Λιβύη: Δεκάδες νεκροί και τραυματίες από αεροπορική επιδρομή σε κέντρο κράτησης προσφύγων

«Ο απολογισμός ενδέχεται να αυξηθεί», ανέφερε ο εκπρόσωπος των υπηρεσιών διάσωσης Οσάμα Άλι, εξηγώντας ότι 120 μετανάστες κρατούνταν στο υπόστεγο που επλήγη στη συνοικία Ταζούρα.

Πολλά πτώματα κείτονταν στο έδαφος δίπλα σε ανθρώπινα μέλη τα οποία ήταν μπερδεμένα με τα ρούχα και τα υπάρχοντα μεταναστών λουσμένων στο αίμα, σύμφωνα με φωτορεπόρτερ του AFP.

Οι υπηρεσίες διάσωσης αναζητούν τυχόν επιζώντες στα ερείπια, ενώ δεκάδες ασθενοφόρα έχουν σπεύσει στην περιοχή, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Σε ανακοίνωσή της η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη κατήγγειλε ένα «ειδεχθές έγκλημα».

Απέδωσε μάλιστα την ευθύνη στον «εγκληματία πολέμου Χαλίφα Χάφταρ», τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης, ο οποίος από τον Απρίλιο διεξάγει επιχείρηση για την κατάληψη της πρωτεύουσας.

Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας κατηγόρησε τις δυνάμεις του Χάφταρ ότι εξαπέλυσαν μια «προμελετημένη» και «στοχευμένη» επίθεση εναντίον του κέντρου κράτησης μεταναστών.

Προς το παρόν κανείς δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση αυτή, όμως μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται στον Χάφταρ μετέδωσαν χθες Τρίτη το βράδυ ότι εξαπολύθηκε «σειρά αεροπορικών επιδρομών» στην Τρίπολη και την Ταζούρα.

Στο προάστιο Ταζούρα υπάρχουν πολλές στρατιωτικές εγκαταστάσεις που ανήκουν σε ένοπλες ομάδες που στηρίζουν την κυβέρνηση εθνικής ενότητας και είναι συχνά στόχος αεροπορικών επιδρομών των δυνάμεων του στρατάρχη Χάφταρ.

Στο Twitter ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) Φίλιπο Γκράντι υπογράμμισε ότι από την τραγωδία προκύπτουν «τρία μηνύματα-κλειδί: οι πρόσφυγες και οι μετανάστες δεν θα πρέπει να κρατούνται, οι άμαχοι δεν θα πρέπει να γίνονται στόχος, η Λιβύη δεν είναι ασφαλής χώρα για την επιστροφή» προσφύγων και των μεταναστών.

Εκκλήσεις για προστασία των μεταναστών

Ο πρόεδρος της επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης Μούσα Φάκι Μαχάματ καταδίκασε σε ανακοίνωσή του «έντονα την αεροπορική επίθεση στη Λιβύη που έπληξε κέντρο κράτησης, με αποτέλεσμα να προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 40 αθώων αμάχων, όλοι τους μετανάστες».

«Ο πρόεδρος ζητεί επίσης να διεξαχθεί ανεξάρτητη έρευνα για να διασφαλιστεί ότι θα λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη οι υπεύθυνοι για τον φρικτό φόνο των αμάχων αυτών», συνεχίζει η ανακοίνωση.

Η αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη ανακοίνωσε από την πλευρά της ότι τουλάχιστον 44 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 130 τραυματίστηκαν στην επιδρομή αυτή.

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Λιβύη Γασάν Σαλαμέ καταδίκασε την επίθεση, επισημαίνοντας σε ανακοίνωσή του ότι η επιδρομή «ισοδυναμεί ξεκάθαρα με έγκλημα πολέμου».

Οι Γιατροί χωρίς Σύνορα (MSF) αντέδρασαν στο Twitter «σε αυτά τα φρικτά γεγονότα» ζητώντας «την άμεση αποχώρηση των προσφύγων και των μεταναστών που είναι έγκλειστοι σε κέντρα κράτησης στην Τρίπολη».

Οι υπηρεσίες του ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις τονίζουν τακτικά την αντίθεσή τους στη σύλληψη των μεταναστών στη Μεσόγειο και την επιστροφή τους στη Λιβύη, μια χώρα βυθισμένη στο χάος μετά την πτώση το 2011 του Μουάμαρ Καντάφι, όπου «κρατούνται αυθαίρετα» ή βρίσκονται στο έλεος πολιτοφυλακών.

Η κατάσταση των μεταναστών στη Λιβύη έχει επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο από τις 4 Απριλίου οπότε ξεκίνησε η επιχείρηση του Χάφταρ εναντίον της Τρίπολης.

Η αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη έχει εκφράσει μάταια την ανησυχία της για την τύχη περίπου 3.500 προσφύγων και μεταναστών «που κινδυνεύουν στα κέντρα κράτησης που βρίσκονται κοντά στις περιοχές των συγκρούσεων».

Παρά την αστάθεια στη χώρα, η Λιβύη παραμένει βασική χώρα διέλευσης για τους μετανάστες που προσπαθούν να γλιτώσουν από τη βία και τις συγκρούσεις σε άλλες αφρικανικές χώρες και τη Μέση Ανατολή.

«Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που διασώζονται στη θάλασσα δεν μπορούν να στέλνονται στη Λιβύη και όσοι είναι έγκλειστοι σε κέντρα κράτησης θα πρέπει να απομακρυνθούν αμέσως», υπογράμμισε μετά την επίθεση η Λότε Λάιχτ διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) για την ΕΕ.

Το χάος βασιλεύει

Αυτός είναι ο βαρύτερος απολογισμός θυμάτων που έχει αναφερθεί σε οποιαδήποτε αεροπορική επιδρομή αφότου ο αυτοαποκαλούμενος Λιβυκός Εθνικός Στρατός (ΛΕΣ) του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ άρχισε πριν από τρεις μήνες, την 4η Απριλίου, την ευρείας κλίμακας επιχείρησή του, αναπτύσσοντας μηχανοκίνητες μονάδες, θωρακισμένα και αεροσκάφη για να καταλάβει την Τρίπολη, την έδρα της ΚΕΕ. Η επιχείρησή του δεν έχει πάντως καρποφορήσει, λόγω της σφοδρής αντίστασης που προβάλλουν παραστρατιωτικοί που δηλώνουν πίστη στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση.

Η ανάφλεξη επιβεβαίωσε ότι το χάος βασιλεύει στη βορειοαφρικανική χώρα, το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της οποίας προέρχεται από τις εξαγωγές πετρελαίου και αερίου, μετά την ανατροπή του Μουάμαρ Καντάφι και του καθεστώτος του στην εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το NATO το 2011.

Σύμφωνα με τον Μαλίκ Μιρσέκ, εκπρόσωπο του κέντρου άμεσης βοήθειας του υπουργείου Υγείας της ΚΕΕ, 40 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 80 τραυματίστηκαν στον βομβαρδισμό στο κέντρο κράτησης μεταναστών και προσφύγων στη συνοικία Τατζούρα, ακριβώς δίπλα σε ένα στρατόπεδο.

Λίγη ώρα μετά το πλήγμα, φωτοειδησεογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου μετέδωσε πως είδε δεκάδες πτώματα να κείτονται σε υπόστεγο όπου κρατούνταν μετανάστες. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι ασθενοφόρα κατέφθαναν στο κέντρο για να παραλάβουν τραυματίες.

Η ΚΕΕ ανέφερε σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε ότι δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν στην επιδρομή, την οποία τόνισε πως διέπραξαν οι δυνάμεις του «εγκληματία πολέμου Χαλίφα Χάφταρ».

Εκπρόσωπος του ΛΕΣ διέψευσε ότι το κέντρο κράτησης των προσφύγων και μεταναστών επλήγη από αέρος. Υποστήριξε ότι το βομβάρδισαν δυνάμεις πιστές στην ΚΕΕ, έπειτα από πλήγμα ακριβείας εναντίον στρατοπέδου τους.

Φωτογραφίες που μεταδόθηκαν εικονίζουν Αφρικανούς μετανάστες, καθώς υποβάλλονται σε εγχειρίσεις σε νοσοκομείο, άλλους σε κρεβάτια, πολλούς με επιδέσμους στα άκρα.

Η Λιβύη μετατράπηκε μετά το 2011 σε κέντρο διέλευσης μεταναστών, κυρίως από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, που εγκατέλειψαν τις πατρίδες τους για να σωθούν από τη φτώχεια και τους πολέμους και προσπαθούν να φθάσουν με πλεούμενα στην Ιταλία. Ωστόσο ολοένα περισσότεροι αναχαιτίζονται και συλλαμβάνονται από σκάφη της λιβυκής ακτοφυλακής, που υποστηρίζεται από την ΕΕ, στόχος της οποίας είναι να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές.

Χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες παραμένουν έγκλειστοι σε κέντρα κράτησης στη δυτική Λιβύη, υπό συνθήκες που οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον ΟΗΕ χαρακτηρίζουν συχνά απάνθρωπες. Συχνά εξάλλου οι μετανάστες βρίσκονται στο έλεος παραστρατιωτικών.

Στην Τατζούρα, ανατολικά του κέντρου της Τρίπολης, βρίσκονται πολλά στρατόπεδα μονάδων παραστρατιωτικών που δηλώνουν πίστη στην ΚΕΕ, τα οποία βομβαρδίζονται από αέρος εδώ κι εβδομάδες.

Τη Δευτέρα ο ΛΕΣ του Χάφταρ, του ισχυρού άνδρα της Κυρηναϊκής, όπου εδρεύει μια παράλληλη κυβέρνηση, ανήγγειλε ότι οι δυνάμεις του θα αρχίσουν να σφυροκοπούν από αέρος την Τρίπολη καθώς τα «παραδοσιακά» μέσα διεξαγωγής της επιχείρησης για την κατάληψη της πρωτεύουσας που διέθετε εξαντλήθηκαν.

Οι δυνάμεις του Χάφταρ δεν έχουν μπορέσει να προελάσουν τους τελευταίους τρεις μήνες μαχών. Την περασμένη εβδομάδα, έγινε γνωστό ότι παραστρατιωτικοί που δηλώνουν πίστη στην ΚΕΕ ανακατέλαβαν τη Γαριάν, προκεχωρημένο κέντρο διοίκησης του ΛΕΣ.

Τα δύο αντιμαχόμενα μέρη υποστηρίζονται από περιφερειακές δυνάμεις. Ο ΛΕΣ ενισχύεται, κυρίως με υλικό, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο εδώ και χρόνια. Ενώ η Τουρκία πρόσφατα έστειλε όπλα και θωρακισμένα στις δυνάμεις της ΚΕΕ για να τις βοηθήσει να αποκρούσουν την επίθεση των δυνάμεων του Χάφταρ.

Η κλιμάκωση της σύρραξης εκφράζονται φόβοι πως θα επιτρέψει σε τζιχαντιστές να εκμεταλλευθούν την κατάσταση, θα προκαλέσει ακόμη περισσότερα προβλήματα στις εξαγωγές πετρελαίου, ότι θα διογκώσει ξανά τις ροές μεταναστών προς την Ευρώπη και πως θα διαγράψει οριστικά τις ελπίδες του ΟΗΕ ότι θα οργανωθούν εκλογές για να τερματιστεί ο διχασμός της ανατολικής και της δυτικής Λιβύης και να διευθετηθούν οι πολιτικές διενέξεις.

Σε ανακοίνωσή της, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες εξέφρασε την «μεγάλη ανησυχία της» για τις πληροφορίες ότι έγιναν αεροπορικά πλήγματα στο κέντρο κράτησης στην Τατζούρα και περί «θανάτων προσφύγων και μεταναστών».

Η αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία της για τους κατά εκτιμήσεις 3.500 πρόσφυγες και μετανάστες που διατρέχουν «κίνδυνο στα κέντρα κράτησης κοντά σε περιοχές όπου διεξάγονται εχθροπραξίες».