Νεάντερταλ: Σε... κακή τύχη οφείλεται η εξαφάνισή τους;

Οι Νεάντερταλ έζησαν για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια στην Ευρώπη και στην Ασία, ώσπου εξαφανίσθηκαν πριν 40.000 χρόνια, ενώ λιγοστά απομεινάρια τους επιβίωσαν για μερικές ακόμη χιλιάδες χρόνια σε απομονωμένα μέρη όπως η Ιβηρική.

Η νέα μελέτη εκτιμά ότι ο πληθυσμός τους ήταν πάντα μικρός (ίσως 10.000 έως 70.000 άτομα) και ήταν διασκορπισμένος σε πολύ μικρότερες ομάδες ανά την Ευρώπη, πράγμα που τους καθιστούσε ευάλωτους στην παραμικρή περιβαλλοντική ή άλλη αλλαγή.

Πολλοί επιστήμονες έχουν υποπτευθεί ότι όταν οι πρόγονοι μας μετανάστευσαν μαζικά από την Αφρική στην Ευρώπη και συνάντησαν εκεί τους Νεάντερταλ, είτε τους εξόντωσαν, είτε απλώς τους οδήγησαν σταδιακά σε εξαφάνιση, επειδή ήταν πιο έξυπνοι.

Οι ερευνητές, όμως, με επικεφαλής τον Κριστ Βάεσεν του ολλανδικού Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Αϊντχόβεν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, βασιζόμενοι σε υπολογιστικές προσομοιώσεις για την ανάλυση πιθανών σεναρίων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μάλλον οι ίδιοι οι Νεάντερταλ ευθύνονται για τη μοίρα τους εξαιτίας τριών παραγόντων: της ενδογαμίας (που συσσωρεύει σταδιακά επικίνδυνες γενετικές μεταλλάξεις λόγω σεξουαλικής επαφής μεταξύ συγγενών), της δυσκολίας εύρεσης κατάλληλου συντρόφου λόγω του μικρού πληθυσμού και των περιορισμένων επιλογών και, τέλος, λόγω του παράγοντα κακή τύχη (π.χ. ασυνήθιστα πολλοί θάνατοι μέσα σε μια χρονιά εξαιτίας μιας φυσικής καταστροφής).

Βέβαια, η μελέτη δεν είναι παρά ένα υποθετικό μοντέλο και αδυνατεί να αποδείξει ότι οι πρόγονοι μας είναι παντελώς αθώοι του αίματος των Νεάντερταλ. Απλώς δείχνει στα χαρτιά (ή μάλλον στην οθόνη) ότι ο ανταγωνισμός από τον Homo sapiens δεν ήταν αναγκαίος για την εξαφάνιση των Νεάντερταλ.

Ο Βάεσεν παραδέχθηκε πως είναι εντυπωσιακό ότι οι Νεάντερταλ εξαφανίσθηκαν τόσο γρήγορα μετά την μαζική εισροή του Homo sapiens στην Ευρώπη. Από την άλλη όμως, όπως είπε, «η εξαφάνιση τους μπορεί να είχε συμβεί έτσι κι αλλιώς. Είναι μια φυσική διαδικασία, τα είδη εξαφανίζονται».