέει ο Mahender. «Οι είκοσι οικογένειες που ζουν κοντά στο σπίτι μας χρησιμοποιούν όλες μια κοινή τουαλέτα».

«Στην ουσία ζούμε όλοι μαζί. Αν κάποιος από εμάς αρρωστήσει, θα αρρωστήσουμε όλοι».

Ο πρωθυπουργός της πολυπληθούς χώρας απηύθυνε έκκληση στους κατοίκους να μείνουν σπίτι τους (Πηγή: AP Photo)

Τουλάχιστον ένας άνθρωπος σε παραγκούπολη της Βομβάης έχει βρεθεί θετικός στον νέο κορωνοϊό. Καθώς ο πανικός εξαπλώνεται στις τάξεις των πιο ευάλωτων Ινδών, χιλιάδες εργάτες προσπαθούν να φύγουν από τις φτωχογειτονιές της πόλης προς τα αγροτόσπιτά τους στην επαρχία, με το λεωφορείο ή και με τα πόδια, προκαλώντας φόβους για διασπορά του ιού στην ενδοχώρα.

Σε ραδιοφωνικό του μήνυμα την Κυριακή, αναγνωρίζοντας το χάος που έχει προκληθεί από το lockdown στους φτωχούς της Ινδίας, ο Μόντι ζήτησε συγγνώμη. Ζήτησε ωστόσο από τους ακροατές να κατανοήσουν ότι δεν υπάρχει άλλη λύση.

Μία τουαλέτα για 1.440 ανθρώπους

Το νερό είναι μια από τις βασικές αιτίες που αναγκάζουν τους φτωχούς της Ινδίας να βγαίνουν καθημερινά από το σπίτι τους.

Η Sia, κάτοικος παραγκούπολης και εργάτρια σε οικοδομές στο Νέο Δελχί, ξυπνάει κάθε μέρα στις 5 το πρωί και βγαίνει από το σπίτι, αψηφώντας τις εκκλήσεις του πρωθυπουργού της. Ο λόγος; Περπατά 100 μέτρα για να πλυθεί στην κοντινότερη παροχή νερού που εξυπηρετεί την ίδια και άλλους 70 εσωτερικούς μετανάστες – εργάτες στη γειτονιά της.

Δεν είναι η μόνη. Οι περισσότερες γυναίκες στην οικοδομή πλένονται μαζί το πρωί και μεταφέρουν νερό για το υπόλοιπο της ημέρες. Στο σπίτι τους δεν υπάρχουν ούτε ντουζιέρες, ούτε τουαλέτες.

Μπορεί η κυβερνητική αποστολή Καθαρή Ινδία, που ξεκίνησε το 2014, να καυχιέται ότι το 100% των Ινδών έχουν πλέον πρόσβαση στις τουαλέτες, ωστόσο ο επικεφαλής της ΜΚΟ WaterAid India, εξηγεί ότι η αποστολή επικεντρώθηκε κυρίως στην κατασκευή τουαλετών μέσα στα σπίτι, γεγονός που δεν περιλαμβάνει έναν αξιοσημείωτο αριθμό παραγκουπόλεων.

Στην παραγκούπολη του Νταράβι, για παράδειγμα, μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου, υπάρχει μόλις μια τουαλέτα για κάθε 1.440 κατοίκους, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του CFS.

Ο Sania Ashraf, επιδημιολόγος που εργάζεται πάνω στο νερό, την αποχέτευση, την υγιεινή και τη σχέση τους με τις αναπνευστικές ασθένειες, λέει ότι κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, το να έχει κανείς πρόσβαση σε μια κοινή τουαλέτα δεν σημαίνει και πολλά, αν αυτή δεν είναι καθαρή.

Μία από τις πολλές παραγκουπόλεις της Ινδίας. Εκεί όπου ο όρος κοινωνική αποστασιοποίηση ακούγεται σαν πικρό ανέκδοτο (Πηγή: AP Photo/Rajanish Kakade)

Επιπλέον, ο ανεπαρκής αερισμός μπορεί να παγιδεύει μολυσμένα αερολύματα και να «διευκολύνει τη μετάδοση του ιού», λέει ο Ashraf.

Γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό με δεδομένα τα στοιχεία ότι οι ασθενείς μπορεί να μεταδώσουν τον ιό μέσω των περιττωμάτων, αυξάνοντας την πιθανότητα μετάδοσης σε κοινές τουαλέτες και χώρους όπου το αποχετευτικό σύστημα είναι ακόμη ανοικτό.

Εργάτες σε κίνδυνο

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο οι κάτοικοι των παραγκουπόλεων δεν μπορούν να απομονωθούν είναι εξίσου απλός: πρέπει να δουλέψουν.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εργασίας, οι εργάτες στην Ινδία εργάζονται κατά μέσο όρο για 2 έως 5 δολάρια την ημέρα. «Αν δεν πάνε στη δουλειά, δεν πληρώνονται», λέει ο οικονομολόγος Αρούν Κουμάρ. «Οι αλυσίδες προμηθειών έχουν κλείσει. Οι δουλειές χάνονται. Δεν έχουν πλέον χρήματα να αγοράσουν τα απαραίτητα. Και, σε αντίθεση με τους πλούσιους, δεν έχουν τη δυνατότητα της αποθεματοποίησης. Αγοράζουν σε καθημερινή βάση αλλά τώρα τα ντουλάπια τους είναι άδεια».

Συνεπώς, οι εργάτες αντιμετωπίζουν το αγωνιώδες δίλημμα: να πάνε στη δουλειά και να ρισκάρουν να προσβληθούν από τον ιό, ή να μείνουν σπίτι και να αντιμετωπίσουν την αδυσώπητη πείνα;

Κάποιοι εργάτες δεν έχουν επιλογή. Οι καθαριστές, για παράδειγμα, θεωρείται ότι παρέχουν απαραίτητη υπηρεσία, και γι’ αυτόν τον λόγο εξαιρούνται από τον αποκλεισμό.

Παρόλα αυτά δεν τους έχουν προμηθεύσει με προστατευτικό εξοπλισμό, όπως γάντια ή μάσκες, ενώ κανείς δεν έχει ασχοληθεί να τους επιμορφώσει για τους κινδύνους μετάδοσης του κορωνοϊού.

Το πακέτο στήριξης ύψους 22,5 δισεκ. δολαρίων περιλαμβάνει ιατρική στήριξη που καλύπτει τους εργάτες της πρώτης γραμμής όπως νοσοκόμους, γιατρούς παραϊατρικό προσωπικό και καθαριστές στα κυβερνητικά νοσοκομεία.

Ένας από τους χιλιάδες εσωτερικούς μετανάστες που το περασμένο Σαββατοκύριακο περίμεναν με τις ώρες να επιβιβαστούν σε κάποιο λεωφορείο προς την επαρχία (Πηγή: AP Photo)

Ο Κουμάρ λέει ότι μαζικά τεστ για τον κορωνοϊό θα βοηθούσαν την κατάσταση. Από τις 29 Μαρτίου, στην Ινδία έχουν διεξαχθεί 34.931 τεστ, γεγονός που σημαίνει 19 τεστ για κάθε ένα εκατομμύριο κατοίκους. Ο Κουμάρ λέει ότι τα τεστ σε ιδιωτικά νοσοκομεία ή εργαστήρια κοστίζουν 4.500 ρουπίες ($60), ενώ τα δωρεάν τεστ στα κυβερνητικά νοσοκομεία είναι πολύ περιορισμένα.

Ο Mahender, καθαριστής σε ένα συγκρότημα κατοικιών στη Μουμπάι, κερδίζει 5.000 ρουπίες το μήνα, προκειμένου να συντηρήσει τη γυναίκα του, τα τρία παιδιά τους και τον 78χρονο πατέρα του. Αν χρειαστεί ιατρική βοήθεια δεν έχει ασφάλεια.

«Το τηλέφωνό μου χτυπάει συνεχώς από τους ενοίκους των κτηρίων όπου καθαρίζω για να πάω να δουλέψω. Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μπω στο σπίτι καθένα από αυτούς και να μαζέψω τα απορρίμματά τους. Δεν μου δίνουν ούτε μάσκα ούτε γάντια, ούτε καν ένα σαπούνι για να πλύνω τα χέρια μου πριν το φαγητό μου. Αν όμως δεν πάω σήμερα στη δουλειά, θα προσλάβουν κάποιον άλλο;».

Επιστροφή στο σπίτι

Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου Σαββατοκύριακου, δεκάδες χιλιάδες από τα 45 εκατομμύρια των οικονομικών μεταναστών της Ινδίας προσπάθησαν να επιτρέψουν στα χωριά τους. Όταν το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας έκλεισε προσωρινά, πολλοί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να περπατήσουν.

Δεν υπήρχε λόγος για να μείνουν άλλωστε. Οι περισσότεροι είχαν χάσει τη δουλειά τους εξαιτίας του lockdown ενώ στις παραγκουπόλεις η πιθανότητα διάδοσης του ιού είναι μεγάλη.

Κατά την έναρξη της εξόδου από τις παραγκουπόλεις, το Σάββατο, οι τοπικές κυβερνήσεις στις επαρχίες Uttar Pradesh, Bihar και Haryana μίσθωσαν εκατοντάδες λεωφορεία για να μεταφέρουν τους μετανάστες σπίτι τους, προκαλώντας χαοτικές σκηνές με χιλιάδες στοιβαγμένους ανθρώπους να περιμένουν στους σταθμούς το επόμενο λεωφορείο.

Την Κυριακή ωστόσο ο Μόντι ενθάρρυνε όλες τις πολιτείες τις χώρας να σφραγίσουν τα σύνορά τους προκειμένου να σταματήσουν την εξάπλωση του ιού. Πλέον οι τοπικές Αρχές πασχίζουν να εντοπίσουν τα εκατομμύρια των εργατών που επέστρεψαν ήδη στα χωριά τους, προκειμένου να τους θέσουν σε 14ήμερη καραντίνα.

Η Sia, που ζει στο οικοδομικό κέντρο του Gurugram, δεν πρόλαβε να ανέβει σε κάποιο λεωφορείο. «Από τότε που σταματήσαμε να δουλεύουμε, είμαι απλήρωτη εδώ και 20 ημέρες. Πληρώνομαι 5$ την ημέρα, με τα λίγα χρήματα που κερδίζω βοηθώ την οικογένειά μου», λέει.

«Καθώς όλα έχουν κλείσει, η μόνη μου επιλογή είναι να μείνω στην φτώχια και τη βρομιά της πόλη».

Social distancing is a privilege of the middle class. For India's slum dwellers, it will be impossible, by Priyali Sur and Esha Mitra, CNN