Ανάλυση CNNi: Οι νικητές και οι ηττημένοι της συμφωνίας Ερντογάν - Πούτιν

Newsroom

Τετάρτη, 23 Οκτωβρίου 2019 11:55

Ανάλυση CNNi: Οι νικητές και οι ηττημένοι της συμφωνίας Ερντογάν - Πούτιν — AP Photo/Baderkhan Ahmad

Σε συμφωνία για την λεγόμενη «ασφαλή ζώνη» στη βόρεια Συρία κατέληξαν χτες οι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Βλαντιμίρ Πούτιν, μια εξέλιξη που -όπως όλα δείχνουν- βάζει τέλος στην τουρκική εισβολή και περιορίζει σημαντικά τον έλεγχο των κουρδικών δυνάμεων στην περιοχή.

Για πάνω από έξι ώρες, οι δύο πρόεδροι… παζάρευαν το μέλλον της Συρίας στο Σότσι, παραχωρώντας συνέντευξη Τύπου μόλις δύο ώρες πριν εκπνεύσει η συμφωνία Ουάσινγκτον – Άγκυρας για την κατάπαυση του πυρός.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε δημοσιογράφους δίπλα στον Ρώσο ομόλογό του, έκανε λόγο για «ιστορική συμφωνία».

Στη συνέχεια, οι δύο ηγέτες παρουσίασαν ένα μνημόνιο 10 σημείων, το οποίο αναδεικνύει ένα σημαντικό στοιχείο: δεν υπάρχει καμία θέση για τους Αμερικανούς στη Συρία.

Τι συμφώνησαν Πούτιν και Ερντογάν;

Στην ουσία, η Ρωσία και η Τουρκία έδωσαν λύση σε μια πάγια ανησυχία της Άγκυρας -την παρουσία των κουρδικών δυνάμεων YPG κοντά στα σύνορα.

Την ίδια ώρα, όμως, αναγνωρίζεται και ένας μεγάλος φόβος των Κούρδων, ότι δηλαδή συριακές ένοπλες ομάδες με τουρκική στήριξη μπορεί να ξεκινήσουν αγώνα για την εξαφάνισή τους από τον δημογραφικό χάρτη.

Η συμφωνία προβλέπει ότι ρωσική στρατιωτική αστυνομία και συνοριοφύλακες της Συρίας θα περάσουν μέσα στην επίμαχη περιοχή από τη συριακή πλευρά, ξεκινώντας από τις 12:00 σήμερα. Για τις επόμενες 150 ώρες, θα διευκολύνουν την απομάκρυνση του YPG και του οπλισμού τους σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα.

Και την επόμενη Τρίτη (29 Οκτωβρίου) τουρκικές και ρωσικές δυνάμεις θα ξεκινήσουν περιπολίες στη ζώνη αυτή.

Υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις: η πόλη Καμισλί δεν θα συμπεριληφθεί στη ζώνη των 10χλμ και παραμένει ασαφές εάν η συμφωνία αφορά σε όλο το μήκος των συνόρων Τουρκίας και Συρίας ή μόνο τις περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των Κούρδων.

Την ίδια ώρα, η Τουρκία θα διατηρήσει τον έλεγχο των περιοχών που κατέλαβε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής επιχείρησής της ανάμεσα στις πόλεις Τελ Αμπιάντ και Ρας αλ Αΐν.

Πηγή: Turkish Presidential Press Service/Pool Photo via AP

Τι σημαίνει για τους Κούρδους;

Βάσει της συμφωνίας, οι Κούρδοι θα πρέπει να κάνουν υποχωρήσεις. Η συμφωνία ζητά από το YPG να αποχωρήσει από τη «ζώνη ασφαλείας» και να εγκαταλείψει τις πόλεις Μανμπίτζ και Ταλ Ριφάατ.

Υπονοείται δε, πως οι Κούρδοι θα έχουν πλέον άλλο εγγυητή, μετά από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου να ανάψει το «πράσινο φως» για την τουρκική επιχείρηση στη βόρεια Συρία και να αποσύρει από την περιοχή τα αμερικανικά στρατεύματα.

Οι Κούρδοι, που πολέμησαν στο πλευρό των Αμερικανών, βρέθηκαν ξαφνικά εκτεθειμένοι, με τις τουρκικές δυνάμεις να σφυροκοπούν τις θέσεις τους και να βάζουν στο στόχαστρο ακόμη και πληθυσμό αμάχων.

Το ρόλο του εγγυητή, όμως, αναλαμβάνει πλέον η Μόσχα. Στην ουσία, αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία θα πρέπει να στείλει περισσότερους στρατιώτες αλλά και εξοπλισμό στη Συρία, διευρύνοντας την επιχείρησή της στην περιοχή.

Ένα ερώτημα, όμως, που… βασανίζει είναι ποιος κερδίζει και ποιος χάνει με αυτή τη συμφωνία;

Οι νικητές και οι ηττημένοι

Τουρκία και Ρωσία αναδείχθηκαν ως οι κύριες γεωπολιτικές δυνάμεις στην περιοχή. Μπορεί στον πολυετή πόλεμο της Συρίας να ήταν σε αντίπαλα στρατόπεδα: η Μόσχα παρείχε στήριξη στις δυνάμεις της Δαμασκού, ενώ η Άγκυρα ήταν στο πλευρό των ανταρτών που ήθελαν να πέσει το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ, όμως, βρήκαν τη «χρυσή τομή».

Ωστόσο, ο Πούτιν και ο Ερντογάν φαίνεται πως θα ήθελαν μία συμφωνία που δεν απαιτεί επανεξέταση των διεθνών συνόρων και αποθαρρύνει αποσχιστικές δυνάμεις.

Ο Ρώσος πρόεδρος σημείωσε πως η Τουρκία δεσμεύτηκε να σεβαστεί την «κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα» της Συρίας. Ακόμη ένα θετικό για τον Πούτιν, είναι ότι η Μόσχα εξασφάλισε ότι η Άγκυρα πρέπει να διαπραγματεύεται απευθείας με τη Δαμασκό.

Ένα ερώτημα που απομένει αναπάντητο είναι το πώς θα χειριστεί η νεοσύσταση συμμαχία την περίπτωση σύστασης νέας ένοπλης ομάδας εντός της ζώνης ασφαλείας. Και, όπως σημειώνει το CNNi, οποιαδήποτε θηριωδία έναντι Κούρδων αμάχων θα πιστωθεί -ως αποτυχία- της Μόσχας.

Ο μεγαλύτερος ηττημένος, σε γεωπολιτικό επίπεδο, είναι η Ουάσινγκτον. Η ταχεία έξοδος των αμερικάνικων δυνάμεων από την περιοχή έκανε ένα πολύτιμο δώρο στη Ρωσία: τους Κούρδους.

Η συμφωνία Πούτιν – Ερντογάν ήρθε να επισφραγίσει την ήττα των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, τόνισε πως είναι ώρα οι Αμερικανοί να αποχωρήσουν πλήρως από τη Συρία.

Μάλιστα, να υπενθυμίσουμε πως η συμφωνία για κατάπαυση πυρός που είχε συνηφθή την προηγούμενη εβδομάδα από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, και τον Τούρκο πρόεδρο όριζε πως η Ουάσινγκτον θα αποσύρει τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στην Άγκυρα σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία για μόνιμη κατάπαυση πυρός στην βορειοανατολική Συρία.

Putin and Erdogan just did a deal on Syria. The US is the biggest loser, by Nathan Hodge, CNN