Στην Κύπρο μεταφέρεται η αντιπαράθεση ΗΠΑ - Τουρκίας

Ανησυχία προκαλεί η μεταφορά της αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με την Τουρκίας στο πεδίο της κυπριακής ΑΟΖ. Το τουρκικό ΥΠΕΞ απάντησε σε υψηλούς τόνους στις ΗΠΑ για το τουρκικό πλοίο Φατίχ που έχει προγραμματιστεί να κάνει έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο ίδιος μάλιστα ο Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε το ΝΑΤΟ να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της Τουρκίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Παρά το ότι παραδοσιακά το καλοκαίρι είναι περίοδος ύφεσης στο Αιγαίο λόγω της οικονομικής σημασία του τουρισμού, αυτή τη στιγμή είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Το γεωπολιτικό παιχνίδι στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο είναι πολύ ευρύ και σχετίζεται με τη γενική κατάσταση στη Μέση Ανατολή, καθώς και τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ένταση στην Κύπρο ανεβαίνει την ώρα που έχουμε κλιμάκωση των ισραηλινών βομβαρδισμών στη Γάζα.

Ερντογάν: Το ΝΑΤΟ να στηρίξει τα δικαιώματά μας στην Ανατολική Μεσόγειο

Η απάντηση του τουρκικού ΥΠΕΞ

Το τουρκικό ΥΠΕΞ απάντησε στη χτεσινή ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που καλούσε την Τουρκία να μην προχωρήσει σε έρευνες υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι είναι άσχετη με την πραγματικότητα η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στις 5 Μαΐου σχετικά με τις δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας «στη δική της υφαλοκρηπίδα». Προστίθεται δε ότι δεν ισχύουν οι συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις χώρες της περιοχής για την ΑΟΖ. «Είναι απαράδεκτο μια τρίτη πλευρά να συμπεριφέρεται σαν διεθνές δικαστήριο και να προσπαθεί να καθορίσει από που περνούν τα θαλάσσια όρια. Αυτή η στάση δεν είναι ούτε εποικοδομητική, ούτε συνάδει με το διεθνές δίκαιο», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην τουρκική ανακοίνωση.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει επίσης ότι το γεωτρύπανο και το ερευνητικό πλοίο της Τουρκίας θα συνεχίσουν με αποφασιστικότητα τις δραστηριότητες έρευνας και γεώτρησης στα πεδία που η τουρκική κυβέρνηση αδειοδότησε την κρατική εταιρεία πετρελαίου το 2009 και 2012. «Με τον ίδιο τρόπο και ενόσω η ε/κ πλευρά δεν συμπεριλαμβάνει τους Τ/Κ οι οποίοι είναι ισότιμοι εταίροι στο νησί στους μηχανισμούς αποφάσεων για τις πηγές υδρογονανθράκων και ενόσω δεν σταματά τις μονομερείς δραστηριότητες υδρογονανθράκων, η Τουρκία θα συνεχίσει να προστατεύει τα δικαιώματα και των Τ/κ στην υφαλοκρηπίδα τους», καταλήγει η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ.

Η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Στη χτεσινή ανακοίνωση του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε ταχθεί με το μέρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναφέροντας ότι: «Οι ΗΠΑ ανησυχούν βαθιά για τις εξαγγελθείσες προθέσεις της Τουρκίας σχετικά με την έναρξη υπεράκτιων γεωτρήσεων σε μια περιοχή την οποία έχει οροθετήσει η Κυπριακή Δημοκρατία ως την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη. Αυτό το βήμα είναι πολύ προκλητικό και εγείρει τον κίνδυνο να αυξηθεί η ένταση στην περιοχή. Καλούμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν αυτές τις δραστηριότητες και ενθαρρύνουμε όλα τα μέρη να ενεργήσουν με αυτοσυγκράτηση», σημειώνεται στην ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ».

Ανάλογες θέσεις έχουν υιοθετήσει η ΕΕ και η Μεγάλη Βρετανία.

Κατρούγκαλος: Υπό έλεγχο η κατάσταση

Από τη μεριά του, ο Γιώργος Κατρούγκαλος εκτίμησε ότι η κατάσταση παραμένει υπό έλεγχο. Μιλώντας στο ραδιόφωνο News 247, o υπουργός Εξωτερικών, είπε ότι οι κινήσεις της Άγκυρας είναι συμβολικές και θα γίνουν μπούμερανγκ εναντίον της. Ο κ. Κατρούγκαλος δήλωσε επίσης ότι «η αποστολή του Φατίχ στην κυπριακή ΑΟΖ προσπαθεί να αντιδράσει στη σημαντική πρόοδο που υπάρχει στην ανατολική Μεσόγειο ως προς την προώθηση, μέσω του δικαίου της θάλασσας, οριοθέτησης ΑΟΖ, συνεργασιών μεταξύ των κρατών, με κατεξοχήν παράδειγμα τον αγωγό EASTMED».

Κατά τον κ. Κατρούγκαλο, η Άγκυρα δεν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει από μόνη της σε εξορύξεις.

Το μήνυμα της Κύπρου

Την ίδια ώρα, η Λευκωσία απειλεί να εκδώσει διεθνές ένταλμα σύλληψης αν συνεχιστούν οι έρευνες του Φατίχ. «Διεξάγετε παράνομες επιχειρήσεις στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι ενέργειες σας παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες ασφαλείας της ναυσιπλοΐας και διαπράττετε σοβαρά ποινικά αδικήματα βάσει των νόμων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όσα πρόσωπα και εταιρείες εργάζονται και/ή παρέχουν υπηρεσίες που υποστηρίζουν και υποκινούν τις παράνομες ενέργειες του ‘Φατίχ’ παραβιάζουν τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες ασφαλείας της ναυσιπλοΐας. Ως εκ τούτου «θα αντιμετωπίσουν όλες τις συνέπειες στη βάση του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου και ένα διεθνές ένταλμα σύλληψης θα εκδοθεί εναντίον τους», αναφέρεται στο μήνυμα που εξέπεμψε η Κυπριακή Δημοκρατία.

EUobserver: Ευρωπαϊκή κατακραυγή για τις τουρκικές έρευνες για φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ

Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ προέτρεψαν την Τουρκία να σταματήσει τις έρευνες για φυσικό αέριο στη θαλάσσια ζώνη της Κύπρου - αλλά η Άγκυρα είπε στους συμμάχους της ότι θα προχωρήσει, γράφει από την πλευρά της η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα EUobserver.

Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον εξέφρασαν την αντίθεσή τους καθώς το Σαββατοκύριακο το τουρκικό πλοίο Fatih, που σημαίνει «Κατακτητής», άρχισε γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. «Καλούμε επειγόντως την Κύπρο να απέχει από οποιαδήποτε τέτοια παράνομη πράξη, στην οποία η ΕΕ θα απαντήσει καταλλήλως και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο», ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή υπηρεσία Εξωτερικών. «Αυτή η ενέργεια είναι ιδιαίτερα προκλητική και κινδυνεύει να εγείρει εντάσεις στην περιοχή. Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν αυτές τις δραστηριότητες», αναφέρει η δήλωση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών μία ημέρα μετά. Κύπρος, Ελλάδα και Αίγυπτος εξέδωσαν παρόμοιες δηλώσεις. «Αυτή η προκλητική ενέργεια της Τουρκίας αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας», αναφέρει το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας. Ωστόσο, η τουρκική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα προχωρήσει παρά τα διαβήματα. «Θα προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας εντός της υφαλοκρηπίδας μας καθώς και εκείνα των Τουρκοκυπρίων», δήλωσε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, απαντώντας στις ευρωπαϊκές αντιδράσεις.

«Η στάση της Τουρκίας προκύπτει καθώς απομακρύνεται από ΕΕ και ΝΑΤΟ και προσεγγίζει περαιτέρω τον απολυταρχισμό και τη Ρωσία», εκτιμά η EUobserver. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν έχει αγνοήσει τις ευρωπαϊκές εκκλήσεις να σταματήσει τη φυλάκιση και τα βασανιστήρια των πολιτικών αντιπάλων του. Η Τουρκία συνεχίζει να διατηρεί στρατεύματα χιλιάδων, όντας η μόνη χώρα που έχει αναγνωρίσει την κυριαρχία της λεγόμενης «ΤΔΒΚ». Επίσης, είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που υποστηρίζει ότι η κυπριακή ΑΟΖ αποτελεί δική της θαλάσσια ζώνη, και τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, απέτρεψε με πολεμικά της σκάφη κυπριακές δραστηριότητες εξόρυξης φυσικού αερίου στην περιοχή. Η κρατική τουρκική πετρελαϊκή εταιρεία δήλωσε την Παρασκευή ότι έχει φέρει ένα δεύτερο πλοίο γεώτρησης, το Yavuz, που θα εργαστεί δίπλα στο Fatih, καθιστώντας δυσοίωνες τις προοπτικές επίλυσης της διένεξης.

Γαλλία: Το Παρίσι καλεί την Άγκυρα να αποφύγει τις προκλήσεις

Η Γαλλία κάλεσε, τέλος, την Άγκυρα να αποφύγει τις προκλητικές ενέργειες και επανέλαβε τη στήριξή της στην κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σε ανακοινωθέν που εξέδωσε το γαλλικό ΥΠΕΞ, με αφορμή την επίσκεψη αύριο στο Παρίσι του ΥΠΕΞ Νίκου Χριστοδουλίδη, αναφέρεται ότι την στιγμή που η Τουρκία ανακοινώνει ότι πρόκειται να πραγματοποιήσει δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο, μέρος της οποίας καλύπτει την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Γαλλία επαναλαμβάνει την αδιάκοπη δέσμευσή της για τον σεβασμό του διεθνούς ναυτικού δικαίου και της κυριαρχίας της Κύπρου.

Η Γαλλία, αναφέρεται, παροτρύνει τις τουρκικές αρχές να αποφύγουν τη διεξαγωγή προκλητικών ενεργειών, σαφώς αντίθετων προς το διεθνές δίκαιο, οι οποίες μπορούν να αυξήσουν μόνο τις εντάσεις σε μια περιοχή που χρειάζεται σταθερότητα. Σημειώνει ακόμη πως η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να βασιστεί στην αλληλεγγύη και την υποστήριξη της Γαλλίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως εκφράστηκε από την Ύπατη Εκπρόσωπό της Φεντερίκα Μογκερίνι.

Στο ανακοινωθέν προστίθεται πως αύριο ο Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν Ιβ Λε Ντριάν και η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων θα συναντηθούν με τον ΥΠΕΞ Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος θα πραγματοποιήσει επίσκεψη εργασίας στο Παρίσι.

Αναφέρεται ακόμα ότι θα συζητηθούν οι διμερείς σχέσεις και ο στρατηγικός χαρακτήρας τους για τις δύο χώρες και την Ανατολική Μεσόγειο καθώς και η ανάπτυξή τους στον τομέα της άμυνας και της ενέργειας. Θα συζητήσουν επίσης το Κυπριακό, για το οποίο η Γαλλία παραμένει έτοιμη να στηρίξει τις προσπάθειες των πλευρών, όταν είναι έτοιμες, για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων.

Τέλος, σημειώνεται ότι θα συζητήσουν σημαντικά διεθνή ζητήματα, κυρίως η κατάσταση στη Συρία και ευρωπαϊκά ζητήματα, ιδιαίτερα θέματα μετανάστευσης.

Με την Αμελί ντε Μονσαλέν, ο ΥΠΕΞ θα συζητήσει τα κυριότερα ευρωπαϊκά ζητήματα, κυρίως το Brexit, το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και την περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωζώνης. Ενόψει εξάλλου της άτυπης ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής της 9ης Μαΐου, θα συζητήσουν τις βασικές προκλήσεις για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.