Ο Αμαζόνιος καίγεται: Τι ακριβώς συμβαίνει και γιατί επηρεάζει ολόκληρο τον πλανήτη

Σήμερα, οι ηγέτες της ομάδας G7 συμφώνησαν όλοι πως οι χώρες της Αμαζονίας που επλήγησαν από τις πυρκαγιές θα πρέπει να λάβουν βοήθεια το συντομότερο δυνατόν, χωρίς, ωστόσο, να καταλήξουν σε σειρά συγκεκριμένων μέτρων.

«Πραγματοποιούνται επαφές από τις αντιπροσωπείες μας με όλες τις χώρες της Αμαζονίας ώστε να μπορέσουμε να οριστικοποιήσουμε τεχνικές και οικονομικές δεσμεύσεις» δήλωσε την Κυριακή ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, μιλώντας στους δημοσιογράφους από την Μπιαρίτς.

Ο Γάλλος πρόεδρος είπε επίσης πως «υπάρχουν διαφορετικές οπτικές μεταξύ των ηγετών» για το ζήτημα της αναδάσωσης «επειδή όλα εξαρτώνται από τις χώρες της Αμαζονίας».

Την ώρα που οι «ισχυροί» του πλανήτη συζητούν τα επόμενα βήματα, οι πολίτες του κόσμου παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα τις σοκαριστικές εικόνες από τα πύρινα μέτωπα.

Τι ακριβώς, όμως, συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον Αμαζόνιο και τι επιπτώσεις έχει;

Τους τελευταίους μήνες έχουν εκδηλωθεί χιλιάδες φωτιές στη Βραζιλία, πολλές εκ των οποίων κατακαίουν το μεγαλύτερο τροπικό δάσος βροχής του πλανήτη μας.

Η καύση αυτή απελευθερώνει, όπως είναι άλλωστε λογικό, και ανησυχητική ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Συμβαίνει κάθε χρόνο;

Ναι, οι πυρκαγιές αυτές είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Η διαφορά είναι ότι φέτος ορισμένες περιοχές έχουν επηρεαστεί πολύ περισσότερο από το φυσιολογικό.

Η αιτία;

Οι περισσότερες πυρκαγιές προκαλούνται από αγρότες και κτηνοτρόφους που θέλουν να «καθαρίσουν» την περιοχή για τις καλλιέργειες ή τη βοσκή των ζώων τους.

Την ίδια ώρα, φωτιές βάζουν και ορισμένοι καταπατητές, οι οποίοι ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τις καμένες εκτάσεις.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι πίσω από την πλειοψηφία των πυρκαγιών κρύβεται «ανθρώπινο χέρι» -σε αντίθεση με τις πρόσφατες φωτιές σε Σιβηρία και Αλάσκα, που προκλήθηκαν από κεραυνούς.

Θέλετε να σώσετε τον Αμαζόνιο; Τρώτε λιγότερο βόειο κρέας

Έχει τυλιχθεί στις φλόγες ολόκληρο το δάσος;

Όχι. Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα «Τhe Guardian», ειδικοί που παρακολουθούν τη φωτιά από δορυφόρους διαβεβαιώνουν ότι αυτές οι εκτιμήσεις είναι υπερβολικές.

Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα εκδηλώθηκαν περισσότερες φωτιές στην Κολομβία και την ανατολική Βραζιλία απ’ ότι στον Αμαζόνιο. Ωστόσο, υπάρχουν μέτωπα και σε προστατευόμενες περιοχές.

Τι ακριβώς καίγεται;

Το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας της Βραζιλίας, το οποίο παρακολουθεί στενά την αποψίλωση των δασών, εκτιμά πως κατά τη διάρκεια της χρονιάς εκδηλώθηκαν 76.720 φωτιές.

Όπως εξηγεί το Associated Press, o αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 85% σε σχέση με πέρσι.

Οι 40.341 πυρκαγιές έχουν εκδηλωθεί στην περιοχή του Αμαζονίου. Η υπηρεσία δεν έχει ακόμη στη διάθεσή της τη συνολική έκταση της περιοχής που έχει καεί αλλά τονίζει πως ο ρυθμός αποψίλωσης έχει αυξηθεί φέτος.

Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι 9.250 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους χάθηκαν από την 1 Ιανουαρίου μέχρι την 1η Αυγούστου του 2019. Μεγάλες πυρκαγιές μαίνονται, επίσης, στη Βολιβία, την Παραγουάη και την Αργεντινή.

Μήπως πρέπει να ανησυχούμε για το οξυγόνο;

Όχι. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Αμαζόνιος παράγει το 20% του οξυγόνου του πλανήτη. Ωστόσο, ερευνητές όπως ο Μάικλ Μαν και ο Τζόναθαν Φόλεϊ υποστηρίζουν πως το ποσοστό αυτό είναι μάλλον υπερβολικό. Εκτιμούν, μάλιστα, πως πιο ρεαλιστικό νούμερο είναι το 6%. Παρόλα αυτά, ακόμη και αν το 20% ήταν ακριβές, ο πλανήτης μας δεν θα αντιμετώπιζε πρόβλημα έλλειψης οξυγόνου.

Άλλωστε, οξυγόνο παράγουν και οι γεωργικές καλλιέργειες -ενδεχομένως και σε μεγαλύτερη ποσότητα.

Γενικώς, όμως, πρέπει να ανησυχούμε;

Ναι και μάλιστα πολύ. Οι φωτιές αυτές καταστρέφουν τον μεγαλύτερο ταμιευτήρα άνθρακα στον κόσμο και έναν τόπο που φιλοξενεί σπάνια βιοποικιλότητα.

Μάλιστα, σύμφωνα με τoν «Guardian», προβληματισμό προκαλεί και το γεγονός ότι εμφανίζεται μια αύξηση αποψίλωσης των δασών. Τι σημαίνει αυτό; Πως σε μια περίοδο που ο πλανήτης χρειάζεται δισεκατομμύρια παραπάνω δέντρα για να απορροφηθεί το διοξείδιο του άνθρακα, χάνεται το μεγαλύτερο δάσος της βροχής.

Φταίει ο Ζαΐχ Μπολσονάρου;

Οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου φαίνεται πως έχουν επιδεινώσει την κατάσταση.

Το περασμένο διάστημα, ο Μπολσονάρου αποδυνάμωσε την περιβαλλοντική υπηρεσία της χώρας, επιτέθηκε σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και υποστήριξε πως ο Αμαζόνιος πρέπει να «ανοίξει» σε καλλιέργειες, υλοτομία και εξορύξεις.

Την ίδια ώρα, ο ακροδεξιός ηγέτης απέλυσε τον επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι δεν φταίει μόνο ο Βραζιλιάνος πρόεδρος. Το αγροτικό λόμπι της χώρας είναι ιδιαίτερα ισχυρό και υπέσκαψε συστηματικά το σύστημα προστασίας του περιβάλλοντος, που ήταν τόσο επιτυχές κατά τη διάρκεια των ετών 2005-2014.

Το πρόβλημα είχε άρχισε να εντείνεται τα περασμένα πέντε χρόνια, όταν βρίσκονταν στην εξουσία η Ντίλμα Ρούσεφ και ο Μάικλ Τέμερ.

Ο ρυθμός αποψίλωσης των δασών αυξήθηκε, επίσης, δραματικά κατά τους πρώτους οκτώ μήνες της διακυβέρνησης του Μπολσονάρου.