ΚΟΣΜΟΣ

Στη σκιά του ουκρανικού σκανδάλου οι ΗΠΑ - Το υπόβαθρο, οι εμπλεκόμενοι, οι συνέπειες

Στη σκιά του ουκρανικού σκανδάλου οι ΗΠΑ - Το υπόβαθρο, οι εμπλεκόμενοι, οι συνέπειες
Associated Press

Στη δίνη ενός πολιτικού σκανδάλου μεγατόνων που εμπλέκει τον πρόεδρο Τραμπ, πολιτικούς τους αντιπάλους και ξένους ηγέτες, ζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το «ουκρανικό σκάνδαλο» που επαναφέρει στην πολιτική επικαιρότητα τις έννοιες του νόμιμου, του ηθικού και, κυρίως, της προεδρικής παραπομπής, αναμένεται να δοκιμάσει τα όρια του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, αλλά και τις αντοχές των πολιτών. Όμως, τι χρειάζεται να ξέρουμε για την πολιτική αυτή κρίση που έχει ξεσπάσει στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού;

Γιατί είναι σοβαρό;

Οι επικριτές του Τραμπ τον κατηγορούν για κατάχρηση εξουσίας, εκφοβίζοντας την Ουκρανία σε μία προσπάθεια να πλήξει πολιτικά τον Δημοκρατικό αντίπαλό του, Τζο Μπάιντεν.

Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος και οι υποστηρικτές του ισχυρίζονται πως ο Αμερικανός πρώην αντιπρόεδρος έκανε χρήση της πολιτικής του ισχύος, ασκώντας πίεση στην Ουκρανία να μην προχωρήσει σε έρευνα που ενδεχομένως θα ενέπλεκε το γιο του, Χάντερ.

Πώς προέκυψε η επίμαχη καταγγελία;

Στις 25 Ιουλίου του 2019, ο Αμερικανός πρόεδρος και ο Ουκρανός ομόλογός του, Βολοντιμίρ Ζελένσκι είχαν τηλεφωνική επικοινωνία.

Το προσχέδιο της απομαγνητοφωνημένης κλήσης υποδεικνύει πιέσεις εκ μέρους του Ντόναλντ Τραμπ στον Ζελένσκι ώστε να ανοίξει έρευνα για τον Τζο Μπάιντεν και τον γιο του, Χάντερ – ο οποίος ανήκε στο διοικητικό συμβούλιο εταιρείας φυσικού αερίου Ουκρανού ολιγάρχη όταν ο πατέρας του ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.

Μερικές μέρες πριν από την τηλεφωνική συνδιάλεξή του με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ διέταξε το πάγωμα στρατιωτικής βοήθειας ύψους σχεδόν 400 εκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία, η οποία τελικά αποδεσμεύτηκε, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, στις 12 Σεπτεμβρίου.

Στο ίδιο τηλεφώνημα, ο Τραμπ αναφέρθηκε και στην υποκλοπή των σέρβερ του Δημοκρατικού Κόμματος, το 2016, μοιάζοντας να υπαινίσσεται πως ο σέρβερ υπάρχει ακόμα κάπου στην Ουκρανία.

Η τηλεφωνική αυτή συνδιάλεξη δεν είχε γίνει γνωστή έως τις 9 Σεπτεμβρίου. Το κουβάρι των εξελίξεων άρχισε να ξετυλίγεται όταν ο γενικός επιθεωρητής των υπηρεσιών πληροφοριών, Μάικλ Άτκινσον ανέφερε πως του κατατέθηκε μια καταγγελία για μια τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι, από έναν «αξιόπιστο» μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Ο Άτκινσον αξιολόγησε ως «αξιόπιστη, ανησυχητική και κατεπείγουσα» την εν λόγω καταγγελία και έτσι έσπευσε να ενημερώσει το Κογκρέσο.

Λίγες ημέρες αργότερα και υπό την πίεση των εξελίξεων, ο Ντόναλντ Τραμπ παραδέχτηκε πως είχε μιλήσει με τον Ουκρανό ομόλογό του, διαβεβαιώνοντας πάντως πως «η συνομιλία δεν είχε τίποτα το μεμπτό».

Ποιος ήταν ο μυστηριώδης μάρτυρας και τι ανέφερε στην καταγγελία του;

Δεν έχει γίνει γνωστό το περιεχόμενο της καταγγελίας του μυστηριώδους μάρτυρα. Τα αρχικά δημοσιεύματα περιέγραφαν την καταγγελία ως έναν «ανησυχητικό απολογισμό των επαφών του προέδρου με έναν ξένο ηγέτη».

Ο πράκτορας αυτός, ο οποίος ήταν υπάλληλος των υπηρεσιών πληροφοριών, είχε αποσπασθεί ή εργαζόταν με σύμβαση σ' αυτές, διευκρινίζει πως δεν είναι άμεσος μάρτυρας των πράξεων αυτών, όμως τις έκρινε «αξιόπιστες» επειδή «σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις πολλοί υπεύθυνοι ανέφεραν γεγονότα που συνέπιπταν».

Η καταγγελία του δόθηκε στις επιτροπές της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας την Τετάρτη ενώ φημολογείται πως βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις ώστε να καταθέσει και ο ίδιος ο άγνωστος μάρτυρας.

71483078 509279126298374 912656026136739840 n

Πηγή: Associated Press

Τι έπεται;

Δεδομένου του ότι ο μυστηριώδης μάρτυρας έχει εκφράσει την επιθυμία του να καταθέσει, αναμένεται τις επόμενες ημέρες να δουν το φως της δημοσιότητας περαιτέρω λεπτομέρειες για το «ουκρανικό σκάνδαλο».

Η Νάνσι Πελόζι, πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ανέφερε πως αυτή τη στιγμή έξι επιτροπές του Κογκρέσου διερευνούν δυνητικά αδικήματα που ενδεχομένως οδηγήσουν σε παραπομπή του Τραμπ. Βάσει των ευρημάτων της έρευνας, η δικαστική επιτροπή μπορεί να προτείνει και να εγκρίνει άρθρα για την παραπομπή Τραμπ, που στη συνέχεια θα προωθηθούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψηφοφορία. Αν τα άρθρα περάσουν, η Γερουσία θα πραγματοποιήσει δίκη για το ζήτημα, όπου απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων για την καταδίκη και την αποπομπή του προέδρου.

Δεδομένων των βουλευτικών ισορροπιών, ενδεχόμενη απομάκρυνση του Τραμπ από τον προεδρικό θώκο προϋποθέτει «ανταρσία» από περίπου 20 Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές.

Ποιοι πρόεδροι είχαν παραπεμφθεί;

Άρθρα περί παραπομπής προέδρου είχαν εγκριθεί κατά του Ρίτσαρντ Νίξον από μία επιτροπή του Κογκρέσου. Ωστόσο ο Νίξον παραιτήθηκε προτού η Βουλή των Αντιπροσώπων προλάβει να ψηφίσει επί του θέματος, οπότε πρακτικά δεν παραπέμφθηκε.

Εκείνοι που παραπέμφθηκαν, όμως, στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ήταν οι πρόεδροι Άντριου Τζόνσον και Μπιλ Κλίντον, το 1868 και το 1998 αντιστοίχως. Στη συνέχεια, ωστόσο, και συγκεκριμένα στη διαδικασία της Γερουσίας απαλλάχτηκαν και παρέμειναν στον Λευκό Οίκο.

70794749 471527123434537 1267046542372503552 n

Πηγή: Associated Press

Γιατί μπορεί να παραπεμφθεί ένας πρόεδρος;

Σύμφωνα με το αμερικανικό Σύνταγμα, ένας εν ενεργεία πρόεδρος μπορεί να παραπεμφθεί για «προδοσία, διαφθορά ή άλλα σοβαρά αδικήματα ή εγκλήματα».

Ωστόσο, οι έννοιες αυτές, συχνά πολυεπίπεδες και διφορούμενες, έχουν προκαλέσει πολλές φορές στο παρελθόν δημόσια συζήτηση.

Για παράδειγμα, ο Τζόνσον είχε κατηγορηθεί για παραβίαση του Συντάγματος, καθώς θέλησε να απομακρύνει τον τότε υπουργό Πολέμου – απόφαση που, λίγο μετά το τέλος του αμερικανικού εμφυλίου, δεν έπρεπε να λάβει.

Ο Κλίντον κατηγορήθηκε για ψευδορκία και παρεμπόδιση δικαιοσύνης επειδή, ενώ βρισκόταν στην εξουσία, είπε ψέματα σε δικαστήριο για τη σχέση του με τη Μόνικα Λεβίνσκι.

Αν δεν είχε παραιτηθεί ο Νίξον, ενδέχεται να είχε καταδικαστεί στη Γερουσία είτε για κατάχρηση εξουσίας είτε για παρεμπόδιση δικαιοσύνης είτε για περιφρόνηση κλήτευσης (για την ιστορία, ο Τζέραλντ Φορντ που τον διαδέχτηκε, του έδωσε χάρη, απαλλάσσοντάς τον από κάθε κατηγορία).