Ανάλυση CNNi: Πώς οι τελευταίες επιθέσεις στη Σ. Αραβία αλλάζουν τις γεωπολιτικές ισορροπίες
Η επίθεση στη μεγαλύτερη μονάδα άντλησης πετρελαίου νωρίς το πρωί του Σαββάτου αποτελεί μια δραματική κλιμάκωση της αντιπαράθεσης μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας -παρότι οι Ιρανοί δεν ήταν αυτοί που έστειλαν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) στους στρατηγικούς στόχους.
Αρκετά βλήματα χτύπησαν τις εγκαταστάσεις Αμπκάικ, οι οποίες τυλίχθηκαν στις φλόγες.
Εν ριπή οφθαλμού, το 5% της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου -το 50% της συνολικής παραγωγής της Σαουδικής Αραβίας- χάθηκε, εγείροντας φόβους για τα αποθέματα του πλανήτη.
Μέχρι στιγμής παραμένει ασαφές πότε θα λειτουργήσουν ξανά οι εγκαταστάσεις Αμπκάικ, οι οποίες ελέγχονται από τον σαουδαραβικό κολοσσό Aramco.
Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβαν οι Χούτι της Υεμένης, που υποστήριξαν ότι 10 drones στόχευσαν τις εγκαταστάσεις Αμπκάικ και Χουράις.
Σε ανάλυσή του, το CNNi εξηγεί πως μια επίθεση τέτοιου μεγέθους και ακρίβειας δείχνει ότι οι στρατιωτικές δυνατότητες των Χούτι βελτιώθηκαν σημαντικά και μάλιστα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Κάτι που φαίνεται πως δεν πιστεύουν ούτε οι ΗΠΑ ούτε και Σαουδική Αραβία…
Αργά το βράδυ του Σαββάτου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο έγραψε στο Twitter:
«Το Ιράν εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στα παγκόσμια ενεργειακά αποθέματα».
Και συμπλήρωσε:
«Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι επιθέσεις εξαπολύθηκαν από την Υεμένη».
Η απάντηση του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών ήταν άμεση, με τον Τζαβίντ Ζαρίφ να κατηγορεί τον Αμερικανό αξιωματούχο για εξαπάτηση.
«Το να κατηγορούμε το Ιράν δεν θα σταματήσει την καταστροφή» τόνισε, μεταξύ άλλων, ο Ζαρίφ.
Ποιος, όμως, κρύβεται πίσω από την επίθεση;
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι Χούτι έχουν εξαπολύσει δεκάδες drones και βαλλιστικούς πυραύλους μικρού μήκους εναντίον στόχων στη Σαουδική Αραβία.
Πολλά από τα βλήματα αυτά μπλοκαρίστηκαν από τα αεροπορικά συστήματα της Σαουδικής Αραβίας. Άλλα δεν βρήκαν ποτέ το στόχο τους…
Οι επιθέσεις που έχουν προκαλέσει φθορές ή έχουν αφήσει πίσω τους θύματα, είναι ελάχιστες.
Τα drones των Χούτι μοιάζουν με τα ιρανικά μοντέλα, τα οποία με τη σειρά τους είναι βασισμένα στην τεχνολογία της Βορείου Κορέας. Τα περισσότερα εξ αυτών είναι μικρού βεληνεκούς, με εμβέλεια μέχρι 300χλμ.
Τον Ιανουάριο, ωστόσο, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών είπε πως οι Χούτι ενδεχομένως να έχουν στη διάθεσή τους όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς, που τους επιτρέπουν να χτυπήσουν στόχους μέσα στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Μάλιστα, οι εμπειρογνώμονες αποκάλυψαν πως έχουν στη διάθεσή τους πληροφορίες ότι ένα τέτοιο drone συνετρίβη περίπου 30χλμ από το Ριάντ.
Ένα τέτοιο οπλικό σύστημα, που ονομάζεται UAV – X, έχει εμβέλεια 1.200 έως 1.500χλμ, ανάλογα με την ένταση των ανέμων.
Η απόσταση από τις περιοχές της Υεμένης που ελέγχονται από τους Χούτι μέχρι το Αμπκάικ είναι περίπου 1.300χλμ.
Άτομο με γνώση της επίθεσης του Σαββάτου δήλωσε το Σάββατο στο CNNi ότι οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν πως τα drones δεν ξεκίνησαν από την Υεμένη αλλά από το Ιράκ.
Και δεύτερη πηγή από την περιοχή του Κόλπου, είπε στο CNNi ότι παρότι ακόμη δεν υπάρχουν απτά στοιχεία, υπάρχουν ενδείξεις πως η επίθεση εξαπολύθηκε από το νότιο Ιράκ.
Είναι γνωστό ότι οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης έχουν παρουσία στο νότιο Ιράκ και αναλυτές είχαν δηλώσει στις αρχές του χρόνου ότι παλαιότερη επίθεση κατά της μονάδας άντλησης πετρελαίου Afif, στη βόρεια Σαουδική Αραβία, ξεκίνησε από το Ιράν.
Ουδέποτε, όμως, παρουσιάστηκαν αποδείξεις για τον ισχυρισμό αυτό. Την Κυριακή, η κυβέρνηση του Ιράν εξέδωσε οργισμένη ανακοίνωση, αποκλείοντας το ενδεχόμενο η επίθεση να εξαπολύθηκε από τα εδάφη της.
Τη Δευτέρα, Αμερικανοί αξιωματούχοι έδωσαν στη δημοσιότητα δορυφορικές φωτογραφίες που, όπως ισχυρίζονται, αποδεικνύουν την εμπλοκή του Ιράν στην επίθεση.
Οι αντάρτες Χούτι υπαινίχθηκαν -χωρίς, όμως, αποδείξεις- ότι είχαν τη βοήθεια μέσα από τη Σαουδική Αραβία.
Ο εκπρόσωπός τους, Yahya Saree, είπε πως η επίθεση πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία «ανθρώπων μέσα από το βασίλειο».
Οι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Saree θα μπορούσε να αναφέρεται, ενδεχομένως, σε κάποιον Σιίτη που κατοικεί στην ανατολική επαρχία της Σαουδικής Αραβίας. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι οι Χούτι μπορεί να προσπαθούν να απλώς να δημιουργήσουν εντάσεις στην περιοχή… Εκτιμούν, μάλιστα, ότι οι ντόπιοι δύσκολα θα μπορούσαν να συνδράμουν σε μια τέτοια επίθεση.
Η τοποθεσία απ’ όπου εξαπολύθηκαν οι επιθέσεις είναι, όμως, δευτερεύουσας σημασίας.
Το στοιχείο που προκαλεί ανησυχία είναι ότι πρόκειται για μια επικίνδυνη κλιμάκωση στην περιοχή του Κόλπου, όπου τα πνεύματα είναι ήδη τεταμένα.
Καμία από τις επιθέσεις των τελευταίων τεσσάρων ετών -από την ημέρα, δηλαδή, που ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες με την Υεμένη- δεν είχε παρεμποδίσει την παραγωγή πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία.
Η επίθεση, όμως, μείωσε κατά 5,7 εκατομμύρια βαρέλια την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και ανέδειξε τις αδυναμίες της βιομηχανίας στη Σαουδική Αραβία.
Η χώρα έχει επενδύσει εκατομμύρια στην αγορά προηγμένων αντιαεροπορικών συστημάτων. Ο Ayham Kamal, αναλυτής του Eurasia Group, υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι το βασικό πρόβλημα του βασιλείου είναι ότι τα αντιαεροπορικά συστήματα της Σαουδικής Αραβίας είναι σχεδιασμένα για να την προστατεύουν από «παραδοσιακές απειλές» και δύσκολα μπορούν να αντιμετωπίσουν drones.
Και το γεγονός ότι νευραλγικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις έχουν κατασκευαστεί σε μια μικρή περιοχή, κάνουν τη χώρα ακόμη πιο ευάλωτη.
Οι επιθέσεις του Σαββάτου έχουν κινητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα, με τις ΗΠΑ να ανακοινώνουν ότι είναι έτοιμες να χρησιμοποιήσουν το αμερικανικό στρατηγικό απόθεμα (Strategic Petroleum Reserve) εάν κριθεί απαραίτητο και τον Ντόναλντ Τραμπ να επικοινωνεί τηλεφωνικά με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Υπάρχει, όμως, ανησυχία για πετρελαϊκές ελλείψεις;
Όχι -τουλάχιστον προσώρας. Και ας εκτοξεύτηκε έως και 20% ενδοσυνεδριακά η διεθνής τιμή του πετρελαίου στις αγορές της Ασίας.
Attack on Saudi oil field a game-changer in Gulf confrontation