Μαρτυρία: Οι Λιβανέζοι εξεγείρονται ενάντια στη φτώχεια και τον σεκταρισμό

Πολλοί μιλάνε για μια λαϊκή εξέγερση, αφορμή για την οποία αποτέλεσαν τα μέτρα λιτότητας που ανακοίνωσε η κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Σε μια χώρα που έχει χαραχτεί από έναν αιματηρό δεκαπενταετή εμφύλιο πόλεμο και η πολιτική εξουσία στηρίζεται στο σεκταριστικό σύστημα (το σύνταγμα προβλέπει ότι οι θέσεις ισχύος μοιράζονται στις θρησκευτικές κοινότητες), τα χαρακτηριστικά του εκτυλισσόμενου κινήματος προκαλούν εντύπωση.

Προσπαθώντας να αποτυπώσει τον παλμό των γεγονότων, το CNN Greece συνομίλησε με τη Ρίτα Παπαδοπούλου.

Η κ. Παπαδοπούλου είναι Ελληνοβρετανίδα δικηγόρος, πολιτική αναλύτρια και ακτιβίστρια . Εδώ και χρόνια ζει και εργάζεται στη Βηρυτό.

Θα θέλαμε να μας δώσετε κλίμα στους δρόμους της Βηρυτού αυτή τη στιγμή.

Οι δρόμοι της Βηρυτού όλο αυτό το διάστημα σφύζουν από τον παλμό της εξέγερσης. Υπάρχει μια μεθυστική αίσθηση ελευθερίας και ελπίδας, που επιτρέπει την επαναδιαπραγμάτευση όλων των βασικών εννοιών γύρω από τη ζωή των Λιβανέζων, μέσα από μια επαναστατική/εξεγερτική συμπεριφορά. Έτσι οι Λιβανέζοι μοιράζονται πράξεις και συγκινήσεις μεταξύ τους, ανεξαρτήτως θρησκευτικής πίστης (χριστιανοί, καθολικοί ή ορθόδοξοι, μουσουλμάνοι, σουνίτες ή σιίτες, δρούζοι), κοινωνικής τάξης, ηλικίας. Τραγουδούν, χορεύουν, συζητούν, γελάνε, κλαίνε, καταλαμβάνουν δημόσια κτίρια και χώρους που στέκονταν ατροφικοί και αποκλεισμένοι για το κοινό εδώ και χρόνια. Αυτή η καθημερινή πραγματικότητα τους επιτρέπει να επαναπροσδιορίσουν έννοιες όπως δημοκρατία και κοινωνία και αρχές όπως συλλογικότητα, αλληλεγγύη, αυτοσεβασμός, διεκδίκηση και αποφασιστικότητα. Μέσα σε αυτό το κλίμα υπάρχει επίσης έντονος αλτρουισμός και ανθρωπισμός. Ο κόσμος μοιράζεται τον κοινωνικό πόνο των άλλων, την έλλειψη δουλειάς, πρόνοιας, μέλλοντος, σαν να ήταν δικός του. Οι Λιβανέζοι επίσης καθαρίζουν τις πλατείες και τους δρόμους όπου συγκεντρώνονται και διαδηλώνουν, χτίζοντας μια πιο άμεση σχέση σεβασμού με το περιβάλλον μέσα στο οποίο δρουν. Θα έλεγα, τέλος, ότι ως προς την αλληλεγγύη, οι Λιβανέζοι συμπεριφέρονται σαν η χώρα να ήταν το ανθρώπινο σώμα τους. Στα σποραδικά κρούσματα όπου ο κόσμος έχει χτυπηθεί από τις κομματικές πολιτοφυλακές, απαντάει με γενναιότητα.

Γιατί ξέσπασαν οι διαδηλώσεις;

Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν γιατί οι Λιβανέζοι δεν άντεξαν άλλο την πίεση από την υποβάθμιση της ζωής τους σε μια επιβίωση χωρίς βασικά δημόσια αγαθά, δουλειά και μέλλον. Ο Λίβανος λειτουργεί εδώ και τρεις δεκαετίες υπό το μοντέλο ενός αρπαχτικού νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, όπου τα δημόσια αγαθά της εκπαίδευσης, υγείας, κατοικίας, συντάξεων είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα. Αυτό το μοντέλο παρήγαγε μια πλούσια τάξη του 0,1 % της οποίας το εισόδημα αντιστοιχεί στο 50% του εισοδήματος του συνολικού πληθυσμού. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, όταν χτύπησε έντονα η κρίση, ο κόσμος βρέθηκε πτωχευμένος και χωρίς ένα δίχτυ ασφαλείας από το οποίο θα μπορούσε να κρατηθεί. Αυτό το γεγονός επιδεινώθηκε περισσότερο από τη διαφθορά, την ανικανότητα και την αδιαφορία της πολιτικής σεκταριστικής καθεστηκυίας τάξης προς τις δημόσιες ανάγκες. Με αποτέλεσμα ο κόσμος να αισθανθεί απόγνωση, θυμό, αγανάκτηση, ότι χάνει την αξιοπρέπειά του και ότι του λένε ψέματα. Στις εβδομάδες που προηγήθηκαν της εξέγερσης οι Λιβανέζοι έζησαν την αγωνία για την πιθανόητα έλλειψεων βενζίνης, ψωμιού, και φαρμάκων, λόγω της έλλειψης δολαρίων στην αγορά. Είδαν επίσης τη χώρα τους να καίγεται με 104 εστίες φωτιάς ενώ η τα τρία μοναδικά πυροσβεστικά ελικόπτερα της χώρας που παρέμεναν καθηλωμένα - η κατάσταση σώθηκε κυρίως λόγω της βροχής και των προσπαθειών των πολιτών.

Ο Λίβανος κυβερνάται από μια συμμαχία όπου συμμετέχουν οι σιίτες της Χεζμπολάχ, οι χριστιανοί του προέδρου Αούν και οι σουνίτες του πρωθυπουργού Χαρίρι. Οι διαδηλωτές ανήκουν στην πλειονότητά τους σε κάποια θρησκευτική ομάδα;

Όχι, τουναντίον. Οι διαδηλωτές έχουν σπάσει τους σεκταριστικούς δεσμούς τους και για πρώτη φορά μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου το 1990, διαμορφώνουν μια εθνική συνείδηση εθνική με έντονο κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα. Ζητάνε:

1. Παραίτηση της κυβέρνησης και διορισμό προσωρινής κυβέρνησης τεχνοκρατών.
2. Την άμεση αποκαθήλωση του σεκταριστικού εκλογικού νόμου και πρόωρες εκλογές καθολικού-λαϊκού χαρακτήρα.
3. Ευρεία οικονομικά μέτρα κοινωνικής αλλαγής (δημόσια αγαθά και πάγωμα φόρων μεταξύ άλλων).
4. Σύσταση δικαστικής επιτροπής που να διασφαλίσει την τιμωρία αυτών που ιδιοποιήθηκαν δημόσια χρήματα καθώς και την επιστροφή των χρημάτων στο δημόσιο ταμείο.

Το φαινόμενο αυτό, δηλαδή της επαναστατικής πολιτικοποίησης των Λιβανέζων πάνω σε βάση αμιγώς κοινωνικής δικαιοσύνης, είναι ο λόγος που η καθεστηκυία σεκταριστική κυβερνώσα τάξη είναι εξαιρετικά ανήσυχη, αποπροσανατολισμένη και φοβισμένη.

Παρά την πολύ μεγάλη συμμετοχή στις διαδηλώσεις, μέχρι στιγμής δεν έχουμε σημαντικά περιστατικά βίας. Πώς εξηγείται αυτό;

Ο κόσμος διαδηλώνει ειρηνικά παντού, είναι ενωμένος, οικογένειες με μικρά παιδιά χαρίζουν λουλούδια στον στρατό και την αστυνομία. Η συμμετοχή του κόσμου στις διαδηλώσεις εκτιμάται γύρω στο 1,2 με 1,6 εκατομμύρια σε όλη τη χώρα σε ένα συνολικό αριθμό πληθυσμού 4,5 εκατομμυρίων (εκτός του προσφυγικού πληθυσμού). Η υπουργός Εσωτερικών δέχτηκε πιέσεις να καταστείλει βιαίως τις διαδηλώσεις αλλά δεν υπέκυψε, καθώς πιθανότατα να αναγνωρίζει πλήρως την ευθύνη της απέναντι στο λαό που διαδηλώνει ειρηνικά, την ιστορική σημασία της στιγμής, καθώς και το γεγονός ότι με τέτοια μαζική συμμετοχή το πρόβλημα είναι πολιτικό και όχι πρόβλημα τάξης. Κάποιες μικρές ομάδες οπαδών της Χεζμπολάχ και της Αμάλ έχουν αποπειραθεί να δημιουργήσουν ένταση με τους διαδηλωτές, αλλά οι δυνάμεις ασφαλείας τους έχουν αποτρέψει, προστατεύοντας τον κόσμο.

PHOTO 1 / 7

Photo 1/7

Photo 2/7

Photo 3/7

Photo 4/7

Photo 5/7

Photo 6/7

Photo 7/7