Παγκόσμια Ημέρα Κλινικών Μελετών: Πώς το σκορβούτο οδήγησε στην πρώτη κλινική δοκιμή

Οι κλινικές μελέτες οι οποίες συνεπάγονται σημαντικά έσοδα για το δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά και για την οικονομία και την αγορά εργασίας, βρίσκονται ακόμη εγκλωβισμένες σε γραφειοκρατικά κανάλια, μη μπορώντας να αναπτυχθούν και να δώσουν αντίστοιχα υπεραξία στο οικονομικό, υγειονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΦ για το 2017 εγκρίθηκαν μόλις 136 νέες κλινικές μελέτες. Το 2015 διεξήχθησαν 204 νέες κλινικές μελέτες, ενώ το 2016 μόλις 164.

Η Ελλάδα απορροφά μόλις 80 εκατ. ευρώ ετησίως από τα 35 δις ευρώ που διατίθενται για κλινικές μελέτες στην Ευρώπη! Δηλαδή, με πληθυσμό που αγγίζει το 2,5% του ευρωπαϊκού πληθυσμού, απορροφά μόλις το 2,2‰ (τοις χιλίοις) των κονδυλίων! Με αυτόν τον τρόπο οι κλινικές μελέτες καλύπτουν μόνο το 4% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης!

Επιπλέον, οι κλινικές μελέτες σύμφωνα πάντα με τα θεσμικά όργανα της φαρμακοβιομηχανία (ΣΦΕΕ, ΠΕΦ & PIF) μπορούν να δώσουν αναπτυξιακή δύναμη στην αγορά εργασίας και να ανασχέσουν την αιμορραγία της μετανάστευσης, μετατρέποντας σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα το brain drain, σε brain gain.

Η κλινική έρευνα είναι μία σύνθετη διαδικασία που διέπεται από αυστηρό πλαίσιο και περιλαμβάνει τη συνεργασία ανάμεσα στη βιομηχανία, τα νοσοκομεία, τους ασθενείς, τους επαγγελματίες της υγείας, τις κυβερνήσεις και τις αρχές υγείας. Η Novo Nordisk έχει δημοσιεύσει μία διεθνή μελέτη που αναγνωρίζει την ευρέως αναγνωρισμένη αξία της κλινικής έρευνας. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όταν εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας στις ιατρικές ανάγκες, δημιουργείται αξία για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Παρακάτω παρουσιάζονται κάποια από τα ευρήματα της μελέτης:

1. 91% των επαγγελματιών του χώρου της υγείας αναφέρει ότι η συμμετοχή στις κλινικές μελέτες τους δίνει πρόσβαση σε νέα επιστημονικά δίκτυα.
2. 75% των επαγγελματιών του χώρου της υγείας πιστεύει ότι οι κλινικές μελέτες συμβάλλουν στη συνολική βελτίωση της θεραπείας και τη φροντίδα του ασθενούς στο νοσοκομείο ή την κλινική.
3. 74% των επαγγελματιών του χώρου της υγείας συμφώνησαν ότι τα οφέλη από τη συμμετοχή για τους ασθενείς εκτείνονται πέραν της διάρκειας της κλινικής μελέτης.
4. 74% των επαγγελματιών του χώρου της υγείας έχουν διαγνώσει μία ή περισσότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της διαλογής για τη μελέτη.
5. 71% των ασθενών ανέφερε βελτιωμένες συνήθειες σίτισης ως αποτέλεσμα της συμμετοχής στη μελέτη.

Παράλληλα οι κλινικές μελέτες δημιουργούν επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας, λόγω της εμπλοκής πολλών ενδιαφερομένων μερών στη διαδικασία διεξαγωγής τους. Στην Ελλάδα, για το διάστημα 2014 - 2018 πραγματοποιήθηκαν από την εταιρεία Novo Nordisk Hellas 17 κλινικές μελέτες, όπου συμμετείχαν 473 ασθενείς, ενώ η επένδυση για την υλοποίηση τους ξεπέρασε τα 6,9 εκατομμύρια ευρώ.

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Κλινικών Μελετών πραγματοποιείται προς αναγνώριση της ημέρας που ο Τζέιμς Λιντ, ξεκίνησε την πρώτη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή στις 20 Μαΐου 1747. Ο Λιντ ήταν ένας Σκοτσέζος ναυτικός ιατρός που βρέθηκε σε ένα πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού γεμάτο ναύτες που έπασχαν από σκορβούτο.

Οι ιδέες του αποδείχθηκαν επαναστατικές, με αποτέλεσμα το έργο του, να σώσει όχι μόνο τις ζωές στο πλοίο του, αλλά και να θέσει τα θεμέλια των σύγχρονων κλινικών δοκιμών, που σήμερα είναι γνωστές ως τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές.