Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων: Κάλεσε την ΕΕ να λάβει τα «κατάλληλα μέτρα» κατά της Τουρκίας
Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, το οποίο ολοκλήρωσε τη συνεδρίασή του στο Λουξεμβούργο, καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και την Κομισιόν να υποδείξουν «χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα» εις βάρος της Τουρκίας, ώστε να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο», λόγω των συνεχιζόμενων εξορύξεων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της σημερινής συνεδρίασης, η ΕΕ αποφάσισε να «παγώσει» πέρα από τις ενταξιακές συνομιλίες και τις εργασίες για την Τελωνειακή Ένωση.
Aναλυτικά, σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων που υιοθέτησαν οι 28 της ΕΕ: «το Συμβούλιο σημειώνει ότι η Τουρκία εξακολουθεί να απομακρύνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του της 26ης Ιουνίου 2018, το Συμβούλιο σημειώνει ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν ουσιαστικά σταματήσει και ότι δεν μπορούν να εξεταστούν άλλα κεφάλαια για το άνοιγμα ή το κλείσιμό τους και ότι δεν χρειάζεται περαιτέρω εργασία για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας».
Επιπλέον «το Συμβούλιο εξακολουθεί να αναμένει από την Τουρκία να δεσμευτεί κατηγορηματικά για σχέσεις καλής γειτονίας, διεθνείς συμφωνίες και για την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, προσφεύγοντας, ενδεχομένως, στο Διεθνές Δικαστήριο».
Παράλληλα, «υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, που καταδικάζουν έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος».
«Το Συμβούλιο εκφράζει επίσης σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις τρέχουσες παράνομες δραστηριότητες γεωτρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη απαντήσει στις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σταματήσει τέτοιες δραστηριότητες», τονίζουν ακόμα οι 28, υπογραμμίζοντας τις σοβαρές άμεσες αρνητικές επιπτώσεις που έχουν αυτές οι παράνομες ενέργειες στο σύνολο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Το Συμβούλιο καλεί επίσης την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και να απόσχει από τέτοιες ενέργειες.
Αφού σημειώνει δε πως «Η ΕΕ θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο», το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα».
Επιπλέον, το Συμβούλιο, όπως δηλώνεται στα συμπεράσματά του της 11ης Δεκεμβρίου 2006 και της 26ης Ιουνίου 2018, το οποίο ακολούθησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς και στη δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, καλεί την Τουρκία «να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο του διαπραγματευτικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους και άνευ διακρίσεων εφαρμογής του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης προς όλα τα κράτη μέλη. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η αναγνώριση όλων των κρατών μελών είναι απαραίτητη».
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα η Τουρκία «πρέπει να αποφύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας, εξομαλύνουν τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και σέβονται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα χωρικά τους ύδατα και τον εναέριο χώρο, καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, μεταξύ άλλων, και να εκμεταλλεύονται τους φυσικούς πόρους, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της UNCLOS».
Σημειώνεται, δε, ότι «η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη σε μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος».
Εν προκειμένω, το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι «εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμεύεται και να συμβάλλει σε μια τέτοια διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών της, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και του κεκτημένου».
Εξάλλου, σε ό,τι αφορά την πρόταση της Επιτροπής για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Β. Μακεδονία, οι υπουργοί της ΕΕ αποφάσισαν να παραπέμψουν τη λήψη αποφάσεων στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου 2019. «Λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου και της σημασίας του θέματος, το Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα αυτό, με στόχο την επίτευξη σαφούς και ουσιαστικής απόφασης το συντομότερο δυνατόν και όχι αργότερα από τον Οκτώβριο του 2019», αναφέρουν σχετικά τα συμπεράσματα της συνεδρίασης.
Ειδικότερα, ο επίτροπος Χαν εξήγησε ότι η καθυστέρηση οφείλεται σε «θεσμικά προβλήματα» που αντιμετωπίζουν κάποιες χώρες, αναφέροντας συγκεκριμένα πως ο Γερμανός υπουργός επικαλέστηκε έλλειψη χρόνου που δεν επέτρεψε στη γερμανική Βουλή να συζητήσει το ζήτημα.
Σε κάθε περίπτωση, ο επίτροπος Χαν δήλωσε «εξαιρετικά αισιόδοξος» ότι τον Οκτώβρη τα κράτη-μέλη θα είναι σε θέση να ανάψουν το πράσινο φως. Τόσο ο επίτροπος, όσο και ο Ρουμάνος υπουργός για ευρωπαϊκά θέματα, Τζορτζ Τσιάμπα που ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου για το τρέχον εξάμηνο, τόνισαν τη σημασία της διατήρησης του «μομέντουμ» της Συμφωνίας των Πρεσπών και εξέφρασαν ικανοποίηση για το γεγονός, ότι οι υπουργοί κρατάνε ζωντανή, έστω και με αυτήν την καθυστέρηση, την ευρωπαϊκή προοπτική για τις δύο χώρες.
«Πρώτη φορά η ΕΕ αποφασίζει μέτρα εις βάρος της Τουρκίας για παραβίαση του διεθνούς δικαίου»
«Για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίζει μέτρα εις βάρος της Τουρκίας για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και συγκεκριμένα για τις ενέργειές της στην Κυπριακή ΑΟΖ» επισημαίνουν διπλωματικές πηγές μετά τη σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ στο Λουξεμβούργο. «Στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων δόθηκε μια σκληρή μάχη της Ελλάδας» προσθέτουν.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, «το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων υπογραμμίζει τη σοβαρή αρνητική επίδραση που έχουν άμεσα αυτές οι παράνομες ενέργειες σε όλο το εύρος των σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας» και «καλεί την Τουρκία να δείξει αυτοσυγκράτηση, σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και να απέχει από αυτές τις ενέργειες».
Επίσης, σημειώνεται ότι η ΕΕ θα παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να αντιδράσει καταλλήλως και σε απολυτή αλληλεγγύη με την Κύπρο. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως υπογραμμίζουν οι διπλωματικές πηγές, το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης) να καταθέσει επιλογές για κατάλληλα μετρά χωρίς καθυστέρηση.
Σε σχέση με την Αλβανία, οι διπλωματικές πηγές παρατηρούν πως για πρώτη φορά το Συμβούλιο θέτει επίσημα την προστασία των περιουσιακών δικαιωμάτων και το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό, ως κριτήρια για την ενταξιακή διαδικασία.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία σημειώνουν πως για πρώτη φορά το Συμβούλιο δεν καλωσορίζει μόνο ως ιστορική τη Συμφωνία των Πρεσπών, τονίζοντας τη σημασία της για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, άλλα υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής της.
Με αυτόν τον τρόπο, διαμηνύουν οι ίδιες διπλωματικές πηγές, «η ΕΕ αποκτά ρόλο στην παρακολούθηση της πιστής εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών».
Κατρούγκαλος: Σημαντική διπλωματική επιτυχία, δεν φοβόμαστε
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, μιλώντας στην εκπομπή «Επόμενη Μέρα» της ΕΡΤ1 και στον Σεραφείμ Κοτρώτσο μαζί με τον τομεάρχη Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργο Κουμουτσάκο, τόνισε ότι η σημερινή απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων για την επιβολή κυρώσεων της ΕΕ στην Τουρκία αποτελεί «μια σημαντική διπλωματική επιτυχία, αποτέλεσμα συστηματικής προσπάθειας και συνέργειας με την Κύπρο σε όλα τα επίπεδα» επισημαίνοντας ότι δεν έχουν υπάρξει ξανά στο παρελθόν μέτρα της ΕΕ κατά της Τουρκίας.
«Η ΕΕ στέλνει ένα σαφές αποτρεπτικό μήνυμα ότι η παράνομη συμπεριφορά της Τουρκίας πρέπει να λάβει τέλος» υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών σημειώνοντας ότι όποιος προβαίνει σε παράνομες ενέργειες πρέπει να έχει και συνέπειες.
Οι ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ δεν αποτελούν απλώς μια διμερή διαφορά, αντίθετα, αφορούν τα σύνορα της ίδιας της ΕΕ εξήγησε, σημειώνοντας ότι είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ περνά από την απλή καταδίκη της Τουρκίας σε συγκεκριμένα μέτρα.
Παράλληλα ο υπουργός Εξωτερικών ανέδειξε την αναγκαία διπλωματική ισχύ που έχει διασφαλίσει η Ελλάδα μέσω και των τριμερών σχημάτων συνεργασίας της στη ΝΑ Μεσόγειο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της προβολής ισχύος της Τουρκίας. «Δεν φοβόμαστε, ούτε ανησυχούμε, οφείλουμε όμως να είμαστε σε εγρήγορση» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κατρούγκαλος.
Κουμουτσάκος: Αντιπερισπασμός στην απομόνωση της Τουρκίας η Αμμόχωστος
Από την πλευρά του, ο κ. Κουμουτσάκος είπε ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχει μόνο μία πρόθεση επιβολής κυρώσεων από πλευράς ΕΕ, η οποία αντιδρά όχι ως μία κίνηση αλληλεγγύης προς την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά ως μία υποχρεωτική κίνηση υπέρ των δικών της συμφερόντων λόγω της ανάγκης ενεργειακής ασφάλειας. Παράλληλα τόνισε ότι η ΝΔ ζήτησε από την ΕΕ να αφήσει τα λόγια και προχωρήσει σε εξέταση κυρώσεων και συγκεκριμένες θέσεις, θέμα που θα θέσει την προσεχή Πέμπτη στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πριν από το Συμβούλιο της ΕΕ και ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στο πλαίσιο δε του συντονισμού Αθήνας-Λευκωσίας ανέδειξε τη σημασία της διασφάλισης της ενότητας του ελληνισμού, μία πολύτιμη σύγκλιση και πολιτικά και διπλωματικά, όπως είπε, που διαμορφώνεται σήμερα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.
Σε ερώτηση αν η Τουρκία επιχειρήσει προκλητικά και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα ο κ. Κουμουτσάκος είπε ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι «για όλα τα σενάρια και αν προκύψει η απονενοημένη από πλευράς της Τουρκίας η απάντησή μας πρέπει να είναι ουσιαστική και αποτρεπτική». «Έχουμε ένοπλες δυνάμεις που έχουν ρόλο», πρόσθεσε εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η Τουρκία δεν θα προβεί σε κανένα από αυτά τα απονενοημένα διαβήματα διότι ξέρει καλά ότι και η διπλωματική συγκυρία δεν της επιτρέπει μία τυχοδιωκτική κίνηση. Ωστόσο, σημείωσε, ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σήμερα φαίνεται ότι δεν απέτρεψαν μία κίνηση κλιμάκωσης της έντασης από την Τουρκία.
«Έχουν σταλεί τα αναγκαία μηνύματα, με διπλωματικό τρόπο, για να μη διανοηθεί καν η Τουρκία να έρθει και να τρυπήσει σε δική μας υφαλοκρηπίδα», απάντησε ο κ. Κατρούγκαλος, επισημαίνοντας ότι η δύναμη που εκπέμπει το πολεμικό ναυτικό μας είναι ενισχυτική της αποτροπής που εξασφαλίζει η αναβάθμιση της διπλωματικής θέσης της χώρας μας.
«Η καλύτερη αποτροπή, η πιο ισχυρή είναι η ενότητα του έθνους. Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να περνάμε κάθε μέρα», συμπλήρωσε ο κ. Κουμουτσάκος.
Αναφορικά με την απόφαση του ψευδοκράτους να προχωρήσει σε κινήσεις σχετικά με την Αμμόχωστο, ο υπουργός Εξωτερικών τη χαρακτήρισε ως αντιπερισπασμό από πλευράς της Τουρκίας στην απομόνωσή της. Ο Κ. Κατρούγκαλος είπε ότι η Τουρκία προσπαθεί να αντιδράσει στην απομόνωσή της δημιουργώντας ένα πυροτέχνημα και στην πραγματικότητα την επιτείνει.
Ως ένα καινούργιο στοιχείο σε μία πολύπλοκη εξίσωση που πρέπει να αξιολογηθεί χαρακτήρισε την κίνηση αυτή της Αμμοχώστου από Τ/Κ πλευράς ο κ. Κουμουτσάκος επισημαίνοντας ότι δεν δραματοποιούμε αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να αξιολογούμε.
Ο υπουργός Εξωτερικών, τέλος, επισήμανε επίσης την ανάγκη εθνικής ομοψυχίας, νηφαλιότητας και αυτοπεποίθησης σε ό,τι αφορά τα μεγάλα εθνικά θέματα.
Να αποστεί από ενέργειες που εντείνουν την διένεξη καλεί το Βερολίνο την Άγκυρα
Την ίδια ώρα, να «αποστεί από ενέργειες οι οποίες εντείνουν τη διένεξη, να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να καταβάλλει προσπάθειες για μια συμφωνία στη βάση του διεθνούς δικαίου για την αμοιβαία οριοθέτηση των θαλασσίων περιοχών δυτικά της Κύπρου», καλεί το Βερολίνο την Τουρκία, με αποκλειστική δήλωση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στη δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ταυτίζεται με τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ διευκρινίζει ότι επί της αρχής η γερμανική κυβέρνηση δεν λαμβάνει νομική θέση για διμερείς διαφορές οι οποίες αφορούν το Δίκαιο της Θάλασσας μεταξύ τρίτων χωρών.
Αναλυτικά, η αποκλειστική δήλωση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, έχει ως εξής: «Για διμερείς διαφορές που αφορούν το Δίκαιο της Θάλασσας μεταξύ τρίτων χωρών, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επί της αρχής δεν λαμβάνει νομική θέση. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συμμερίζεται την άποψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία καλεί την Τουρκία να αποστεί από ενέργειες οι οποίες εντείνουν την διένεξη, να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να καταβάλει προσπάθειες για μια συμφωνία στην βάση του διεθνούς δικαίου για την αμοιβαία οριοθέτηση των θαλασσίων περιοχών δυτικά της Κύπρου».