Κρίσιμη εβδομάδα διαπραγματεύσεων για την ανάδειξη των επικεφαλής των οργάνων της ΕΕ

Κατά την πρώτη φάση των διαβουλεύσεων, ήδη έχουν απομακρυνθεί οι ελπίδες για δύο από τους υποψηφίους, της Δανής φιλελεύθερης Μαργκέτ Φεστάγκερ και του Γάλλου συντηρητικού Μισέλ Μπαρνιέ. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ισπανικής εφημερίδας El Pais, η τελική μονομαχία θα δοθεί με στόχο την εκπαραθύρωση του ΕΛΚ από την προεδρία, πρωτείο που διατηρεί επί 15 συναπτά έτη. Όμως και οι Σοσιαλιστές, που εποφθαλμιούν να καταλάβουν την προεδρία για πρώτη φορά από το 2004, ενδέχεται να εξαναγκασθούν να παραχωρήσουν την επίζηλη θέση σε κάποια ανεξάρτητη προσωπικότητα, προκειμένου να αποφευχθεί ένα θεσμικό αδιέξοδο χωρίς προηγούμενο.

Ο πρώτος αποκλεισμός υποψηφίων έγινε την περασμένη Παρασκευή στη διάρκεια δείπνου στις Βρυξέλλες μεταξύ των ηγετών που έχουν αναλάβει την επιλογή -μεταξύ αυτών και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ένας εκ των θριαμβευτών στις ευρωεκλογές. Η συνάντηση, με δύο πρωθυπουργούς ως εκπροσώπους των παρατάξεων της τρικομματικής πλειοψηφίας στο Ευρωκοινοβούλιο (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι), κατέληξε σε μία μετωπική σύγκρουση γύρω από τα ονόματα των υποψηφίων των συντηρητικών Μάνφρεντ Βέμπερ και των Σοσιαλιστών Φραντς Τίμερμανς.

Οι διαφορές είναι δύσκολο να γεφυρωθούν και θα απαιτηθούν νέες διαπραγματεύσεις μέσα στις επόμενες ημέρες. Μολαταύτα, από τη συνάντηση αυτή επικυρώθηκε πως η απερχόμενη επίτροπος Φερστάγκερ έχει χάσει πλέον κάθε ελπίδα εκλογής της, καθώς δεν την υποστήριξε σχεδόν κανένας -ούτε καν ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που εμφανίζεται ως ο κύριος εκπρόσωπος του στρατοπέδου των Φιλελευθέρων, καίτοι ο ίδιος δεν ανήκει επισήμως στην ευρωπαϊκή παράταξη αυτή. Οι Φιλελεύθεροι αναδεικνύονται ως κύρια ρυθμιστική δύναμη στην ΕΕ, καθώς για πρώτη φορά κανένα από τα δύο μεγάλα ευρωπαϊκά κόμματα (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές) δεν συγκεντρώνει πάνω από το 50% των εδρών έπειτα από τις εκλογές της 26ης Μαΐου.

Αλλά και τα φτερά του Μπαρνιέ ψαλιδίσθηκαν από τη συνάντηση της Παρασκευής. Ο Γάλλος υποψήφιος είχε προβάλει ως καλή εναλλακτική λύση μετά την επιτυχημένη διαπραγμάτευση για το Brexit, στην οποία προΐστατο από ευρωπαϊκής πλευράς, όμως έχει την ατυχία να ανήκει και αυτός στο ΕΛΚ, που προωθεί ως κύριο spitzenkandidat του τον Γερμανό Μάνφερντ Βέμπερ. «Είναι δύσκολο η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ να αφήσει έκθετο έναν δικό της και να υποστηρίξει έναν Γάλλο από το ίδιο κόμμα», τονίζουν διπλωματικές πηγές στην ισπανική εφημερίδα El Pais. Άλλες πηγές ωστόσο δεν αποκλείουν μία αναβίωση της υποψηφιότητας του Μπαρνιέ σε περίπτωση που υπάρξει αδιέξοδο εξαιτίας της βούλησης των χριστιανοδημοκρατών να διατηρήσουν πάση θυσία την προεδρία και της αξίωσης των Σοσιαλιστών να αναλάβουν αυτοί τα ηνία της Ένωσης.

Το ΕΛΚ συνεδριάζει αύριο Τρίτη στο Σαν Σεμπαστιάν της Ισπανίας, προκειμένου να χαράξει τη γραμμή άμυνάς του, εκκινώντας από την παραδοχή πως η συγκέντρωση όλων των ευρωπαϊκών εξουσιών στα χέρια του (προεδρία της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου) είναι πλέον αδύνατο να επαναληφθεί.

Στις 12 Ιουνίου ξεκινούν, επίσης, και οι διαβουλεύσεις μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου (Συντηρητικοί, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι και λαϊκιστές) για ένα συμπεφωνημένο πρόγραμμα εργασίας για την επόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα περιλαμβάνει τομείς όπως το κλίμα και η δημοσιονομική πολιτική, η εργασία και η μετανάστευση, ή η κοινή άμυνα.

Επιπλέον, στις 14 του μηνός φιλοξενείται στη Μάλτα η σύνοδος των χωρών της Μεσογείου της ΕΕ, με την παρουσία μεταξύ άλλων και των Μακρόν και Σάντσεθ. ΟΙ γεωγραφικές ισορροπίες και η μελλοντική διάθεση των θέσεων εξουσίας στην ΕΕ θα βρεθούν, σύμφωνα με πηγές, στο επίκεντρο των συνομιλιών.

Στόχος όλων αυτών των διαβουλεύσεων είναι να αποσαφηνίσουν τα βασικά ζητήματα ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 20-21 Ιουνίου, έτσι ώστε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ να μπορέσει να ανακοινώσει τον επερχόμενο διάδοχο του Γιούνκερ και του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, του οποίου η θητεία λήγει τον Οκτώβριο. Μολαταύτα, οι θέσεις των διαφόρων πλευρών είναι τόσο αγεφύρωτες, που ενδέχεται να χρειαστεί και η διεξαγωγή νέας συνόδου περί τα τέλη του μηνός.

Οι συντηρητικοί φέρονται διατεθειμένοι να παραχωρήσουν στους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους την πλειονότητα των αξιωμάτων που πρέπει να ανανεωθούν, αλλά είναι αμετακίνητοι ως προς το να διατηρήσουν την προεδρία της Επιτροπής. Οι Σοσιαλιστές, σύμφωνα με άλλες πηγές, προτείνουν το αντίστροφο και παραχωρούν την δελεαστική θέση του προέδρου της ΕΚΤ στο ΕΛΚ και πιο συγκεκριμένα στη Γερμανία, με αντάλλαγμα να αναλάβουν την προεδρία.

Όπως σχηματικά υπογραμμίζει ευρωπαϊκή πηγή: «τόσο οι συντηρητικοί, όσο και οι Σοσιαλιστές, ή οι Φιλελεύθεροι μειοψηφούν, αλλά μπορούν να μπλοκάρουν τις διεργασίες, στο Συμβούλιο και οι τρεις χρειάζονται αλλήλους στο Ευρωκοινοβούλιο. Ένας συμβιβασμός είναι απαραίτητος εάν θέλουνε να αποφευχθεί ένα επικίνδυνο αδιέξοδο».