Με «δύναμη από τη Συρία» η Τουρκία αλλάζει τα δεδομένα στη Μεσόγειο
Η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για τη χάραξη των θαλάσσιων συνόρων και της ΑΟΖ, δημιουργεί νέα δεδομένα στη Μεσόγειο.
Επισήμως, η συμφωνία ονομάζεται «μνημόνιο συνεννόησης για τον καθορισμό θαλάσσιων δικαιοδοσιών μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης».
Για την ακρίβεια, πρόκετιαι για μια συμφωνία μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν και του Φάγεζ αλ-Σάραζ, ο οποίος ηγείται της μιας εκ των κυβερνήσεων της Λιβύης.
Η «λιβυκή κυβέρνηση» του Φάγεζ αλ-Σάραζ βρίσκεται σε σύγκρουση με τη «λιβυκή κυβέρνηση» του Χαλίφα Χαφτάρ, που υποστηρίζεται από την Αίγυπτο, τα Εμιράτα και τη Ρωσία.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Φάγεζ αλ-Σάρατ είναι αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ. Επομένως, δεν πρόκειται απλώς για μια τοπική εξουσία.
Η Κρήτη και η Αίγυπτος
Είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν περιμένει ότι η συμφωνία θα έχει άμεση πρακτική ισχύ, αφού παρακάμπτει την Κρήτη, την Κύπρο και την Αίγυπτο.
«Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, γιατί αντιβαίνει κάτι το οποίο ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι ανάμεσα στις δυο χώρες υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης», είπε χαρακτηριστικά ο Νίκος Δένδιας. Το υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας καταδίκασε τη συμφωνία, υπογραμμίζοντας ότι:
«Τέτοια οριοθέτηση, αν γινόταν, θα συνιστούσε σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, καθώς θα παραγνώριζε τα νόμιμα δικαιώματα άλλων παράκτιων κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, και θα ήταν αντίθετο με την αναγνωρισμένη αρχή της σύμβασης του δικαίου της θάλασσας και του εθιμικού δικαίου για τα δικαιώματα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα».
Το δε υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι η συμφωνία δεν έχει νομική βάση.
Επομένως, η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης δεν έχει βάση;
Το παζάρι
Κάθε άλλο. Η Τουρκία με τη συμφωνία έχει τρία οφέλη:
- Προσθέτει ένα ακόμα asset (στοιχείο ενεργητικού) στο καλάθι το οποίο θα χρησιμοποιηθεί όταν έρθει η ώρα του παζαριού με τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Κύπρο, το Ισραήλ και την ΕΕ. Η συμφωνία συνιστά ένα διπλωματικό κεκτημένο το οποίο θα γίνει αντικείμενο ανταλλαγής.
- Σε συνδυασμό με τις τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, η συμφωνία ακυρώνει στην πράξη τον ενεργειακό σχεδιασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Έχοντας διασφαλίσει αυτό που επιδίωκε στη Συρία με την την εισβολή, η Άγκυρα τώρα στέλνει σαφές μήνυμα ότι αυτή είναι η ηγεμονική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Σωτήρης Ρούσσος έγραψε σχετικά: «Πρόκειται για μια αλυσίδα κινήσεων της γείτονος (επιστολή με οριοθετήσεις ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας προς ΟΗΕ) στην Ανατ. Μεσόγειο. Με αέρα στα πανιά από την συριακή της εκστρατεία η Άγκυρα θα στραφεί πλέον με αποφασιστικότητα προς την Ανατ. Μεσόγειο. Βασικός σκοπός της Άγκυρας δεν είναι τόσο να περιορίσει την Ελλάδα και την Κύπρο (αυτό θα γίνει εκ του αποτελέσματος), αλλά να καταστήσει σαφές σε όλους (Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΠΑ κτλ) ότι στην Ανατ. Μεσόγειο "δουλειές" χωρίς αυτήν δεν γίνονται. Είτε με Ερντογάν είτε με κεμαλικούς η πολιτική θα ήταν η ίδια».