Η προσέγγιση Τραμπ - Ερντογάν ανησυχεί Αθήνα και Λευκωσία

Καμία συμφωνία δεν συνάφθηκε ούτε για τους S-400 ούτε για τις εμπορικές ανταλλαγές των δύο χωρών. Ωστόσο, «είδηση» είναι αυτή καθαυτή η συνάντηση των δύο ηγετών που σηματοδοτεί μια νέα εποχή στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Μετά από μια μακρά περίοδο αποκλίσεων που έφτασαν ακόμα και στην ανοιχτή σύγκρουση, Ουάσιγκτον και Άγκυρα έχουν μπει πια σε τροχιά σύγκλισης.

Είναι ενδεικτική η δήλωση Ερντογάν σε Τούρκους δημοσιογράφους, όπως τη μεταδίδει το δίκτυο NTV:

«Ο Τραμπ έκανε ειλικρινείς προσπάθειες να επιλυθούν τα προβλήματα στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και των εθνικών συμφερόντων. Είναι αξιοσημείωτο πως κύκλοι που αντιπολιτεύονται τον Τραμπ δουλεύουν σκληρά για να διακόψουν τις σχέσεις μας».

Το παζάρι

Ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Σωτήρης Ρούσσος σχολίασε στο CNN Greece ότι «μπορεί να μην κλείστηκε κάποια συμφωνία, αλλά το παζάρι έχει ξεκινήσει. Ο Τραμπ κι ο Ερντογάν θα προσπαθήσουν να κερδίσουν όσο πιο πολλά μπορούν και για αυτό μπορεί να πάρει πολύ χρόνο η διαπραγμάτευση. Αλλά παζάρι κάνουν οι εταίροι, όχι οι εχθροί».

Από τη μεριά του ο Κωνσταντίνος Φίλης, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, είπε στον ρ/σ «Πρακτορείο Fm» ότι:

«Και μόνο το γεγονός πραγματοποίησης της επίσκεψης, η οποία έγινε παρά τα όσα έχουν συμβεί το τελευταίο διάστημα, σε σχέση με την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων αλλά και τα άλλα ζητήματα που ήταν εκκρεμή, αν μη τι άλλο δείχνει ότι υπάρχει μία πρόθεση και από την πλευρά του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, να πάει η σχέση με τις ΗΠΑ ένα βήμα παρακάτω και κυρίως να μην διαταράξει περαιτέρω αυτούς τους δεσμούς αλλά και ότι αντιλαμβάνεται πως η σχέση αυτή για μια σειρά λόγων παραμένει κομβική για την Τουρκία.»

Οι S 400

Σε ό,τι αφορά στους S 400 είναι ανοιχτό το σενάριο να μην ενεργοποιηθούν και να προμηθευτεί η Τουρκία τους αμερικανικούς πυραύλους Patriot. Χαρακτηριστικά του εκτυλισσόμενου παζαριού είναι όσα είπε ο Ερντογάν: «Μας είπαν είναι δικαίωμα σας να συνεχίσετε τις σχέσεις με τη Ρωσία, όμως να περάσετε με τρακτέρ πάνω από τους S-400. Eμείς τους είπαμε πως θεωρούμε πως θα είναι παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων μας η εντελώς απόσυρση των S 400 και δεν είναι σωστό. Δεν είπατε κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Η Ελλάδα έχει S 300. Γιατί δεν κάνετε κάτι τέτοιο και για εκεί;» Επιπλέον, είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για διμερή εμπορική συμφωνία-μαμούθ ύψους 100 δισ. δολαρίων

Το «δώρο» Τραμπ

Ωστόσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε ένα σημαντικό δώρο στον Ταγίπ Ερντογάν. Ο έμπιστός του γερουσιαστής των Ρεπουμπλικάνων Λίντσεϊ Γκράχαμ , «μπλόκαρε» την επικύρωση από τη Γερουσία τη απόφασης που έλαβε η Βουλή των Αντιπροσώπων σχετικά με την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πρόκειται ασφαλώς για μια σημαντική νίκη γοήτρου για τον Τούρκο πρόεδρο.

Επιπρόσθετα, ο Τραμπ στήριξε το αίτημα του Ερντογάν προς τους Ευρωπαίους. Στην ουσία, ο Ερντογάν θέλει να καλύψει η ΕΕ μεγάλο μέρος του κόστους της μετεγκατάστασης Σύρων προσφύγων στη ζώνη ασφαλείας που κατέλαβε ο τουρκικός στρατός στη Συρία. «Πιστεύω ότι ειλικρινά η Ευρώπη θα έπρεπε να πληρώνει σε μεγαλύτερο βαθμό. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία πληρώνει τα περισσότερα, δήλωσε σχετικά ο Αμερικανός πρόεδρος.

Αθήνα και Λευκωσία

Όπως είναι επόμενο, η σύγκλιση ΗΠΑ-Τουρκίας προκαλεί ανησυχία σε Αθήνα και Λευκωσία.

Την τελευταία δεκαετία η εξωτερική πολιτική Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας είχε «ποντάρει» πολύ στην όξυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας.

Είναι προφανές ότι η βελτίωση αυτών των σχέσεων δημιουργεί νέα δεδομένα.Στρατηγικός στόχος της Άγκυρας είναι να μην επιτρέψει κανένα project εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο στο οποίο δεν συμμετέχει η ίδια ή για το οποίο δεν έχει δώσει την έγκριση της.

Ήδη τουρκικά ερευνητικά πλοία κάνουν ανεμπόδιστα γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Την ίδια στιγμή η κοινοπραξία Total- ENI κάνει κινήσεις απόσυρσης από το οικόπεδο 7 της κυπριακής ΑΟΖ για το οποίο έχει αδειοδοτητηθεί από τη Λευκωσία. Το ερώτημα είναι λοιπόν αν η Τουρκία πάρει (ρητά ή άρρητα) το πράσινο φως από την Ουάσιγκτον για να ολοκληρώσει το σχεδιασμό της στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο του μεγάλου παζαριού Τραμπ-Ερντογάν.