ΚΟΣΜΟΣ

Το Έβερεστ και η «ζώνη του θανάτου»: Η εξήγηση για τη φωτογραφία που σόκαρε τον πλανήτη

Το Έβερεστ και η «ζώνη του θανάτου»: Η εξήγηση για τη φωτογραφία που σόκαρε τον πλανήτη
AP Photo

Συνολικά 11 είναι οι άνθρωποι που έχουν χάσει τη ζωή τους φέτος στις πλαγιές του Έβερεστ, καθώς η ορειβατική περίοδος βρίσκεται στην κορύφωσή της μετά το φονικό σεισμό του 2015.

Αυτή τη φορά, όμως, ορειβάτες και οδηγοί ρίχνουν την ευθύνη σε άλλους παράγοντες γι' αυτή την κατακόρυφη αύξηση των θανάτων.

Πλήθη ορειβατών

Φέτος η κυβέρνηση του Νεπάλ εξέδωσε αριθμό ρεκόρ 381 αδειών για την ανάβαση στο Έβερεστ, έναντι 11.000 δολαρίων ΗΠΑ η καθεμιά.

Ορειβάτες κάνουν λόγο για μποτιλιαρίσματα κάτω από την κορυφή, στη «ζώνη θανάτου» πάνω από τα 8.000 μέτρα, όπου πολλοί χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου.

Μερικά γραφεία που οργανώνουν αποστολές έχουν καλέσει την κυβέρνηση να μειώσει τον αριθμό των αδειών και να αυξήσει την τιμή γύρω στα 20.000 δολάρια ΗΠΑ ώστε να αντιμετωπίσει τα αυξημένα πλήθη.

«Πεπειραμένοι ορειβάτες με έμπειρους οδηγούς και σέρπα γνωρίζουν για το μποτιλιάρισμα και περιμένουν την ευκαιρία για να ανέβουν με ασφάλεια», λέει ο Έιντριαν Μπάλιντζερ της εταιρείας Alpenglow Expeditions που έχει την έδρα της στις ΗΠΑ.

Απειρία

Ο αριθμός των ορειβατών που δεν έχουν πείρα έχει αυξηθεί. Δεν υπάρχει απαίτηση από την κυβέρνηση του Νεπάλ για τεστ ικανότητας, ούτε να έχει κάποιος ανέβει σε χαμηλότερες κορυφές, πριν λάβει άδεια για να ανέβει στο Έβερεστ. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει σε θανάτους που συνήθως αποφεύγονται από έμπειρους ορειβάτες, υποστηρίζουν οδηγοί.

«Μπήκαν σε μια κατάσταση που ήταν πέρα από τις ικανότητές τους», λέει ο Γκάρετ Μάντισον, της Madison Mountaineering που έχει την έδρα τις στις ΗΠΑ, σχετικά με την πείρα κάποιων απ' αυτούς που έχασαν τη ζωή τους.

Έλλειψη φυσικής κατάστασης

Μερικές εταιρείες ορειβασίας κάνουν ιατρικά τσεκ-απ σε επίδοξους πελάτες πριν αρχίσουν αποστολές, όμως αυτό δεν είναι υποχρεωτικό.

«Μερικά πρακτορεία θέλουν περισσότερο να δώσουν ώθηση στις μπίζνες τους και δεν δίνουν έμφαση στην καλή φυσική κατάσταση των ορειβατών και δεν εξασφαλίζουν ότι στέλνουν στο βουνό μόνον έμπειρους ορειβάτες και σέρπα», αναφέρει ο Αντ Τσέρινγκ Σέρπα, ιδρυτής της Asia Trekking.

Έλλειψη υποστήριξης

Η αύξηση των εγχώριων εταιρειών «χαμηλού κόστους», που σε μερικές περιπτώσεις προσφέρουν αποστολές σε τιμή κάτω από 35.000 δολάρια ΗΠΑ, τη μισή απ' αυτή που προσφέρουν οι περισσότερο καθιερωμένοι ανταγωνιστές τους, δημιουργεί κίνητρα για μείωση του κόστους, λένε ορειβάτες.

«Προσφέρουν ανεπαρκή τροφή και επιλογές διαμονής που μπορεί να είναι επιβλαβείς», σημειώνει για μερικές εταιρείες χαμηλού κόστους ο Μαλάι Μουχέρτζι, ένας Ινδός ορειβάτης. «Και το πιο επικίνδυνο, με στόχο να μειώσουν τα κόστη, εμφανίζουν μάγειρες σαν έμπειρους σέρπα», συμπληρώνει.

Καιρός

Οι σφοδροί άνεμοι καθιστούν την ανάβαση αδύνατη πολλές ημέρες του Μαΐου, ο οποίος είναι παραδοσιακά ο καλύτερος μήνας για να ανέβει κανείς στο Έβερεστ. Αυτό έχει οδηγήσει σ' ένα μικρό «παράθυρο» μόλις λίγων ημερών, κατά τη διάρκεια των οποίων οι ορειβάτες μπορούν να ανέβουν με ασφάλεια, με αποτέλεσμα να εντείνεται ο συνωστισμός.

«Αυτήν τη φορά δεν υπήρξε αυστηρή παρακολούθηση ούτε συντονισμός μεταξύ των αποστολών κατά την προετοιμασία των προγραμμάτων για την κορυφή», λέει ο Σέρπα, προσθέτοντας: «Αυτό έκανε όλους να σπεύσουν μόλις βελτιώθηκε ο καιρός, με αποτέλεσμα να γεμίσουν το μονοπάτι την ίδια ημέρα».

Η φωτογραφία που σόκαρε τον πλανήτη

Είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για κάθε ορειβάτη: Η κατάκτηση του Έβερεστ. Σε υψόμετρο 8.848 μέτρων, η προσδοκία της υψηλότερης κορυφής του κόσμου, προσελκύει δεκάδες χιλιάδες επίδοξους «κατακτητές».

«Το παράθυρο της ευκαιρίας να ανέβει κανείς στο Έβερεστ είναι μικρό και περιορίζεται μόνο για λίγες μέρες το Μάιο. Οι καλύτερες καιρικές συνθήκες για την κατάκτηση της κορυφής εμφανίζονται συνήθως το χρονικό διάστημα μεταξύ 10 και 30 Μαΐου. Πρόκειται για ένα μικρό παράθυρο καιρού, όταν το Jet stream στο βόρειο ημισφαίριο βρίσκεται σε ύφεση και η υγρασία από τους μουσώνες του Ινδικού βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Τότε όλοι θέλουν να πάνε στη σύνοδο κορυφής. Και με τη βιασύνη ο κίνδυνος αυξάνεται» εκμυστηρεύεται ο Αλαν Αμέτε, ένας από τους ορειβάτες που έχουν κατακτήσει αρκετές φορές την «κορυφή του κόσμου».

Τις τελευταίες ημέρες τουλάχιστον έντεκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Έβερεστ, επειδή πολλοί ήθελαν να φτάσουν ταυτόχρονα στην κορυφή.

«Το τελευταίο διάστημα ακούσαμε ιστορίες φρίκης για τις προσπάθειες αναρρίχησης που διαρκούν 10, 12 ή ακόμα και 14 ώρες από τη νότια πλαγιά μέχρι την κορυφή. Λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης, θα χρειαστούν άλλες έξι ώρες για να επιστρέψουν στη βάση – δηλαδή συνολικά κάπου 20 ώρες, αυτό είναι τρελό», λέει ο Αμέτε.

Μια φωτογραφία που κυκλοφόρησε τις τελευταίες ημέρες δείχνοντας τους ορειβάτες να περνούν δίπλα από έναν νεκρό κοντά στην κορυφή, συγκλόνισε πολλούς. Ο άνθρωπος αυτός υπέκυψε λόγω έλλειψης οξυγόνου. Ο κίνδυνος στο Έβερεστ δεν πηγάζει κυρίως από τη δυσκολία της μορφολογίας του εδάφους, αλλά από την έλλειψη οξυγόνου.

14018198 7075077 image m 38 1558968358714

Πηγή: Elia Saikaly

«Περάσαμε πάνω από 60 άτομα τη νύχτα και φτάσαμε στη νότια κορυφή αμέσως μετά την ανατολή. Ξαφνικά, ο ουρανός άνοιξε, η ομίχλη και η συννεφιά διαλύθηκαν και αποκαλύφθηκε όλη η λαμπρότητα του κόσμου κάτω από τα πόδια μας. Το Hillary Step βρισκόταν μπροστά στα μάτια μας και η ομάδα των ορειβατών πλησίαζε το τελικό ορόσημο κάτω από την κορυφή του κόσμου. Οι θερμοκρασίες υπό του μηδενός και το χαμηλό επίπεδο οξυγόνου στην ατμόσφαιρα μάς είχαν επηρεάσει όλους. Με το μυαλό να υποφέρει από την υποξία και τα άκρα μουδιασμένα από την κούραση, όλοι κάναμε κουράγιο για να τα βγάλουμε πέρα σε αυτήν την κατάσταση ζωής και θανάτου. Το φως της αυγής είχε αποκαλύψει την πύλη προς την κορυφή του Έβερεστ και παράλληλα έναν άνθρωπο που είχε χάσει τη ζωή του. Είμαστε όλοι εδώ, κυνηγώντας ένα όνειρο και κάτω από τα πόδια μας, υπάρχει ένα άψυχο κορμί. Αυτό έχει καταντήσει, λοιπόν, το Έβερεστ;», έγραψε μεταξύ άλλων στην ανάρτησή του ο Καναδός ορειβάτης που ανέβασε τη σοκαριστική φωτογραφία.

Από τα 7000 μέτρα και πάνω, η περιεκτικότητα σε οξυγόνο φτάνει στα 40-47 hectopascals, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να μην μπορεί να δεσμεύσει το απαραίτητο οξυγόνο για να επιβιώσει. Ακόμα και αν η κίνηση του ορειβάτη είναι χαλαρή, το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να αντέξει για πολύ σε τέτοιες συνθήκες.

«Η ζώνη του θανάτου»

Είναι λοιπόν φυσικό ότι δεν είναι δυνατή μια πολυήμερη παραμονή σε αυτό το υψόμετρο –στη «ζώνη του Θανάτου» όπως αποκαλούν οι ορειβάτες την περιοχή πάνω από τα 7000 μέτρα υψόμετρο. Πάνω από 8000 μέτρα, η περιεκτικότητα σε οξυγόνο είναι τόσο χαμηλή, ώστε η επιβίωση είναι εξαιρετικά απίθανη μετά από 48 ώρες. Πολλοί γιατροί λένε ακόμα ότι 24 ώρες σε αυτή τη ζώνη θα οδηγήσουν αναπόφευκτα στο θάνατο.

«Το πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης στην υψηλότερη κορυφή του κόσμου δεν είναι καινούργιο. Αλλά δυστυχώς δεν συγκινεί τους ταξιδιωτικούς πράκτορες και πάνω απ' όλα τους υπεύθυνους πολιτικούς του Νεπάλ. Οι αρχές του Νεπάλ απαιτούν 9800 ευρώ από κάθε ορειβάτη που θέλει να πάρει άδεια να ανεβεί στο Έβερεστ. Ένα πολύ σημαντικό ποσό σε ξένο νόμισμα για τη μικρή φτωχή χώρα. Για τους οργανωτές ορειβατικών εκδρομών, τα κέρδη είναι πολύ περισσότερα. Φτάνουν ανά πελάτη από 40.000 έως 70.000 ευρώ. Μια επιχείρηση που κανείς δεν θέλει να χάσει», γράφει η Frankfurter Rundschau.

Οι κίνδυνοι αυξάνονται επίσης με τις σοβαρές τεχνικές ελλείψεις που υπάρχουν. Πολλοί άνθρωποι γοητεύονται από την ιδέα να ανεβούν στο υψηλότερο βουνό του κόσμου - ακόμα και αν δεν είναι τεχνικά ικανοί να το πετύχουν.

Συχνά ο θάνατος επέρχεται λόγω πνευμονικού ή εγκεφαλικού οιδήματος με τη συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες ή τον εγκέφαλο Η μόνη σωτηρία: η άμεση κάθοδος από το μεγάλο υψόμετρο. Ακούγεται απλό, αλλά στην πραγματικότητα η κυκλοφοριακή συμφόρηση καθιστά την ταχεία κάθοδο αδύνατη…