Γερμανία: Ρωγμές στο πολιτικό σκηνικό – Μετρά αντίστροφα ο μεγάλος συνασπισμός;

Στο πολιτικό σκηνικό της χώρας έχουν έρθει τα πάνω κάτω, καθώς η ελεύθερη πτώση των Σοσιαλδημοκρατών, η αποδυνάμωση της Χριστιανοδημοκρατίας, οι αντοχές που δείχνουν οι Πράσινοι και η άνοδος της ακροδεξίας δημιουργούν νέα δεδομένα. Επίσης τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών στη Θουριγγία, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα οδηγήσουν σε πολιτικές ανακατατάξεις στη Γερμανία. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας τα κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα Χριστιανοδημοκράτες, Φιλελεύθεροι, Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι δεν συγκεντρώνουν σε εκλογές τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών για να σχηματίσουν από κοινού κυβέρνηση σε επίπεδο κρατιδίου. Επίσης για πρώτη φορά σε επίπεδο κρατιδίου, το κόμμα «Η Αριστερά» αναδεικνύεται πρώτο κόμμα. Και από το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις στη Θουριγγία αποκλείουν μια συνεργασία με την ξενοφοβική και λαϊκιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προκύπτει ότι χωρίς την Αριστερά δεν πρόκειται να συσταθεί κυβέρνηση.

Θα αντέξει η κυβέρνηση;

Το ερώτημα που θέτουν πολιτικοί αναλυτές είναι πόσο θα αντέξει ο σημερινός κυβερνών μεγάλος συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών.
Το περιοδικό «Der Spiegel» σε πρόσφατο άρθρο του έγραψε πως ο μεγάλος συνασπισμός εξακολουθεί να υπάρχει μόνο από φόβο για το μέλλον και μάλιστα καλεί τα κυβερνώντα κόμματα να τον διαλύσουν - και μάλιστα πριν από τα Χριστούγεννα, «για λόγους αυτοπροστασίας και υπευθυνότητας για τη χώρα».

Το μόνο ξεκάθαρο μετά τις εκλογές του 2017 είναι πως τα συγκυβερνώντα κόμματα φαίνεται ότι δυσκολεύονται εξαιρετικά να λάβουν αποφάσεις για τα κεντρικά θέματα της ατζέντας τους. Τελευταία κυβερνητική αρρυθμία, η αναβολή προγραμματισμένης συνάντησης των επικεφαλής του συνασπισμού με αντικείμενο την πολιτική για την βασική σύνταξη, καθώς τα δύο κόμματα αδυνατούν να συμφωνήσουν. Το προηγούμενο διάστημα ανάλογη δυστοκία είχε σημειωθεί και σε ό,τι αφορά τα μέτρα για το κλίμα, την αυτοκινητοβιομηχανία, τα ενοίκια κ.ο.κ. Η όποια τελική συμφωνία συνήθως επικρίνεται από την αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ ως «δειλή» και αναποτελεσματική, ενώ είναι ξεκάθαρο ότι τα δύο κόμματα ανησυχούν κυρίως για το πώς δεν θα εμφανιστούν ότι υποχώρησαν. Το SPD απειλεί με αποχώρηση από την κυβέρνηση, ενώ η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) αγωνίζεται να δείξει στους ψηφοφόρους της ότι παραμένει κυρίαρχος του παιχνιδιού.

Για πολλούς αναλυτές, η μοναδική δύναμη που συντηρεί την σημερινή κυβέρνηση είναι ο φόβος για το αύριο. Και μετά; Τι θα συμβεί εάν το SPD αποφασίσει να εγκαταλείψει τον κυβερνητικό συνασπισμό; Θα περάσει αυτομάτως στην αντιπολίτευση και θα ξανακερδίσει τους χαμένους ψηφοφόρους του; Ή θα χρεωθεί την αποτυχία της κυβέρνησης και την αποσταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος, καθώς η χώρα θα οδηγηθεί είτε σε κυβέρνηση μειοψηφίας είτε σε νέες εκλογές, κάτι ασυνήθιστο για την παραδοσιακά σταθερή και προβλέψιμη Γερμανία.

Ακόμη και οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν πλέον ότι η παλιά πεποίθηση πως οι πολίτες δεν επιθυμούν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, μάλλον έχει κλονιστεί. «Οτιδήποτε είναι καλύτερο από την σημερινή κατάσταση», γράφει το γερμανικό περιοδικό και επισημαίνει ότι η κοινή γνώμη είναι ιδιαίτερα ενοχλημένη από την σημερινή εικόνα, όπου το κομματικό συμφέρον τίθεται πάνω από το συμφέρον της χώρας.

Η συζήτηση για το μέλλον της γερμανικής κυβέρνησης λαμβάνει πλέον δραματικούς τόνους καθώς η γερμανική πολιτική σκηνή εγκαταλείπει την παλιά «προβλεψιμότητα» και ανακαλύπτει το …άγνωστο.

Σε κινούμενη άμμο η οικονομία

Στο παραπάνω θρυμματισμένο πολιτικό σκηνικό έρχεται να προστεθεί και η ύφεση που χτυπά απειλητικά την πόρτα της γερμανικής οικονομίας, που πλήττεται από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας αλλά και το συνεχιζόμενο θρίλερ με το Brexit.

Kαι το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν το συγκεκριμένο το σκηνικό θα μπορούσε να οδηγούσε σε αλλαγή γραμμής πλεύσης στο Βερολίνο. Δηλαδή να σταματήσει η προσήλωση στην τακτική των μηδενικών ελλειμμάτων και να υιοθετήσει αναπτυξιακές πολιτικές. Μέχρι στιγμής, πάντως η κυβερνώσα ελίτ της Γερμανίας δεν φαίνεται διατεθειμένη να εγκαταλείψει τη δόγμα της αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής, ελπίζοντας πως η οικονομία της θα ανακάμψει το επόμενο διάστημα.

Δεν αλλάζουν στάση απέναντι στην Ευρώπη

Υπάρχουν πολιτικοί αναλυτές που υποστηρίζουν πως η Ευρώπη χρειάζεται τη Γερμανία για να βοηθήσει την ήπειρο να απαντήσει στις εξωτερικές προκλήσεις όπως είναι οι αλλαγές στις σχέσεις με την Κίνα και τις ΗΠΑ, και να ηγηθεί των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων της ΕΕ.

Από την άλλη πλευρά, κάποιοι θεωρούν πως μετά από 15 χρόνια στα οποία κυριάρχησε το αργό αλλά σταθερό στυλ ηγεσίας της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, το Βερολίνο δυσκολεύεται να απαντήσει στις προκλήσεις που έχουν προκύψει. Εξαλλου η Γερμανοί έχουν αποδείξει όλα αυτά τα χρόνια πως η τακτική τους στα ευρωπαϊκά θέματα δεν επηρεάζεται από τα εσωτερικά τους προβλήματα. Οπότε, ούτε και τώρα που το Βερολίνο βρίσκεται αντιμέτωπο με μία ενδεχόμενη οικονομική και πολιτική κρίση, υπάρχει πιθανότητα να συμφωνήσει σε θέματα όπως η αμοιβαιοποίηση του χρέους ή ένας μεγάλος κοινός προϋπολογισμός. Οι Γερμανοί δεν κάνουν βήμα πίσω από τις επιδιώξεις τους ούτε θα σηκώσουν λευκή πετσέτα σε όσους αμφισβητούν την ηγετική τους θέση στην Ευρώπη. Αν αυτό θα τους γυρίσει μπούμερανγκ, θα αποδειχθεί τα προσεχή χρόνια. Πάντως, οι πρόωρες εκλογές στη Γερμανία δεν φαίνεται να απέχουν πολύ ακόμα, όπως λένε οι αναλυτές.