Το Ιράν «τζογάρει», η Αμερική περιμένει και η Ευρώπη ανασκουμπώνεται

Η κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου υπό βρετανική σημαία Stena Impero στο Στενό του Ορμούζ από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν με την αιτιολογία της «παραβίασης διεθνών κανονισμών» φαίνεται ότι τοποθετεί την Τεχεράνη με ασφάλεια σε θέση να θεωρείται ότι ασκεί πλέον μια μορφή πειρατείας σε διεθνή ύδατα.

Σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η Αμερική είχε στρέψει όλο και εντονότερα τα «πυρά» της προς την Τεχεράνη κυρίως δια του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, Τζον Μπόλτον ο οποίος έχει κάνει λόγο για ιρανική απειλή που «δεν έχει τελειώσει» με αφορμή τις πρόσφατες επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια, το Ιράν έδειχνε να επιχειρεί να συσπειρώσει διεθνείς δυνάμεις αλλά και ένα είδος κατανόησης των θέσεών του από την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα.

«Το ιρανικό καθεστώς να λογοδοτήσει»: Έκτακτη σύγκληση του ΔΣ του ΔΟΑΕ

Η απόσυρση άλλωστε της Αμερικής από τη συμφωνία για τα πυρηνικά που θα τερμάτιζε τις οικονομικές κυρώσεις προς την Τεχεράνη ως αντιστάθμισμα του περιορισμού του πυρηνικού της προγράμματος, είχε δώσει στο Ιράν το διπλωματικό πρόσχημα να εγείρει δικαιολογημένη, ως ένα βαθμό, απογοήτευση.

Κάτι που έβρισκε ευήκοα ώτα σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Κίνα και Ευρωπαϊκή Ένωση που αντιτίθεντο στις κυρώσεις που επέβαλλε η Αμερική σε μια χώρα που παρά την επιθετική της ρητορική πολλές φορές είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της συμφωνίας για τα πυρηνικά σύμφωνα και με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας.

Η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία εργάζονταν μάλιστα ούτως ώστε να παρακάμψουν τις αμερικανικές κυρώσεις και να δώσουν στην ηγεσία του Ιράν που επέλεξε να προχωρήσει στη συμφωνία για τα πυρηνικά παρά τις ενστάσεις των «σκληροπυρηνικών» στις τάξεις του, μια οικονομική ώθηση ως αντάλλαγμα.

Φαίνεται όμως ότι οι μετριοπαθείς φωνές στην Τεχεράνη έχουν πλέον σιγήσει. Και ο υπουργός των Εξωτερικών Ζαβάντ Ζαρίφ, δεν μπορεί πια να απολαύσει την κατανόηση των ομολόγων του όταν στρέφει τα «βέλη» του κατά της λεγόμενης «Ομάδας Β» του Λευκού Οίκου, ενός όρου που εκείνος είχε εμπνευστεί για να περιγράψει τους δεσμούς μεταξύ του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, του Τζον Μπόλτον, του διαδόχου του βασιλικού θρόνου στη Σαουδική Αραβία και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αναφορικά με την πολιτική τους στο Ιράν. Μιας ομάδας που, κατά τον Ζαρίφ, έχει στόχο να διεξάγει πόλεμο κατά του Ιράν.

Όταν ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τον όρο, ήταν οι Αμερικάνοι εκείνοι που «έσκιζαν» μνημόνια και διεθνείς συμφωνίες σχετικά με το περιβάλλον αλλά τώρα φαίνεται ότι το Ιράν ακολουθεί στην ίδια τακτική, επιδεικνύοντας απώλεια ψυχραιμίας. Είναι δεδομένο ότι έχει ενοχληθεί από την την κράτηση του ιρανικού δεξαμενόπλοιου Grace 1 από το βρετανικό Πολιτικό Ναυτικό στα ανοιχτά του Γιβραλτάρ. Υπήρχε όμως η υποψία ότι μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο στη Συρία αλλά το κυρίαρχο θέμα είναι πως τόσο η Βρετανία όσο και το Ιράν αναζητούσαν τρόπους να απελευθερώσουν το δεξαμενόπλοιο, μέσω διαπραγμάτευσης.

Η εξέλιξη ωστόσο με το βρετανικό δεξαμενόπλοιο δεν ευνοεί σε μια πρώτη ανάγνωση τις επιδιώξεις του Ιράν καθώς η κράτησή του δείχνει να μην έχει νόμιμη βάση, με την Τεχεράνη να προχωράει σε μια πράξη επιθετικότητας κατά ενός κυρίαρχου πλοίου που στη θεωρία θα μπορούσε να απαντήσει επι τόπου εξίσου επιθετικά.

Το Λονδίνο ετοιμάζεται να ανακοινώσει κυρώσεις σε βάρος του Ιράν

Αυτό μάλλον είναι και αυτό που οι «σκληροπυρηνικοί» στο Ιράν θα εύχονταν. Είναι οι ίδιοι που επιμένουν να κατηγορούν τον πρόεδρο Ρουχανί ότι έδωσε πολλά περισσότερα από όσα έπρεπε στη συμφωνία για τα πυρηνικά.

Η ανάκτηση του ελέγχου του δεξαμενόπλοιου θα μπορούσε να επιτευχθεί και με τη χρήση βίας, αυτό όμως θα μετέτρεπε τα στενά του Ορμούζ και τον Περσικό Κόλπο σε καθεστώς ανασφάλειας, μια πραγματικότητα που υπήρξε πραγματικά καταστροφική για την ευρύτερη περιοχή στη δεκαετία του '80 και που οδήγησε στον πόλεμο Ιράν - Ιράκ.

Για να αποφευχθεί μια αιματηρή σύγκρουση σε μια από τις πιο σημαντικές αρτηρίες διανομής πετρελαίου στην υφήλιο, η Βρετανία και οι άλλες δυνάμεις θα πρέπει να είναι έτοιμες για διαπραγμάτευση. Και η διαπραγμάτευση γίνεται καλύτερα όταν και οι δυο πλευρές έχουν κάτι να κερδίσουν αλλά και κάτι να χάσουν.

Το Ιράν δεν φαίνεται ότι μπορεί να ανακτήσει τη δυνατότητα στο βραχυχρόνιο διάστημα να το αντιλαμβάνονται ως μια δύναμη σταθεροποιητική και όχι αστάθειας. Με κινήσεις σαν και αυτή της Παρασκευής στα στενά του Ορμούζ θα κάνει τις φωνές αξιωματούχων όπως αυτής του Τζον Μπόλτον - ο οποίος μιλάει ανοιχτά για την ανάγκη αλλαγής καθεστώτος στην Τεχεράνη - να ακούγονται πιο δυνατά και πιο ηχηρά ακόμα και σε μέρη που μέχρι πρότινος την αποστρέφονταν.

Iran's gamble on a tanker seizure will end its credit -- even among friends, by Sam Kiley, CNN

PHOTO 1 / 5

Photo 1/5

Photo 2/5

Photo 3/5

Photo 4/5

Photo 5/5