Κάλπες υψηλού ρίσκου: Η τελευταία ζαριά του Τζόνσον θέτει σε κίνδυνο ακόμη και το ίδιο το Brexit

Σάββατο, 02 Νοεμβρίου 2019 20:30

Στις 12 Δεκεμβρίου η Βρετανία προσέρχεται (ξανά) στις κάλπες.

Έχουν μεσολαβήσει δύο χρόνια και κάτι μήνες από την 9η Ιουνίου του 2017, όταν η Γηραιά Αλβιώνα οδηγήθηκε τελευταία φορά σε εκλογές και η Τερέζα Μέι διαπίστωσε με τον πιο πικρό τρόπο πως το ρίσκο τής προκήρυξης πρόωρων εκλογών είχε μόλις αποτύχει.

Η Βρετανίδα τέως πρωθυπουργός φιλοδοξούσε να ενισχύσει την ισχνή πλειοψηφία της στη Βουλή. Αντ’αυτού, απώλεσε την αυτοδυναμία και το όποιο (μικρό) πλεονέκτημα διέθετε, με το μεγάλο στοίχημα της εφαρμογής του Brexit να γίνεται από δύσκολο, δυσεπίλυτο.

Ο Μπόρις Τζόνσον πορεύτηκε, αναγκαστικά, στον δύσβατο δρόμο της προκατόχου του. Έχοντας κληρονομήσει την κυβέρνηση μειοψηφίας της Μέι, διαπίστωσε εγκαίρως πως η αισιοδοξία του και η επιθετική ρητορική υπέρ Brexit δεν ήταν αρκετά για να κερδίσει το στοίχημα του «διαζυγίου».

Παρότι κατάφερε το φαινομενικά ακατόρθωτο, πετυχαίνοντας μία νέα συμφωνία με την Ε.Ε, προς το παρόν δεν διαθέτει την αριθμητική κοινοβουλευτική υπεροχή για να περάσει τη νομοθεσία που απαιτεί η διαδικασία του Brexit. Συνεπώς, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών, όπου θα κληθεί να εξασφαλίσει νέα πλειοψηφία, ήταν η μόνη ρεαλιστική επιλογή του.

Ωστόσο, πρόκειται για ρίσκο υψηλού κόστους. Έχοντας δεσμευτεί προεκλογικά και επιμείνει με τον πιο ηχηρό τρόπο στην αποχώρηση, «άτακτα» ή μη, του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε στα τέλη Οκτωβρίου, ο Τζόνσον ρισκάρει όχι μόνο την πιθανότητα περαιτέρω καθυστέρησης, αλλά και την προοπτική ακύρωσης τού Brexit. Παρότι, προς το παρόν απολαμβάνει ένα σεβαστό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας πολλά μπορούν να συμβούν.

«Ένα προβάδισμα της τάξης του 15% ακούγεται μεγάλο. Ωστόσο, οι ψηφοφόροι μπορεί να γυρίσουν τις πλάτες τους στις κάλπες ή να αλλάξουν γνώμη», εξηγεί ο Γουίλ Τζένινγκς, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, προσθέτοντας πως «το αξιοσημείωτο με τον Τζόνσον είναι πως δεν ξεκινά ούτε κατά διάνοια με τα ποσοστά υποστήριξης που απολάμβανε η Μέι το 2017».

Ο... τριπλός σκόπελος του Κόρμπιν

Το πρώτο πρόβλημα του Τζόνσον είναι η αξιωματική αντιπολίτευση των Εργατικών. Όπως διαπίστωσε και η Μέι, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος, είναι ένας εξαιρετικά ικανός υποψήφιος και ακόμη ικανότερος αντίπαλος. Ο Κόρμπιν εξέπληξε τους πάντες το 2017, καταλαμβάνοντας πολλές περισσότερες, από το αναμενόμενο, έδρες, τη στιγμή που εκείνος εθεωρείτο αουτσάιντερ και η Μέι κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού - με μία φιλόδοξη εσωτερική ατζέντα και, ασφαλώς, το «ακριβοθώρητο» σχέδιο εξόδου της χώρας από την Ε.Ε.

AP Photo/Frank Augstein

Έκτοτε, πολύ νερό κύλησε στ’αυλάκι και αυτή τη φορά η αποστολή του Κόρμπιν μοιάζει απείρως ευκολότερη. Από τη μία, η επιθετική πολιτική στρατηγική του Τζόνσον, από την άλλη οι σχέσεις φιλίας και ιδεολογικής συγγένειας με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, έναν ηγέτη εξαιρετικά αντιδημοφιλή στη βρετανική κοινή γνώμη, έχουν επιτρέψει στον Κόρμπιν να αυτοπροβάλλεται ως το αντίπαλον δέος, ως ο «αντί – Τζόνσον» της βρετανικής πολιτικής.

Ο 70χρονος Κόρμπιν κατηγορεί τον Τζόνσον πως με την μυωπική εμμονή του να διασφαλίσει μία εμπορική συμφωνία με την Αμερική, θα καταλήξει να ξεπουλήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) στις αμερικανικές φαρμακοβιομηχανίες.

Κάθε άλλο παρά τυχαία προβάλλεται το NHS ως αιχμή του δόρατος στην αντί - Τζόνσον ρητορική του Κόρμπιν, καθώς το βρετανικό σύστημα υγείας είναι για τους Βρετανούς «θρησκευτικής» ιερότητας. Όπως επισημαίνει ο Τζένινγκς, θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για τους Συντηρητικούς του Τζόνσον να τους σύρει ο Κόρμπιν στη δίνη μίας μεθοδευμένης προεκλογικής κρίσης με επίκεντρο το NHS.

Επιπλέον, άλλη μία παράμετρος που ευνοεί τον Κόρμπιν στην παρούσα συγκυρία είναι πως ο δρόμος του προς τη ηγεσία – σε αντίθεση με το 2017 – είναι… βατός.

Αν η Βρετανία καταλήξει για άλλη μία φορά με το λεγόμενο «μετέωρο κοινοβούλιο» (hung parliament, όπου κανένα κόμμα δεν κατέχει την πλειοψηφία των εδρών), ο Κόρμπιν θα αναδειχτεί ο ως ο πιο επιτυχημένος… ηττημένος, ο ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων που ενδεχομένως να ηγηθεί κάποιου είδους κυβερνητικού συνασπισμού ή κυβέρνησης μειοψηφίας. Το τίμημα για κάτι τέτοιο είναι σχεδόν βέβαιο πως θα συνεπάγεται τη δέσμευσή του για ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το Brexit.

Κάτι τέτοιο θα ήταν ολέθριο για τους Συντηρητικούς. Αυτή τη στιγμή το κόμμα έχει απρόθυμα συσπειρωθεί γύρω από τον Τζόνσον και τη συμφωνία του. Παρόλα αυτά, αν προκύψει δεύτερο δημοψήφισμα, στο κόμμα θα επικρατήσει σύγχυση και διχασμός ως το προς το ποια θέση θα κρατήσει.

Η ενδεχόμενη ακύρωση του Brexit δεν είναι το μόνο που τρομάζει τους Συντηρητικούς. Στα μάτια τους ο Κόρμπιν αποτελεί εθνικό κίνδυνο. Θεωρούν τον ίδιο απειλή για την εθνική ασφάλεια και την «ακροαριστερή» ατζέντα του οιωνεί κίνδυνο για τη βρετανική ευημερία.

Ή, όπως εύγλωττα το έθεσε ανώτερος κυβερνητικός σύμβουλος: «οι πολίτες πρέπει να ξέρουν πως ο Κόρμπιν θα πάρει τα σπίτια τους, θα κρατικοποιήσει τις δουλειές τους και θα τους φορολογήσει μέχρι θανάτου. Θα έπρεπε να τρομοκρατείται όποιος ψηφίζει. Γιατί υπάρχει πραγματική πιθανότητα να καταλήξει ο Κόρμπιν στην Ντάουνινγκ Στριτ».

Άλλος ένας φόβος των Συντηρητικών είναι πως ο Κόρμπιν θα περάσει το κατώφλι της Ντάουνινγκ Στριτ, με τη στήριξη των Σκωτσέζων εθνικιστών. Εξέλιξη με υψηλό τίμημα που ενδεχομένως να ανοίξει το δρόμο για ένα νέο δημοψήφισμα περί ανεξαρτησίας της Σκωτίας. Μετά από τρία χρόνια χάους λόγω Brexit, δεν είναι λίγοι οι Σκωτσέζοι που επιμένουν… ευρωπαϊκά, θεωρώντας πως ο καλύτερος δρόμος είναι αυτός της ανεξαρτησίας και της εκ νέου ένταξης της Σκωτίας ως πλήρους μέλους στην Ε.Ε. Η προοπτική αυτή μοιάζει τρομακτική για τους Συντηρητικούς και θα είναι αναπόφευκτο να χρεωθεί στην κυβέρνηση Τζόνσον.

Το πάθημα δεν έγινε μάθημα...

Παρασκηνιακά, μερίδα των Συντηρητικών εκφράζει την ανησυχία πως ο Τζόνσον δεν έχει μάθει από το πάθημα του 2017 και πως η «ύβρις» καραδοκεί. Όπως αναφέρει το CNNi, η πιο αισιόδοξη πρόβλεψη των παλιών στελεχών των Συντηρητικών είναι πως ο Τζόνσον θα κερδίσει τις εκλογές με μικρή πλειοψηφία και θα καταφέρει να περάσει τη συμφωνία του από τη Βουλή, ωστόσο το κόμμα θα διχαστεί επί της μελλοντικής σχέσης της Βρετανίας με την Ευρώπη.

Επιπλέον, έχουν πλήρη συναίσθηση της σοβαρής πιθανότητας ενός νέου «μετέωρου κοινοβουλίου». Κάτι τέτοιο θα σήμαινε το τέλος της κυβέρνησης Τζόνσον – προοπτική που δεν περνά απαρατήρητη από τις Βρυξέλλες. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίζονται ικανοποιημένοι για τις εκλογές, με τη φιλοδοξία οι κάλπες να δώσουν απαντήσεις στα, προσώρας αναπάντητα, ερωτήματα. Ωστόσο, κι εκείνοι θεωρούν ένα «μετέωρο κοινοβούλιο» ως τη επικρατέστερη έκβαση. «Για να είμαι ειλικρινής, υπάρχουν ήδη συζητήσεις για την επόμενη παράταση», τόνισε αξιωματούχος των Βρυξελλών στο CNNi.

Αν συμβεί αυτό, το αδιέξοδο συνεχίζεται. «Αν δεν υπάρξει πλειοψηφία, τίθεται το ζήτημα παραίτησης του Τζόνσον. Δεν είμαι καν βέβαιος αν πάμε σε δεύτερο δημοψήφισμα ή σε νέες εκλογές τον Φεβρουάριο» λέει ο καθηγητής Τζένινγκς. Με τους αναλυτές να προβλέπουν πως το εκλογικό στοίχημα του Τζόνσον μοιάζει με τελευταία ευκαιρία για έναν πρωθυπουργό, από την πρώτη στιγμή με την πλάτη στον τοίχο.

Boris Johnson's election gamble could cost him everything -- including Brexit, by Luke McGee, CNN