Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία: Αναξιόπιστη πρόσφατη μελέτη για τον κίνδυνο ηλεκτρονικών τσιγάρων
Αναξιόπιστη η μελέτη που προ μηνών είχε αναστατώσει όσους έχουν επιλέξει το ηλεκτρονικό τσιγάρο και υποστήριζε πως το άτμισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφράγματος. Αυτό αναγκάστηκε να παραδεχθεί η Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας με επίσημη, νέα διευκρινιστική ανακοίνωσή της στην οποία υπογραμμίζει πως τα συμπεράσματα της συγκεκριμένης μελέτης κρίνονται αναξιόπιστα, καθώς μετά από αμφιβολίες που εξέφρασαν εξέχοντα μέλη της ιατρικής κοινότητας, έγινε επαναξιολόγηση των δεδομένων.
Η αναστάτωση, που προκάλεσε πανικό μεταξύ των ατόμων που έχουν επιλέξει ηλεκτρονικό τσιγάρο και άτμισμα, προκλήθηκε πριν από περίπου εννέα μήνες: Τον Ιούνιο του 2019, η Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Journal of the American Heart Association – JAHA) δημοσίευσε τα αποτελέσματα έρευνας για τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Το κύριο συμπέρασμα της έρευνας αυτής ήταν πως το άτμισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακού εμφράγματος.
Η μελέτη είχε την υπογραφή των επιστημόνων Dharma Bhatta και Stanton Glantz από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας με έδρα το Σαν Φρανσίσκο και τελικά υποστήριζε ότι «το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται ως καλύτερη εναλλακτική σε σχέση με το συμβατικό τσιγάρο».
Αντιδράσεις από την πανεπιστημιακή κοινότητα
Μέσα στον Φεβρουάριο που μας πέρασε όμως, πάλι μέσω της Εφημερίδας της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, οι ειδικοί ανασκεύασαν τις εντυπώσεις και υποχρεώθηκαν να δηλώσουν πως πιθανώς η μελέτη βασίστηκε σε παραπλανητική πληροφόρηση και πως «το συμπέρασμά της είναι αναξιόπιστο». Η εξέλιξη αυτή ήρθε αφότου ειδικοί και εκπρόσωποι της ιατρικής κοινότητας από διάφορες χώρες του κόσμου και ειδικά από τις ΗΠΑ, όπως ο ειδικός ελέγχου καπνικών προϊόντων Brad Rodu από το Πανεπιστήμιο του Λούισβιλ, επισήμαναν ότι πολλοί από τους ατμίζοντες που πήραν μέρος στη συγκεκριμένη μελέτη, ήταν ταυτόχρονα καπνιστές ή πρώην καπνιστές, γεγονός που επηρεάζει σαφώς τα συμπεράσματα. Ως αποτέλεσμα των παρατηρήσεων του συγκεκριμένου ειδικού, πανεπιστημιακά ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, το Yale, αλλά και το King's College του Λονδίνου απευθύνθηκαν με κοινή επιστολή στην Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και απαίτησαν περαιτέρω εξηγήσεις για το ζήτημα, καθώς μεταξύ των ατόμων που ατμίζουν επικράτησε έως και πανικός. Απαντώντας στην επιστολή αυτή, η Εφημερίδα παραδέχθηκε ότι έχει δεχθεί κι άλλες παρόμοιες ενστάσεις επί της συγκεκριμένης μελέτης και ότι, παρόλο που είχε δημοσιευθεί κατά αυτόν τον τρόπο, οι ερευνητές Bhatta και Glantz είχαν στη διάθεσή τους χρόνο ώστε να αναθεωρήσουν τα συμπεράσματά τους. Ωστόσο οι δύο μελετητές δεν ανταποκρίθηκαν στη νέα προθεσμία, με αποτέλεσμα η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, μέσω της Εφημερίδας, να ακυρώσει ουσιαστικά την έρευνα, χαρακτηρίζοντάς την «αναξιόπιστη».
Η ανακοίνωση από την JAHA
«Αφού τέθηκε υπόψη μας ότι η μελέτη δεν πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι συντάκτες της Εφημερίδας της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας επανέλαβαν την αξιολόγηση για το έργο των Bhatta και Glantz. Κατά την νέα αυτή αξιολόγηση, εντοπίστηκε πως το σημαντικό ερώτημα εάν τα εμφράγματα του μυοκαρδίου καταγράφηκαν στους συμμετέχοντες στην έρευνα πριν ή μετά την έναρξη της χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου, δεν απαντήθηκε σαφώς και για το λόγο αυτό ζητήθηκε από τους συγγραφείς της μελέτης να χρησιμοποιήσουν πρόσθετα δεδομένα από το σύστημα PATH […]. Οι συγγραφείς συμφώνησαν να συμμορφωθούν με το αίτημα αυτό, όμως δεν ανταποκρίθηκαν στην προθεσμία που τους δόθηκε, καθώς δεν μπορούν επί του παρόντος να έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων PATH. Δεδομένων αυτών των ζητημάτων, η Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας ανησυχεί ότι το συμπέρασμα της μελέτης είναι αναξιόπιστο», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της JAHA.
Μετά από συνεχείς πιέσεις από μέλη της επιστημονικής κοινότητας διεθνώς αλλά και μετά από μήνες αναστάτωσης, ανησυχίας έως και πανικού που επικράτησε μεταξύ όσων επιλέγουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο για να περιορίσουν τις βλαβερές συνέπειες του «παραδοσιακού» καπνίσματος, έρχεται πλέον η διόρθωση από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία: Τα συμπεράσματα της έρευνας ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος είναι αναξιόπιστα, όπως δηλώνεται κατηγορηματικά στη νέα ανακοίνωση, γεγονός που στην ουσία ακυρώνει ολοκληρωτικά τη συγκεκριμένη έρευνα.
