Εμπορικός πόλεμος: «Μετωπική» Τραμπ – Σι υπό την απειλή της παγκόσμιας ύφεσης

Η ανακοίνωση του υπουργείου Εμπορίου της Κίνας για την επιβολή νέων δασμών σε αμερικάνικα προϊόντα αποτέλεσε το νέα βήμα κλιμάκωσης στην αντιπαράθεση των δύο υπερδυνάμεων, που υπονομεύει τα θεμέλια του διεθνούς ελεύθερου εμπορίου κι επιταχύνει, κατά πολλούς αναλυτές, την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας προς την ύφεση.

Αμέσως ο Τραμπ ανταπάντησε με αύξηση των δασμών στα κινεζικά προϊόντα.

Οι κινέζικοι δασμοί

Η επιβολή των δασμών από την Κίνα ήρθε ως απάντηση στην προηγούμενη απόφαση του Τραμπ να επιβάλει δασμούς 10% σε κινέζικα προϊόντα αξίας 300 δισεκατομμύρια.

Το βήμα πίσω που έκανε ο Αμερικανός πρόεδρος, αναβάλλοντας για το Δεκέμβριο τους δασμούς σε πολλά ηλεκτρονικά προϊόντα μαζικής κατανάλωσης, δεν έκανε τους Κινέζους να αναστείλουν τα έτσι κι αλλιώς αναμενόμενα αντίποινά τους.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εμπορίου της Λαϊκή Δημοκρατίας της Κίνας ανακοίνωσε την επιβολή από την 1^η Σεπτεμβρίου δασμών ύψους 5% ή 10% σε 5.078 αμερικανικά προϊόντα αξίας 75 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στα προϊόντα συμπεριλαμβάνονται η σόγια, ο καφές, το ουίσκι, τα ψαρικά και το αργό πετρέλαιο.

Από τις 15 Δεκεμβρίου τίθενται σε ισχύ δασμοί ύψους 25% στα αμερικάνικα αυτοκίνητα και 5% στα ανταλλακτικά.

Η απάντηση Τραμπ

Η οργισμένη απάντηση του Ντόναλντ Τραμπ ήρθε, όπως αναμενόταν άλλωστε, από το Twitter. Με διαδοχικά tweets ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε την επιβολή επιπρόσθετων δασμών σε κινέζικα προϊόντα αξίας 550 δισ. δολαρίων.

Συγκεκριμένα, από 1^η Οκτωβρίου οι δασμοί σε κινεζικά προϊόντα αξίας 250 δισ. δολαρίων αυξάνονται από 25% σε 30%. Επίσης, οι δασμοί 10% σε προϊόντα αξίας 300 δισ. που θα ετίθεντο σε ισχύ την 1^η Σεπτεμβρίου, αυξάνονται σε 15%.

Ο κ. Τραμπ επανέλαβε τις γνωστές κατηγορίες εναντίον της Κίνας για κλοπή αμερικανικής πνευματικής ιδιοκτησίας αξίας τρισεκατομμυρίων. Παράλληλα «διέταξε» τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες «να αρχίσουν να αναζητούν μια εναλλακτική αντί της Κίνας, συμπεριλαμβανομένης και της μεταφοράς των εταιρειών σας ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ και την παραγωγή των προϊόντων σας στις ΗΠΑ».

Ακόμα, εξαπέλυσε δριμεία επίθεση εναντίον του προέδρου της FED (Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ) Τζερόμ Πάουελ που αρνείται να μειώσει τα αμερικανικά επιτόκια.

Ο κ. Τραμπ κατέληξε με μια χαρακτηριστική δήλωση που δεν αφήνει αμφιβολίες ότι ο κόσμος μας έχει μπει σε νέα εποχή:

«Δεν χρειαζόμαστε την Κίνα και ειλικρινά, θα είμαστε πολύ καλύτερα χωρίς αυτούς».

Τα πολιτικά κίνητρα

Ο Τραμπ στα tweets του έκανε λόγο για «πολιτικά κίνητρα» στην απόφαση των Κινέζων να επιβάλουν δασμούς στα αμερικάνικα προϊόντα. Το ύψος των κινέζικων δασμών είναι σαφώς μικρότερο από τους αντίστοιχους αμερικανικούς.

Άλλωστε, είναι τεράστια ανισομέρεια στις εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έναντι της Κίνας το 2018 έφτασε τα 419,527 δισ. δολάρια, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2019 ανήλθε στα 167, 044 δισεκατομμύρια.

Ωστόσο, οι κινεζικοί δασμοί στα αγροτικά προϊόντα, την αυτοκινητοβιομηχανία και το πετρέλαιο φαίνεται να «χτυπάνε» κρίσιμες πολιτείες για την επανεκλογή Τραμπ τον Νοέμβριο του 2020. Η επιβράδυνση της αμερικάνικης οικονομίας, ιδιαίτερα αν πληγούν κοινωνικές κατηγορίες που ψήφισαν Τραμπ το 2016, μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμός το αποτέλεσμα της κάλπης. Υπό αυτό το πρίσμα, ο εμπορικός και νομισματικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας εξελίσσεται σε μετωπική πολιτική σύγκρουση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Σι Τζιπίνγκ

Προς την ύφεση

Η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου έφερε μεγάλη πτώση στις αγορές. Στη Wall Street, o Dow Jones έχασε 2,37% ή 621 μονάδες, ο S&P 2,59% και ο Nasdaq 3%. Ιδιαίτερα επλήγησαν οι εταιρείες που έχουν αναπτυγμένη κατασκευαστική ή εμπορική δραστηριότητα στην Κίνα. Χαρακτηριστικά, η μετοχή της Apple έχασε 4,8%. Κατά τα ειωθότα, οι επενδυτές έσπευσαν στα «ασφαλή καταφύγια» του χρυσού (+1,9%) που έπιασε το υψηλότερο σημείο του από τον Απρίλιο του 2013, καθώς και των κρατικών ομολόγων. Τα αμερικανικό 10ετές έπεσε στο 1,52%.

Η αντιστροφή απόδοση του 10ετούς με το 2ετές ομόλογο (το 2ετές αποδίδει περισσότερο) αποτελεί την πλέον ηχηρή ένδειξη ότι οι αγορές προεξοφλούν ύφεση της αμερικανικής οικονομίας.

Οι αποδόσεις των ομολόγων δεν είναι όμως η μόνη ένδειξη ότι η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς την ύφεση.

Σύμφωνα με το CNNi, η βιομηχανική παραγωγή στην Κίνα (που αποτελεί έναν από τους βασικούς δείκτες της οικονομίας της χώρας) αναπτύχθηκε «μόλις» κατά 4,8% το Ιούλιο.

Πρόκειται για το χειρότερο ποσοστό εδώ και 17 χρόνια. Ταυτόχρονα, η αμερικάνικη βιομηχανική παραγωγή φαίνεται να περιορίζεται (-0,2% τον Ιούλιο) για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία.

Η απειλή της ύφεσης και ο εμπορικός πόλεμος θα είναι βασικά θέματα στη ατζέντα του G7 που ξεκινάει απόψε στο Μπιαρίτς της Γαλλίας.