ΚΟΣΜΟΣ

Σχεδόν 1.000 αστυνομικοί τράβηξαν φέτος όπλο και σκότωσαν στις ΗΠΑ

Σχεδόν 1.000 αστυνομικοί τράβηξαν φέτος όπλο και σκότωσαν στις ΗΠΑ
Στιγμιότυπο από πορεία διαμαρτυρίας στη Michigan Avenue του Σικάγο, στις 24 Δεκεμβρίου 2015 REUTERS/Frank Polich

Σχεδόν 1.000 Αμερικανοί πολίτες πυροβολήθηκαν θανάσιμα φέτος από αστυνομικούς, σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε η εφημερίδα Washington Post.

Από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει ότι όχι μόνο ότι οι αστυνομικοί πυροβολούν πιο εύκολα όταν έχουν απέναντί τους μαύρους ή ισπανόφωνους, αλλά και ότι υπάρχει έλλειψη επίσημων στοιχείων, καθώς λιγότερα από τα μισά αστυνομικά τμήματα σε σύνολο 18.000 ανά τις ΗΠΑ αναφέρουν τα περιστατικά αυτά στο FBI.

Η αμερικανική εφημερίδα ξεκίνησε να συλλέγει τα σχετικά στοιχεία μετά από τη δολοφονία του Μάικλ Μπράουν (Michael Brown) στο Φέργκιουσον στις 9 Αυγούστου του 2014, που πυροδότησε ταραχές, αποκαλύπτοντας ότι η ρατσιστική βία παραμένει ανοιχτή πληγή στο σώμα της αμερικανικής κοινωνίας.

Οι συντάκτες της εφημερίδας αναζήτησαν όλα τα περιστατικά για κάθε θανάσιμο τραυματισμό από αστυνομικά πυρά εντός του 2015. Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, καμία κρατική υπηρεσία δεν έχει δημοσιεύσει κάτι αντίστοιχο.

Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο των συντακτών της εφημερίδας, οι οποίοι σημειώνουν ότι η Washington Post δημοσίευσε φέτος τεκμηριωμένα αριθμό αστυνομικών πυροβολισμών διπλάσιο σε σχέση με τον μέσο ετήσιο απολογισμό του FBI την τελευταία δεκαετία.

Υπενθυμίζουν δε τα λόγια του σημερινού διευθυντή του FBI, Τζέιμς Κόμι (James Comey) από ιδιωτική συνάντηση που είχε με περισσότερους από εκατό πολιτικούς και αξιωματικούς τον περασμένο Οκτώβριο. Ο αρχηγός του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών είχε τότε χαρακτηρίσει «γελοία» και «ντροπιαστική» τη βάση δεδομένων της υπηρεσίας του.

Είναι απαράδεκτο η Washington Post και η Guardian από τη Βρετανία να γίνονται η πρώτη πηγή πληροφορίας για τις βίαιες συμπλοκές μεταξύ αστυνομίας και πολιτών. Αυτό είναι κακό για όλους

Όπως δηλώνει δυο μήνες μετά στους ρεπόρτερ της Washington Post ο επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος συλλογής στοιχείων, το τρέχον πρόγραμμα θα αντικατασταθεί από μία πλατφόρμα που θα λειτουργεί σχεδόν σε αληθινό χρόνο και θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2017.

Τα μαύρα στοιχεία της έρευνας

Συνολικά, 965 άνθρωποι σκοτώθηκαν από πυρά αμερικανών αστυνομικών μέσα στο 2015, από τους οποίους οι 564 κρατούσαν πυροβόλο όπλο, οι 281 κάποιο άλλο όπλο, ενώ 90 θύματα ήταν άοπλοι.

Το σχετικό ρεπορτάζ της Washington Post διευκρινίζει ότι τα περιστατικά αστυνομικής βίας σαν αυτά που προκάλεσαν δημόσια οργή τους τελευταίους μήνες και τα οποία μπορούν να περιγραφούν ως «λευκός αστυνομικός σκοτώνει άοπλο μαύρο» αποτελούν λιγότερο από το 4% των θανάσιμων τραυματισμών από αστυνομικά πυρά.

Παρόλα αυτά, τα νούμερα της έρευνας αποδεικνύουν ότι, «όπως και να υπολογιστούν» οι αστυνομικοί πυροβολισμοί συνδέονται άρρηκτα με τις φυλετικές διακρίσεις:

  • Στο 40% των περιστατικών, κατά τα οποία αστυνομικοί άνοιξαν φέτος πυρ εναντίον άοπλων πολιτών προκαλώντας τον θάνατό τους, στο στόχαστρο βρίσκονταν μαύροι.
  • Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, όπου αστυνομικοί σκότωσαν ένοπλους, αυτοί ήταν λευκοί.
  • Τρεις στους πέντε που σκοτώθηκαν χωρίς να έχουν δείξει απειλητικές διαθέσεις ήταν μαύροι ή ισπανόφωνοι.

Αν συνυπολογιστεί ότι οι Αφροαμερικανοί αποτελούν μόλις το 6% του συνολικού πληθυσμού των ΗΠΑ, οι παραπάνω αναλογίες αποκτούν τη δραματική διάσταση, που αντιλαμβάνεται κανείς όταν ζει το πρόβλημα των διακρίσεων από μέσα.

Η έρευνα κατέδειξε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που πέθαναν στα χέρια της αστυνομίας θα μπορούσαν να κατηγoριοποιηθούν σε τρεις ομάδες: i) οπλοφορούσαν, ii) είχαν αυτοκτονικό ιδεασμό ή ψυχολογικά προβλήματα, iii) αρνήθηκαν να σταματήσουν παρά τις εντολές αστυνομικών ή προσπάθησαν να διαφύγουν.

Σε περισσότερες από το ένα τέταρτο των περιπτώσεων, τα μοιραία περιστατικά αφορούσαν την τελευταία κατηγορία, καθιστώντας την καταδίωξη –είτε με όχημα είτε πεζή- τον πιο κοινό σενάριο μοιραίας συμπλοκής αστυνομικών με πολίτες.

Η εποχή του βίντεο

Στο εκτενές ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά σε αυτό που οι συντάκτες της ονομάζουν «εποχή του βίντεο», καθώς, αν δεν έβγαιναν στη δημοσιότητα τα βιντεοσκοπημένα περιστατικά, είτε από τις κάμερες της αστυνομίας, είτε από τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα των περαστικών, η αστυνομική βία και αυθαιρεσία θα παρέμενε εν κρυπτώ.

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια ιερωμένου στο Σικάγο, όπου εκδικάζεται η υπόθεση στην οποία αστυνομικός, στις 20 Οκτωβρίου 2014, πυροβόλησε 16 φορές από τα τρία μέτρα 17χρονο Αφροαμερικανό που κρατούσε μαχαίρι:

Ευχαριστούμε τον Θεό για την τεχνολογία. Ίσως, τελικά αυτή να βοηθήσει, ώστε να σπάσει ο νόμος της σιωπής.

Σύμφωνα με την Washington Post, σε δέκα από δεκαοκτώ ποινικές υποθέσεις εναντίον αστυνομικών φέτος, η πλευρά των κατηγόρων παρέθεσε οπτικοποιημένο υλικό ως αποδεικτικό στοιχείο. Προκύπτει δε ότι στις υποθέσεις του 2015 το βίντεο χρησιμοποιήθηκε διπλάσιες φορές για την προσαγωγή αστυνομικών σε σχέση με την περασμένη δεκαετία.

Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος μη κερδοσκοπικού φιλανθρωπικού οργανισμού στη Πενσυλβάνια, το οποίο μεριμνά για τραυματισμένους συναδέλφους, οικογένειες αστυνομικών που έπεσαν στο καθήκον και εν αποστρατεία συναδέλφους, κάνει λόγο για αδικία όταν «οι ανώτεροι αξιωματικοί, οι εισαγγελείς, οι ένορκοι και η κοινή γνώμη έχουν την πολυτέλεια να εξετάζουν κάθε frame του βίντεο», τη στιγμή που ο εμπλεκόμενος αστυνομικός πρέπει να πάρει μια απόφαση σε κλάσματα δευτερολέπτου.

Όλοι πάντα λένε: «Πυροβόλησαν άοπλο», αλλά αυτό το μαθαίνουμε μετά το περιστατικό. Ποινικοποιούμε την κακή κρίση.

Φέτος, έχουν καταγραφεί οι θάνατοι τριάντα έξι Αμερικανών αστυνομικών, που έπεσαν εν ώρα καθήκοντος.

Όπως σχολιάζει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πέρυσι στις ΗΠΑ σημειώθηκαν πολλές διαδηλώσεις έπειτα από κρούσματα αστυνομικής βαρβαρότητας που είχαν ευρεία κάλυψη από τα ΜΜΕ σε όλη τη χώρα. Οι θάνατοι πυροδότησαν, εκτός από κινητοποιήσεις, έντονο διάλογο για τις ανισότητες μεταξύ των φυλών αλλά και τον ρατσισμό στις τάξεις της αστυνομίας, ειδικά σε βάρος της κοινότητας των Αφροαμερικανών.