Τουρκική εισβολή στη Συρία: Καμία απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ

Οι προσδοκίες να υπάρξει διεθνής παρέμβαση ήταν ούτως ή άλλως λιγοστές πριν από τη συνεδρίαση στη Νέα Υόρκη καθώς το ΣΑ του ΟΗΕ παραμένει βαθιά διχασμένο επί χρόνια όσον αφορά τη Συρία και ευρύτερα τη Μέση Ανατολή.

Οι ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΣΑ εξέφρασαν ανησυχία ότι το νέο μέτωπο που άνοιξε θα κλιμακώσει την αστάθεια, θα επιτείνει την ανθρωπιστική κρίση και θα πυροδοτήσει νέες προσφυγικές ροές. Ο Γιούργκεν Σουλτς, πρέσβης της Γερμανίας στα Ηνωμένα Έθνη, απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους πριν από τη συνεδρίαση καταδίκασε την τουρκική εισβολή «με τον πλέον σθεναρό τρόπο».

Η επιχείρηση της Τουρκίας, που άρχισε την Τετάρτη, στοχοθετεί τις κουρδικές πολιτοφυλακές που αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος στις επιχειρήσεις του διεθνούς συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ εναντίον των τζιχαντιστών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ). Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε να αναδιπλωθούν μερικές δεκάδες άνδρες των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ που ήταν ανεπτυγμένοι στην περιοχή, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την έναρξή της.

Η «ανησυχία» των ΗΠΑ και το εμπόδιο της Ρωσίας

Με πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον, τα κράτη μέλη του ΣΑ συζήτησαν την Πέμπτη επί σχεδίου απόφασης το οποίο καλεί την Τουρκία να επιστρέψει στον δρόμο της διπλωματίας, σύμφωνα με πολλές πηγές. Το κείμενο διανεμήθηκε μετά την διαπίστωση της αδυναμίας των Ευρωπαίων να πείσουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη να υιοθετήσουν το σχέδιο ανακοίνωσης του ΣΑ που θα εξέφραζε «βαθιά ανησυχία» και θα καλούσε την Άγκυρα να «σταματήσει» την επιχείρηση.

Η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, το Βέλγιο και η Πολωνία περιορίστηκαν απλώς να δώσουν την διακήρυξή τους στη δημοσιότητα από κοινού, ενώ οι ΗΠΑ έκαναν από την πλευρά τους δημόσια τη διαβεβαίωση πως η Ουάσιγκτον «δεν υποστηρίζει επ’ ουδενί» την τουρκική επιχείρηση.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Ρωσία ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την υιοθέτηση ομόφωνης απόφασης. Μετά τη συνεδρίαση, ο Ρώσος πρέσβης στον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια δεν απέκλεισε την ομόφωνη έγκριση μιας ανακοίνωσης. Αλλά γι’ αυτό, διευκρίνισε, «πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι άλλες διαστάσεις της συριακής κρίσης, όχι μόνο η τουρκική επιχείρηση», αναφερόμενος στην «παράνομη στρατιωτική παρουσία» στη συριακή επικράτεια των ΗΠΑ, της Γαλλίας και του ΗΒ.

Το κείμενο το οποίο διένειμε η Ουάσιγκτον την Πέμπτη συμπεριλαμβάνει την φράση πως το ΣΑ εκφράζει «βαθιά ανησυχία» αλλά απέχει από το να αξιώνει τον «τερματισμό» της στρατιωτικής επιχείρησης της Τουρκίας. Αντ’ αυτού, προτρέπει την Άγκυρα να περάσει στους διπλωματικούς διαύλους «μάλλον, παρά στα στρατιωτικά μέσα», για να επιτύχει τους στόχους της, διευκρίνισαν διπλωματικές πηγές. Ακόμη, απαιτεί την προστασία των αμάχων και τονίζει ότι ο ενδεχόμενος επαναπατρισμός Σύρων προσφύγων πρέπει να γίνει σε οικειοθελή βάση.

Η πρέσβης των ΗΠΑ Κέλι Κραφτ προειδοποίησε μετά τη συνεδρίαση του ΣΑ κεκλεισμένων των θυρών την Τουρκία ότι θα υπάρξουν «συνέπειες» αν δεν λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την προστασία των αμάχων. Δεν εξήγησε ποιες θα είναι αυτές.

Έπειτα από μια συζήτηση των 15 κρατών μελών σε τεχνικό επίπεδο, η Ρωσία αιτήθηκε να της επιτραπεί να ζητήσει οδηγίες από τη Μόσχα και αποφασίστηκε να δοθεί σε όλες τις χώρες η δυνατότητα να κάνουν σχόλια έως σήμερα Παρασκευή στις 17:00 (ώρα Ελλάδας). Κατόπιν το κείμενο είτε θα εγκαταλειφθεί, ή θα αρχίσει η διαδικασία υιοθέτησής του, όπως εξήγησαν διπλωμάτες.

Την Πέμπτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να διαδραματίσουν ρόλο μεσολαβητή μεταξύ της Τουρκίας και των Κούρδων. Στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε πως βρίσκονται σε εξέλιξη κινήσεις γι’ αυτό, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες.