Το χριστουγεννιάτικο έλατο και η ιστορία του

Η ιστορία είναι μεγάλη και ξεκινά πριν ακόμη γεννηθεί ο Χριστός.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι Ρωμαίοι γέμιζαν τα σπίτια τους με πράσινα κλαδιά δέντρων για να τιμήσουν τον Κρόνο ενώ οι Βίκινγκς, για να τιμήσουν τα καλά πνεύματα, χρησιμοποιούσαν κλαδιά αειθαλών δέντρων που πίστευαν ότι θα έφερναν τον ήλιο και το φως στον βορρά. Από την άλλη οι Δρυΐδες, στην Αγγλία και την Γαλλία, για να έχουν μια εύφορη χρονιά, τιμούσαν τους θεούς, στολίζοντας με κεριά και καρπούς τα δέντρα -κυρίως τις βελανιδιές. Ο στολισμός των δέντρων, όχι μόνον ελάτων αλλά πολλών διαφορετικών ειδών, ήταν αναπόσπαστο κομμάτι των εθίμων εκείνης της εποχής προς τιμήν θεοτήτων κάθε περιοχής.

Το έλατο για πρώτη φορά ταυτίστηκε με τα Χριστούγεννα από έναν Άγγλο μοναχό, τον Βονιφάτιο, ο οποίος κήρυττε στην Γερμανία. Είναι ο άγιος προστάτης της χώρας και αποκαλείται «Απόστολος των Γερμανών». Το 716 μ.Χ στάλθηκε στην Φριζία -στην ευρύτερη περιοχή της κάτω Σαξωνίας- προκειμένου να εκχριστιανίσει τους κατοίκους. Ο μοναχός για να εξηγήσει στους απλούς ανθρώπους την έννοια της Αγίας Τριάδας, χρησιμοποιούσε το έλατο λόγω του τριγωνικού του σχήματος. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Βονιφάτιος για να ορίσει το τέλος μιας εποχής, άρχισε να πριονίζει την αιωνόβια βελανιδιά, που αποτελούσε το ιερό δέντρο του Θωρ , πάνω στην οποία έκαναν θυσίες. Εκείνη την στιγμή φύσηξε δυνατός αέρας και την ξερίζωσε. Οι κάτοικοι το θεώρησαν θαύμα και μεταστράφηκαν ομαδικώς στον χριστιανισμό. Αργότερα στη θέση της φύτρωσε ένα έλατο το οποίο θεωρήθηκε ευλογημένο και απέκτησε τον θρησκευτικό συμβολισμό που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

Χριστουγεννιάτικα έλατα στο Μονακό - ΠΗΓΗ: REUTERS/Eric Gaillard

Υπάρχει, βέβαια, μία ακόμη ιστορία για την επικράτηση του ελάτου ως συμβόλου των Χριστουγέννων. Το στόλισμα του συγκεκριμένου δέντρου ξεκίνησε από τον ιερέα Λούθηρο που ίδρυσε την προτεσταντική εκκλησία. Ο Λούθηρος, λοιπόν, όπως λένε μελετητές, ένα χειμωνιάτικο βράδυ, την ώρα που περπατούσε στο δρόμο είδε το φως των αστεριών να τρεμοπαίζει ανάμεσα στα φύλλα των δέντρων. Αυτή η εικόνα του άρεσε τόσο πολύ που σκέφτηκε να την μεταφέρει στο εσωτερικό του σπιτιού του για να χαρούν τα παιδιά του. Έτσι έκοψε από την ρίζα ένα έλατο, το έστησε στο σπίτι του και το στόλισε προσεκτικά με αναμμένα κεριά. Με αυτό τον τρόπο προσπάθησε να μιμηθεί την εικόνα που του είχε αποτυπωθεί εκείνο το βράδυ. Έτσι, η πατρίδα του Λούθηρου, η Γερμανία, θεωρείται ακόμη και σήμερα η πατρίδα του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

Η πρώτη φορά που στολίστηκε δέντρο με την μορφή που γνωρίζουμε σήμερα, ήταν στην Αλσατία στις αρχές του 16ου αιώνα. Τα ηλεκτρικά λαμπάκια τοποθετήθηκαν πάνω στο έλατο όταν το έθιμο πέρασε από την άλλη μεριά του ατλαντικού και την Αμερική. Μέχρι τότε, πέρα από κεριά, το δέντρο στόλιζαν τρόφιμα και είδη ρουχισμού.

Στολισμένο έλατο στο Βατικανό - ΠΗΓΗ: REUTERS/Tony Gentile

Στην Ελλάδα το έλατο έφτασε για πρώτη φορά στα χρόνια του Όθωνα. Μέχρι τότε στην χώρα μας στόλιζαν ένα καραβάκι το οποίο συμβόλιζε την νέα πλεύση στη ζωή των ανθρώπων. Η πρώτη φορά που έλατο στολίστηκε στην Ελλάδα, ήταν στα ανάκτορα του Ναυπλίου. Έκτοτε άρχισε δειλά-δειλά να καθιερώνεται σε όλη τη χώρα.