Yaravirus: Νέος μυστηριώδης ιός προβληματίζει τους επιστήμονες

Χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά (σ.σ. ενδοκυταρρικά) παράσιτα καθώς δεν μπορούν να επιβιώσουν ή να αναπαραχθούν χωρίς ξενιστή, ωστόσο κάποιοι επιστήμονες θέτουν το ερώτημα κατά πόσο σωστά θεωρούνται έμβια όντα.

Πρόσφατα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν ιό με άγνωστα γονίδια, που χαρακτηρίζεται ως ο πιο περίεργος ιός από όσους γνωρίζουμε. Για πόσους, όμως, ιούς τελικά γνωρίζουμε; Μία άλλη ερευνητική ομάδα ανακάλυψε χιλιάδες νέους ιούς που κρύβονταν σε ιστούς δεκάδων ζώων.

Τα ευρήματα φέρνουν στην επιφάνεια το «πόσα ακόμα χρειάζεται να καταλάβουμε για τους ιούς», δηλώνει ένας από τους ερευνητές, ο βιολόγος Τζονάτας Αμπραχάο από το Πανεπιστήμιο Μίνας Ζεράις, της Βραζιλίας.

Ο Αμπραχάο «κυνηγούσε» γιγάντιους ιούς όταν έκανε την ανακάλυψη. Αυτά τα μικρόβια -μερικά εκ των οποίων στο μέγεθος των βακτηρίων- πρωτοανακαλύφθηκαν σε αμοιβάδες το 2003. Σε μία τοπική τεχνητή λίμνη, ο ίδιος και οι συνάδελφοί του, όχι μόνο ανακάλυψαν νέους γιγάντιους ιούς αλλά κι έναν ιό ο οποίος λόγω του μικρού μεγέθους του- έκριναν ότι είναι σχεδόν απίθανο να μολύνει αμοιβάδες.

Τον ονόμασαν Yaravirus, καθώς η Yara είναι η «μητέρα των υδάτων» στη μυθολογία των αυτοχθόνων Tupi-Guarani.

Πηγή: J. ABRAHÃO AND B. LA SCOLA/IHU-MARSEILLE/MICROSCOPY CENTER UFMG-BELO HORIZONTE

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του sciencemag.org, το μέγεθος του Yaravirus δεν ήταν το μοναδικό «περίεργο». Όταν η ομάδα μελέτησε και ανέλυσε το γονιδίωμα του νέου αυτού ιού, κανένα από τα γονίδιά του δεν ταυτοποιήθηκε.

Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για την Έλοντι Γκέντιν, από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, η οποία ψάχνει για ιούς σε λύματα και αναπνευστικά συστήματα.

«Πάνω από το 95% των ιών που έχουν καταγραφεί σε λύματα δεν έχουν αναγνωρίσιμα γονίδια με εκείνα που βρίσκονται στις βάσεις δεδομένων», λέει χαρακτηριστικά.

«Φαίνεται ότι ανακαλύπτουμε συνέχεια καινούργιους ιούς», συμπληρώνει.

«Ορισμένα από τα γονίδια του Yaravirus μοιάζουν με εκείνα ενός γιγαντιαίου ιού, αλλά εξακολουθεί να είναι ασαφές πώς συνδέονται», λέει ο Αμπραχάο, ενώ μαζί με τους συνεργάτες του εξακολουθούν να διερευνούν άλλες πτυχές του τρόπου ζωής του νέου ιού.

Ο Κρίστοφερ Μπακ και και ο μεταπτυχιακός φοιτητής Μίκαελ Τίσζα, ιολόγοι στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, έριχναν ένα πολύ ευρύτερο δίκτυο. Αναζήτησαν ευρέως σε ζωικούς ιστούς ιούς που διατηρούν το γενετικό υλικό τους σε κύκλο.

Οι λεγόμενοι «κυκλικοί ιοί» (σ.σ. τo DNA των ιών μπορεί να είναι μονόκλωνο ή δίκλωνο, γραμμικό ή κυκλικό) περιλαμβάνουν ιούς θηλωμάτων, μεταξύ των οποίων και ιούς ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) -που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας- αλλά και ιούς που συνήθως είναι αβλαβείς για τους ανθρώπους.

Αλλά ο Μπακ έχει αποδείξεις ότι ο τελευταίος μπορεί να συνδεθεί με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης σε ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού, καθώς και σε άλλους ανθρώπους.

Για να εντοπίσουν αυτούς τους ιούς, οι ερευνητές απομόνωσαν ιικά μόρια από δεκάδες δείγματα ιστών από ανθρώπους και άλλα ζώα, ενώ στη συνέχεια έλεγξαν για κυκλικά γονιδιώματα.

Συνολικά, η ομάδα ανακάλυψε περίπου 2.500 κυκλικούς ιούς, περίπου 600 από τους οποίους είναι νέοι στην επιστημονική κοινότητα. Εξακολουθεί να είναι ασαφές ποια είναι τα αποτελέσματα αυτών των μικροβίων στην ανθρώπινη υγεία, όπως αναφέρει η ομάδα στην eLife. Ο Μπακ εκτιμά ότι τα διαθέσιμα δεδομένα θα επιτρέψουν σε γιατρούς και επιστήμονες να ξεκινήσουν να ερευνούν τυχόν συνδέσεις. «Η προσέγγιση είναι ένα σημαντικό εργαλείο προκειμένου να μάθουμε την κατανομή εκατοντάδων ή χιλιάδων ιικών γονιδιωμάτων», δηλώνει ο Αμπραχάο.

Μερικοί ιοί που ζουν στο ανθρώπινο σώμα μπορεί να βοηθούν στη διατήρηση της υγείας, ενώ άλλοι θεωρούνται ουσιώδεις για την ομαλή λειτουργία των οικοσυστημάτων, βοηθώντας στην ανακύκλωση των βασικών θρεπτικών ουσιών.

«Δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε χωρίς αυτους», λέει ο Κέρτις Σατλ, περιβαλλοντικός ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, στο Βανκούβερ, ο οποίος δεν συμμετείχε σε καμία μελέτη.

«Υπάρχουν τεράστια οφέλη από την ανακάλυψη και τον χαρακτηρισμό των ιών», εκτιμά.