Ο «Ψυχρός Πόλεμος» ΗΠΑ – Τουρκίας ταράσσει τα νερά στο ΝΑΤΟ

Υπουργοί Εξωτερικών τεσσάρων κρατών-μελών του ΝΑΤΟ επιθυμούν η συμμαχία να εμφανίσει ένα ενιαίο «μέτωπο» απέναντι στη Ρωσία, ωστόσο τα τουρκικά σχέδια για την αγορά του πυραυλικού συστήματος αεροάμυνας S-400 θέτουν εμπόδια σε αυτή την επιδίωξη.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου διεμήνυσε ότι η αγορά των ρωσικών S-400 από τη χώρα του δεν μπορεί να αντιστραφεί, εμμένοντας στη γραμμή που εδώ και καιρό έχει χαράξει επί του ζητήματος ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Η συμφωνία για τους S-400 είναι ειλημμένη και δεν θα κάνουμε πίσω» τόνισε ο Τσαβούσογλου.

Η δήλωση αυτή έρχεται μόλις δύο ημέρες αφότου οι ΗΠΑ «πάγωσαν» τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 και μετά από μια μακρά περίοδο αντιπαράθεσης μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Άγκυρας επί του ζητήματος.

Η κυβέρνηση του Ερντογάν έχει ανοίξει αρκετά παράλληλα «μέτωπα» με τη Δύση, προκαλώντας προβληματισμό στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Έτσι, η Αμερικανική κυβέρνηση ανέβασε χτες ακόμη περισσότερο τους τόνους, προειδοποιώντας την Τουρκία πως θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στους S-400 και της παραμονής στο ΝΑΤΟ. Το ξεκάθαρο αυτό μήνυμα, που ήρθε διά στόματος του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικ Πενς, θέτει την Τουρκία αντιμέτωπη με ένα σοβαρό δίλημμα και κλιμακώνει την ένταση μεταξύ των δύο χωρών, δημιουργώντας πλέον ένα ψυχροπολεμικό κλίμα.

Ο Τσαβούσογλου φρόντισε, ωστόσο, να μην κλιμακώσει την αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ. Όπως γράφει η βρετανική εφημερίδα Guardian, ο Τσαβούσογλου δήλωσε πως η Τουρκία συνεχίζει να στηρίζει το ΝΑΤΟ στις βασικές ανησυχίες της για τη Ρωσία.

«Συνεργαζόμαστε με τη Ρωσία αλλά αυτό δεν σημαίνει πως υποσκάπτουμε τη συμμαχία ούτε πως συμφωνούμε στα πάντα με τη Μόσχα. Δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην εξωτερική μας πολιτική» τόνισε χαρακτηριστικά.

Συμπλήρωσε δε, πως η Τουρκία στράφηκε στη Ρωσία γιατί δεν μπορούσε να αγοράσει τους αμερικανικούς πυραύλους Patriot. Μάλιστα, ο ίδιος ισχυρίστηκε πως ο Ντόναλντ Τραμπ παραδέχτηκε σε τηλεφώνημά του πως ο προκάτοχός του, Μπαράκ Ομπάμα, έκανε λάθος που δεν πούλησε το σύστημα στην Άγκυρα.

Παρότι ο Τσαβούσογλου προσπάθησε να κρατήσει χαμηλό προφίλ, άσκησε κριτική στον Τραμπ για τη Συρία. Ερωτηθείς εάν κατανοεί την αμερικανική πολιτική στη χώρα, απάντησε: «Όχι, και αυτό είναι το πρόβλημα» είπε, συμπληρώνοντας πως παρότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει πως θα αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία, τελικώς αποφάσισε να παραμείνει μικρό στράτευμα εκεί.

«Είναι καλύτερα όλες η χώρες να αποχωρήσουν από τη Συρία για τη σταθερότητα και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Αναταράξεις στο ΝΑΤΟ

Ο Αμερικανός πρόεδρος και η κυβέρνησή του έχουν προκαλέσει αναταράξεις στο ΝΑΤΟ και στο παρελθόν, καθώς ο κ. Τραμπ εξαπέλυσε ανοιχτά «πυρά» κατά των κρατών-μελών για τις αμυντικές δαπάνες τους. Στο «στόχαστρό» του, μάλιστα, μπήκε και η Γερμανία.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, προσπάθησε να κατευνάσει τον Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια συνάντησής τους στον Λευκό Οίκο την Τρίτη. Μάλιστα, φέρεται να του είπε πως η σκληρή ρητορική του πιέζει τους Ευρωπαίους και τον Καναδά για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες κατά 100 δισ. στο διάστημα μεταξύ του 2016 και του 2020.

Πηγή: (AP Photo/Sait Serkan Gurbuz)

Σε ομιλία του στο αμερικανικό κογκρέσο την Τετάρτη, ο Γενς Στόλτενμπεργκ επικροτήθηκε από τους νομοθέτες κατά την ομιλία του για την αξία του ΝΑΤΟ.

«Το ΝΑΤΟ έχει υπάρξει καλό για την Ευρώπη αλλά το ΝΑΤΟ είναι καλό και για τις ΗΠΑ» είπε χαρακτηριστικά, και συμπλήρωσε:

«Η δύναμη ενός έθνους δεν μετριέται μόνο από την οικονομία του και τον αριθμό των στρατιωτών της αλλά και από τον αριθμό των φίλων της. Και μέσω του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ έχουν περισσότερους φίλους και συμμάχους από οποιαδήποτε άλλη δύναμη».

Τι κρύβεται πίσω από την όξυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας

Οι Αμερικανοτουρκικές χώρες δοκιμάστηκαν ιδιαίτερα λόγω της φυλάκισης του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον στην Τουρκία, ο οποίος και αφέθηκε τελικά ελεύθερος μετά από ισχυρές πιέσεις και αντίποινα από τις ΗΠΑ. Τα οικονομικά, όμως, αντίποινα από πλευράς των ΗΠΑ ενέτειναν τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας, βαθαίνοντας ακόμη περισσότερο την κρίση στη χώρα.

Και τα οικονομικά αυτά προβλήματα «πληρώνει» τώρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε πολιτικό επίπεδο, κάτι το οποίο αποδείχτηκε περίτρανα στις δημοτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής.

Υπάρχει, όμως, και ένα ακόμη μεγάλο «αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών: το γεγονός ότι δεν μπορούν να συμφωνήσουν στον τρόπο με τον οποίο θα δημιουργηθεί η «ασφαλής ζώνη» στην βορειοανατολική Συρία.

Την ίδια ώρα, οι πολιτικές του Τραμπ σε σειρά από θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως η στήριξη του Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Ισραήλ και του Χουάν Γκουαϊδό στη Βενεζουέλα, εξοργίζουν τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος έχει πολλές φορές δηλώσει την αντίθεσή του.

Το «εκρηκτικό» κλίμα που έχει διαμορφωθεί μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό στη Δύση αλλά και την νατοϊκή οικογένεια, που φοβάται πως η Τουρκία απομακρύνεται και προσεγγίζει περισσότερο τη Ρωσία και το Ιράν.

Και, όπως έγραψε πολύ εύστοχα σε άρθρο γνώμης του στο Bloomberg τον Οκτώβριο ο ελληνικής καταγωγής πρώην διοικητής του ΝΑΤΟ Τζέιμς Σταυρίδης, ο κίνδυνος σε περίπτωση που η Τουρκία προσεγγίσει την Τουρκία και το Ιράν και απομακρυνθεί από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι πραγματικός και ιδιαίτερα σοβαρός.