Politico: Ο Ερντογάν ίσως προκαλέσει «θερμό» επεισόδιο με την Ελλάδα

«Προσδεθείτε για περισσότερα προβλήματα με την Τουρκία το 2020», γράφει στο Politico ο αρθρογράφος Πολ Τέιλορ υπό τον τίτλο «Πόσο ανεξέλεγκτη μπορεί να γίνει η Τουρκία;», απαρριθμώντας τις κινήσεις του Τούρκου προέδρου κατά το 2019 που, κατά τη γνώμη του προκαλούν προβληματισμό.

Σταχυολογώντας τις κινήσεις του τον τελευταίο χρόνο, η πολιτική ιστοσελίδα γράφει για τον Ερντογάν:

-Διέταξε τη στρατιωτική εισβολή στη βορειοανατολική Συρία κατά των Κουρδικών πολιτοφυλακών
-Απείλησε να στείλει εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στην Ευρώπη, αν η ΕΕ δεν αποδεχθεί το σχέδιό του για μετεγκατάστασή τους σε ζώνη ασφαλείας στη βόρεια Συρία
-Άρχισε την εγκατάσταση των ρωσικών S-400 αψηφώντας τις ενστάσεις ΝΑΤΟ και ΗΠΑ, που απέκλεισαν την Τουρκία από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35
-Έστειλε όπλα στη Λιβύη παραβιάζοντας το εμπάργκο του ΟΗΕ, ενώ προσφέρθηκε να στείλει και στρατιωτικές δυνάμεις σε υποστήριξη της κυβέρνησης της Τρίπολης
- υπέγραψε το μνημόνιο με τη Λιβύη, αναφορικά με τα θαλάσσια σύνορα στην ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας ότι ελληνικά και κυπριακά χωρικά ύδατα ανήκουν στον ίδιο
- απείλησε με βέτο τα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ για την προστασία της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής από τη ρωσική επιθετικότητα αν οι νατοϊκοί εταίροι δεν χαρακτηρίσουν «τρομοκράτες» τους Κούρδους της Συρίας
-ξεκίνησε γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ
-έδιωξε Ισραηλινό ερευνητικό σκάφος από τα κυπριακά χωρικά ύδατα.

Πιο κοντά στη Ρωσία

«Η τροχιά αντιπαράθεσης του Ερντογάν έχει κάνει τους αξιωματούχους σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον να αναρωτιούνται πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η στρατηγική αποξένωσης του τούρκου Προέδρου από τη Δύση και η επαναπροσέγγισή του με τη Ρωσία», σημειώνεται.

Ο Ερντογάν σταθερά απομακρύνει την Τουρκία από τον φιλοδυτικό της προσανατολισμό, που ξεκίνησε επί Κεμάλ Ατατούρκ και ορισμένοι φοβούνται ότι μπορεί να αποσύρει την Άγκυρα από το ΝΑΤΟ, όπως έκανε η Γαλλία του Ντε Γκωλ το 1966 κι ίσως φθάσει στο σημείο ακόμη και να απελάσει δυτικές δυνάμεις από τα τουρκικά εδάφη.

Και με το Κογκρέσο να πιέζει τον Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για τους S-400 οι ΗΠΑ ενισχύουν τους στρατιωτικούς δεσμούς με την Αθήνα. Στο πλαίσιο μιας αμυντικής συμφωνίας συνεργασίας που υπεγράφη τον Οκτώβριο, οι ΗΠΑ εξασφάλισαν τη χρήση τριών στρατηγικής σημασίας αεροπορικών βάσεων στην κεντρική Ελλάδα και στη Σούδα, μια εφεδρική κίνηση σε περίπτωση που δεν τους επιτραπεί η χρήση της βάσης του Ιντζιρλίκ στη νότια Τουρκία, ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις της στη Μέση Ανατολή.

Πηγή: AP Photo/Francisco Seco

Σαν Δούρειος Ίππος

Άλλοι διπλωμάτες πιστεύουν ότι ο Ερντογάν ίσως αποφασίσει να παραμείνει η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, αλλά να λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως Δούρειος Ίππος παρακωλύοντας τη λήψη αποφάσεων που απαιτεί ομοφωνία, σημειώνει το Politico, όπως κάνει συχνά αναφορικά με το σχεδιασμό ασκήσεων της Συμμαχίας λόγω των διαφορών της με την Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον Μαρκ Πιερίνι, πρώην πρεσβευτή της ΕΕ στην Τουρκία και νυν αναλυτή στη δεξαμενή σκέψης Carnegie Europe, «το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί ανοικτά την Τουρκία ως μοχλό για να διαιρεί εκ των έσω το ΝΑΤO».

Θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα;

«Κάποιοι διπλωμάτες και στρατιωτικοί αναλυτές ανησυχούν ότι ο Ερντογάν ίσως προκαλέσει ένοπλο επεισόδιο με την Ελλάδα ή την Γαλλία σε διαφιλονικούμενο εναέριο ή θαλάσσιο χώρο για να συσπειρώσει στο εσωτερικό την υποστήριξη των εθνικιστών γύρω του», σημειώνει το άρθρο θυμίζοντας ότι οι περιπολίες γαλλικών πολεμικών πλοίων τακτικά στην ανατολική Μεσόγειο, ανοικτά της Συρίας και του Λιβάνου και η παρουσία και Ιταλικών πολεμικών πλοίων πρόσφατα σε κυπριακά ύδατα, όπου η ΕΝΙ και η Total έχουν άδειες γεώτρησης, έχουν αυξήσει το θερμόμετρο της έντασης μεταξύ του Ερντογάν και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, που έχει επικρίνει δριμύτατα την τουρκική εισβολή στη βόρεια Συρία.

Μάλιστα ναύαρχος δυτικής χώρας που υπηρετεί στη Μεσόγειο, δήλωσε στο Politico ότι μετά το φόβο μιας επίθεσης τζιχαντιστών σε κρουαζιερόπλοιο εκείνο που τον κρατά ξάγρυπνο τη νύχτα είναι ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία ανοικτά της Κύπρου.

Ο Ερντογάν έχει αποδυναμωθεί στο εσωτερικό με τις αποχωρήσεις ηγετικών στελεχών από το κόμμα του και τη δεινή κατάσταση της οικονομίας και καταφεύγει ολοένα και περισσότερο σε επίδειξη στρατιωτικής ισχύος και συγκρουσιακή ρητορική.

Το τελευταίο διάστημα ανέβασε το θερμόμετρο της έντασης σε δύο μέτωπα, έτοιμος να στείλει από τη μια στρατεύματα στη Λιβύη για να πολεμήσουν εναντίον του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, που υποστηρίζουν Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ρωσία και στέλνοντας drones στα Κατεχόμενα για να στηρίξουν τις γεωτρήσεις που η ΕΕ έχει χαρακτηρίσει παράνομες.

Εθνικιστική ρητορική

Κατά την άποψη του Ερντογάν πρόκειται για μια νόμιμη απάντηση στην απροθυμία των δυτικών εταίρων να αναγνωρίσουν τον κίνδυνο που συνιστούν κατά την άποψη της Άγκυρας – για την ασφάλεια της Τουρκίας οι κουρδικές πολιτοφυλακές στη Συρία.

Η Τουρκία, σημειώνει το Politico, είναι οργισμένη και με την υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου για τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο, που αφήνει εκτός παιχνιδιού την Άγκυρα. Ο σύμβουλος του Ερντογάν, Γκιουλνούρ Αϊμπέτ, υποστηρίζει ότι η σύσφιξη των σχέσεων με τη Ρωσία δεν είναι παρά «μια σε μεγάλο βαθμό ρεαλιστική συνεργασία, όπου συνεργαζόμαστε εκεί που μπορούμε κι αφήνουμε στην άκρη περιοχές όπου διαφωνούμε».

Σύμφωνα με την επίσημη γραμμή της Τουρκίας η αγορά των S-400 προχώρησε επειδή οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να της πουλήσουν συστήματα Patriot και ευρωπαϊκές χώρες επίσης αρνήθηκαν να της παραχωρήσουν τεχνολογία προηγμένων αντιπυραυλικών συστημάτων.

«Μηχανισμός για αποπομπή λοξοδρομούντος μέλους δεν υπάρχει στο ΝΑΤΟ. Στο παρελθόν η Συμμαχία έκανε τα στραβά μάτια σε στρατιωτικές δικτατορίες στην Ελλάδα και την Τουρκία. Αλλά διπλωμάτες λένε ότι θα πρέπει να βρεθούν ρεαλιστικοί τρόποι χειρισμού της Άγκυρας, αν δεν πειστεί να εγκαταλείψει τους S-400.

Θα τραβήξει την πρίζα η ΕΕ;

Στο πολιτικό μέτωπο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε θεωρητικά να τραβήξει την πρίζα από τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, που δεν οδηγούν πουθενά δεδομένης της επίθεσης του Ερντογάν στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την ελευθερία του Τύπου και τον σεβασμό των πολιτικών δικαιωμάτων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Αλλά μια τέτοια κίνηση θα διακινδύνευε ένα νέο προσφυγικό κύμα προς την Ευρώπη και θα έβλαπτε σοβαρά μια σημαντική και για τις δύο πλευρές οικονομική συνεργασία», υπογραμμίζει το άρθρο.

Πηγή: AP Photo/Frank Augstein

Νέος Πατέρας των Τούρκων

«Ο Τούρκος πρόεδρος χρειάζεται να διατηρήσει μια σταθερή ροή ξένων επενδύσεων στη χώρα του για να σταθεροποιήσει την οικονομία και να καθησυχάσει τη μεσαία αστική τάξη, η οποία τον βοήθησε κατά την πρώτη δεκαετία του στην εξουσία», τονίζει το άρθρο σημειώνοντας ότι το πολιτικό όνειρο του Ερντογάν είναι να επιστεγάσει την επί δύο δεκαετίες διακυβέρνηση της χώρας από το κόμμα του επανιδρύοντας την Τουρκική Δημοκρατία ως νέος Ατατούρκ στην εκατοστή επέτειο από την ίδρυσή της το 2023.

Κι αυτό δίνει σε δυτικούς αξιωματούχους την ελπίδα ότι ο Ερντογάν θα σταματήσει, τουλάχιστον προς το παρόν, να κλιμακώνει τη συγκρουσιακή του πορεία προτού οδηγηθεί σε κρίση.