Ιός Ζίκα: Πάνω από 3.100 κρούσματα σε εγκύους στην Κολομβία

Η αποκάλυψη έγινε στη σημερινή συνάντηση (6/2) του Κολομβιανού προέδρου με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας της χώρας και του εθνικού ινστιτούτου υγείας (INS), η οποία και μεταδόθηκε τηλεοπτικά, μία ημέρα μετά την ανακοίνωση του υπουργού Υγείας Αλεχάντρο Γκαβίρια (Alejandro Gaviria) ότι τρεις πρόσφατοι θάνατοι σχετίζονται με τον Ζίκα.

Σύμφωνα με όσα παρουσιάστηκαν δημοσίως σήμερα, 25.645 άνθρωποι στην Κολομβία έχουν προσβληθεί από τον ιό, ανάμεσά τους 3.177 γυναίκες που κυοφορούν. Λίγη ώρα αργότερα, το INS εξέδωσε το τέταρτο κατά σειρά εβδομαδιαίο δελτίο, με όλα τα σχετικά στατιστικά στοιχεία που διαθέτουν έως σήμερα οι κολομβιανές αρχές για τον Ζίκα.

Γεωμετρική εξάπλωση

Ο ταχύτατος ρυθμός της εξάπλωσης του ιού αποτυπώνεται στα δελτία του εθνικού ινστιτούτου υγείας (INS) της Κολομβίας.

Στις 30 Ιανουαρίου, το INS είχε ανακοινώσει 20.297 κρούσματα, εκ των οποίων τα 1.911 αφορούσαν έγκυες. Στο δελτίο της ακριβώς προηγούμενης εβδομάδας τα νούμερα ήταν 16.419 και 890 αντίστοιχα, ενώ στο πρώτο δελτίο για τον Ζίκα είχαν καταγραφεί 13.524 περιστατικά.

Τα περισσότερα περιστατικά προσβολής από τον ιό έχουν καταγραφεί -σε ποσοστό 37,2% επί του συνόλου- στην επαρχία Norte de Santander, στα σύνορα με τη Βενεζουέλα.

Η κυβέρνηση της Μπογκοτά εκτιμά ότι περί τα 500 βρέφη ενδέχεται να γεννηθούν με μικροκεφαλία, εξαιτίας της μόλυνσης των μητέρων τους με τον ιό.

Ο Χουάν Σάντος, πρώην υπουργός Άμυνας επί προεδρίας του σκληροπυρηνικού κεντροδεξιού Άλβαρο Ουρίμπε (Álvaro Uribe) και διάδοχός του από τον Αύγουστο του 2010, βλέπει τα ποσοστά δημοφιλίας του να καταρρέουν σε ιστορικά χαμηλά στη δεύτερη θητεία του, εξαιτίας των φτωχών οικονομικών επιδόσεων που έχουν εκτοξεύσει αντιθέτως τις τιμές των τροφίμων, αλλά και του αδιεξόδου των συνομιλιών με τους αντάρτες του FARC.

Προσπαθώντας να ανακτήσει το ηγετικό του προφίλ εμφανίστηκε αισιόδοξος σήμερα σε πανεθνικό δίκτυο, δηλώνοντας ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν καταγραφεί θάνατοι ασθενών ή γεννήσεις νεογνών με μικροκεφαλία στην Κολομβία, που να συσχετίζονται με τον Ζίκα.

Στον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter, η κολομβιανή προεδρία καθησυχάζει την κοινή γνώμη ότι περί τις 150 περιπτώσεις μικροκεφαλίας διαγιγνώσκονται ετησίως στη χώρα και πώς το σύνολο των νέων κρουσμάτων δεν αποδίδεται εξ' ολοκλήρου στον Ζίκα.

Εισβολέας από την Ασία

Οι αντίστοιχες γεννήσεις που έχουν καταγραφεί από την Άνοιξη σε εννέα χώρες της Λατινικής Αμερικής και η έξαρση των κρουσμάτων στη Βραζιλία από τον περασμένο Αύγουστο -στο Ρεσίφε (Recife) αρχικά και αργότερα σε όλη την επικράτεια της χώρας- σήμαναν συναγερμό στις υγειονομικές αρχές της Κολομβίας, που συνέδεσαν την μετάδοση του ιού -καταρχάς- με τα κουνούπια του είδους Aedes aegypti, που όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) είναι ο πρωταρχικός υπαίτιος για τη μετάδοση του ιού· για τον οποίο δεν υπάρχει θεραπεία, αλλά μόνο συνταγές ανακούφισης των συμπτωμάτων.

Γνωστότερο και ως «κουνούπι τίγρης», εξαιτίας των ασπρόμαυρων ραβδώσεων στην κοιλιακή του χώρα, το είδος αυτό θεωρείται ξενιστής ιών που προκαλούν επικίνδυνες ενδημικές ασθένειες, όπως ο δάγκειος αιμορραγικός πυρετός και ο κίτρινος πυρετός.

Μέσα σε εκατό χρόνια από την πρώτη ταξινόμησή του το 1894, το κουνούπι τίγρης έχει εξελιχθεί, από ένα όχι ιδιαίτερα σημαντικό από υγειονομικής άποψης ενδημικό είδος των τροπικών δασών της ΝΑ Ασίας, σε ένα από τα πιο επικίνδυνα έντομα στο Δυτικό Ημισφαίριο.

Σύμφωνα με τα όσα έχει ανακοινώσει το υπουργείο Υγείας στην Μπογκοτά, το 80% όσων έχουν προσβληθεί από τον Ζίκα δεν εμφανίζουν συμπτώματα, ενώ στους υπόλοιπους ασθενείς αυτά είναι ήπιας έντασης, ομοιάζοντας με συμπτώματα γρίπης.

Σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους στις 28ς Ιανουαρίου, ο αναπληρωτής διευθυντής του WHO, Μπρους Έλγουαρντ (Bruce Aylward), είχε αναφέρει ότι θα χρειαστούν έξι έως εννέα μήνες για να ταυτοποιηθεί η σχέση του ιού με την μικροκεφαλία των νεογνών, ενώ η δημιουργία εμβολίου θα ξεπεράσει τους δώδεκα μήνες.

Εφιάλτης για τις εγκύους

Ο Κολομβιανός υπουργός Υγείας Αλεχάντρο Γκαβίρια (Alejandro Gaviria) έχει εκτιμήσει ότι υπάρχουν 80.000 με 100.000 τέτοιες περιπτώσεις, εικάζοντας ότι τρεις θάνατοι ενδέχεται να συνδέονται με τον Ζίκα. Όπως επιβεβαίωσε ο πρόεδρος Χουάν Σάντος, η διάδοση του Ζίκα δείχνει ότι στο τέλος μπορεί να προσβληθούν πάνω από 600.000 Κολομβιανοί πολίτες, ενώ γίνεται λόγος για ενδεχόμενες 1.000 περιπτώσεις ασθενείας από το συσχετιζόμενο σύνδρομο Γκιγιέ-Μπαρέ (Guillain-Barré).

Μόλις πρόσφατα η επιστημονική κοινότητα συνέδεσε τον ιό Ζίκα με τα περιστατικά μικροκεφαλίας σε νεογέννητα βρέφη, αλλά και νευρολογικές νόσους σε ενήλικες, όπως το σύνδρομο Γκιγιέν-Μπαρέ.

Το σύνδρομο αυτό είναι μια σπάνια νόσος (1-2 άτομα ανά 100.000), η οποία επηρεάζει τα περιφερικά νεύρα (αυτά που βρίσκονται εκτός εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης) και οδηγεί τον ασθενή σε παράλυση. Αν και οι περισσότεροι ασθενείς που αναπτύσσουν το σύνδρομο αναρρώνουν πλήρως με θεραπείες αντισωμάτων σε διάστημα από λίγες εβδομάδες έως και τριών χρόνια μετά-, εν τούτοις η ασθένεια μπορεί να αποβεί μοιραία χωρίς την κατάλληλη αναπνευστική υποστήριξη, καθώς η παράλυση των μυών του θώρακα ενδέχεται να διακόψει την καρδιακή και αναπνευστική λειτουργία.

Η μικροκεφαλία έχει πολύ πιο σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και υγεία των βρεφών. Σε σχέση με τον ιό Ζίκα, το πρώτο τρίμηνο της κύησης είναι και το πιο επικίνδυνο για το έμβρυο. Συνήθως η μικροκεφαλία δεν μπορεί να διαπιστωθεί πριν από το τέλος του δεύτερου τριμήνου.

Για το 2015, οι αρχές της Βραζιλίας έχουν καταγράψει τουλάχιστον 2.782 περιστατικά γεννήσεων με μικροκεφαλία σε σχέση με 147 το 2014 και 167 το 2013, ενώ τουλάχιστον 40 βρέφη έχουν χάσει πρόσφατα τη ζωή τους από το χτύπημα του ιού.

Οι αρχές της Κολομβίας και των άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής, όπου έχουν εμφανιστεί κρούσματα μικροκεφαλίας που συνδέονται με τον Ζίκα, έχουν συστήσει στις γυναίκες να καθυστερήσουν τα σχέδιά τους για εγκυμοσύνη τουλάχιστον για το διάστημα έως και τον επόμενο Ιούνιο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι 3-4 εκατομμύρια άνθρωποι στην Κεντρική και Λατινική Αμερική θα προσβληθούν από τον ιό εντός του έτους. Εφιστά δε την προσοχή των αρχών στο κρίσιμο ζήτημα της ενημέρωσης προς εγκυμονούσες και γυναίκες που ετοιμάζονται να τεκνοποιήσουν, στην ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στα κράτη όπου έχουν παρατηρηθεί κρούσματα και στην ενίσχυση της έρευνας για τον εντοπισμό των αιτίων της ασθένειας.