Λιβύη: Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν

Το κυβερνών κόμμα AKP ανακοίνωσε ότι επισπεύδεται η συνεδρίαση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης που θα εγκρίνει την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη.

Αρχικά η συνεδρίαση ήταν προγραμματισμένη για τις 8-9 Ιανουαρίου, αλλά τώρα θα πραγματοποιηθεί στις 2 Ιανουαρίου.

Την ίδια ακριβώς μέρα θα υπογράφεται στην Αθήνα η συμφωνία για τον αγωγό East Med από τους Κυριάκο Μητσοτάκη, Νίκο Αναστασιάδη και Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Η προώθηση Χαφτάρ

Ασφαλώς η επίσπευση της συνεδρίασης της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης οφείλεται στην προώθηση των στρατευμάτων του Χαλίφα Χαφτάρ στην Τρίπολη.

Η λιβυκή πρωτεύουσα εξακολουθεί να ελέγχεται από τη διεθνώς αναγνωρισμένη και υποστηριζόμενη από την Τουρκία κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάρατζ.

Ωστόσο, το Al Arabiya μετέδωσε ότι οι δυνάμεις του Χαφτάρ κατέλαβαν τους πιο σημαντικούς δρόμους που οδηγούν στο κέντρο της πόλης.

Ο Χαφτάρ υποστηρίζεται από τη Ρωσία, την Αίγυπτο και τις μοναρχίες του Κόλπου. Βασική δύναμη πυρός του είναι 1.500-2.00 Ρώσοι (Τσετσένοι) μισθοφόροι της εταιρίας Wagner, καθώς και μισθοφόροι από το Σουδάν.

Η κυβέρνηση Σάρατζ διέψευσε ότι οι Σύροι μαχητές πολεμούν ήδη στο πλευρό της. Η διάψευση ήρθε ως απάντηση στη δημοσιοποίηση ενός βίντεο που δείχνει μια ομάδα μαχητών να μιλάει σε διάλεκτο της Συρίας. Οι μαχητές ισχυρίζονται ότι έχουν καταλάβει έναν στρατιωτικό καταυλισμό από πιστούς μαχητές στον Χαλίφα Χαφτάρ.

Πάντως, ακόμα και αν καταλάβει την Τρίπολη ο Χαφτάρ, ούτε ο λιβυκός εμφύλιος θα τελειώσει ούτε η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης θα ακυρωθεί αυτόματα. Σε άρθρο του στα Νέα, ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Σωτήρης Ρούσσος γράφει:

«Η επικράτηση του Χαφτάρ με ρωσική στήριξη δεν καθιστά βέβαιη την ακύρωση της συμφωνίας με την Τουρκία. Ας μην ξεχνάμε ότι οι υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου είναι ανταγωνιστικοί προς τους ρωσικούς και η διευκόλυνση της εκμετάλλευσης τους δεν θα είναι προτεραιότητα της Μόσχας».

Η ΑΟΖ

Το παιχνίδι του Ερντογάν στη Λιβύη στρέφεται άμεσα ενάντια στην ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης καλύπτει και περιοχές που η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρούν ότι ανήκουν στην ΑΟΖ τους –η συμφωνία «κουτσουρεύει» την ΑΟΖ της Κρήτης. Αν μάλιστα η συμφωνία υποστηρίζεται από τουρκικά στρατεύματα στη Λιβύη, προφανώς δημιουργεί νέα δεδομένα στην περιοχή.

Το επόμενο διάστημα είναι πιθανό να δούμε τουρκικό ερευνητικό σκάφος νοτίως της Κρήτης στην περιοχής που ορίζεται από τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης. Υπό αυτήν την έννοια, φωτίζεται με ιδιαίτερο τρόπο η επίσκεψη του αρχηγού Τακτικής Αεροπορίας αντιπτέραρχος Θεμιστοκλή Μπουρολιά στις βάσεις στην Κρήτη όπου βρίσκονται οι συστοιχίες των αντιαεροπορικών πυραύλων S-300 και TOR-M1.

Η στόχευση Ερντογάν

Η στόχευση της λιβυκής πολιτικής Ερντογάν δεν περιορίζεται στην Κύπρο και την Ελλάδα.

Για την ακρίβεια, το ζήτημα της ΑΟΖ είναι μια μόνο πτυχή της. Η αποστολή Τούρκων στρατιωτών ή Σύρων ανταρτών υπό τουρκική διοίκηση (όπως γράφτηκε) αναβαθμίζει το τουρκικό στάτους στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Ερντογάν με τη δυναμική παρουσία του στο πραγματικό πεδίο (που ξεκινάει από τα ερευνητικά πλοία και φτάνει στα στρατεύματα) θέλει να αποδώσει στην Τουρκία τον ρόλο του «μεγάλου παίχτη» της Ανατολικής Μεσογείου.

Καμία κίνηση δεν πρέπει να γίνεται στην περιοχή χωρίς τη συμμετοχή ή την έγκριση της Άγκυρας. Στην ουσία, ο Ερντογάν έρχεται να εκμεταλλευτεί το κενό που αφήνει η απροθυμία των ΗΠΑ και της ΕΕ να στείλουν στρατεύματα στις διακεκαυμένες ζώνες.

Πέρα όμως από την Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία οικοδομεί το προφίλ της ως περιφερειακή υπερδύναμη.

Μετά το Κατάρ, τη Σομαλία, το Ιράκ και τη Συρία, η Λιβύη θα είναι η πέμπτη χώρα όπου θα σταθμεύσουν τουρκικά στρατεύματα.

Η φιλοδοξία του Ερντογάν είναι να εξελιχθεί η Τουρκία στη μεγάλη δύναμη του μουσουλμανικού κόσμου που έχει τους οικονομικούς πόρους, τη στρατιωτική δύναμη και το ανθρώπινο δυναμικό για να βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς σκηνής. Μένει να δούμε αν αυτό το παιχνίδι είναι στα μέτρα της ή υπερβαίνει τις πραγματικές δυνάμεις της Τουρκίας.