Ο τάφος του Τουταγχαμών αποκαλύπτει τα μυστικά του: Ο ξαφνικός θάνατος και οι μυστηριώδεις κηλίδες

Newsroom

Πέμπτη, 31 Ιανουαρίου 2019 21:38

Ο τάφος του Τουταγχαμών αποκαλύπτει τα μυστικά του: Ο ξαφνικός θάνατος και οι μυστηριώδεις κηλίδες — REUTERS/Mohamed Abd El Ghany

Ο τάφος του βασιλιά της Αιγύπτου Τουταγχαμών αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα αξιοθέατα της χώρας, στο οποίο κάθε χρόνο συρρέουν εκατομμύρια τουρίστες, για να ανακαλύψουν τους θησαυρούς του. Τοέργο συντήρησης του τάφου, το οποίο διήρκησε εννέα χρόνια και τον επανάφερε στην αρχική του κατάσταση λάμψης, έφερε και ορισμένες ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις για το σπουδαίο βασιλιά.

Στην ηλικία των εννέα ετών, ο Τουταγχαμών έγινε βασιλιάς της Αιγύπτου και βασίλεψε μέχρι τον απρόσμενο θάνατό του στην ηλικία των 19 ετών, από το 1333 π.Χ. μέχρι το 1323 π. Χ. περίπου. Ο τάφος του ανακαλύφθηκε σχεδόν ανέπαφος, περιλαμβάνοντας πολλά αριστουργήματα.

Στα αρχικά στάδια της ανακαίνισης, οι ερευνητές βρήκαν στοιχεία που ενισχύουν την υπόθεση ότι ο θάνατος του Τουταγχαμών ήταν σχετικά απρόσμενος και ότι ο τάφος δεν προοριζόταν για εκείνον. Σύμφωνα με τον Lori Wong, που δούλευε στο έργο, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πιθανότατα πήραν έναν τάφο ο οποίος ήταν ήδη υπό κατασκευή και τον προετοίμασαν γρήγορα για ταφή.

Οι καφέ κηλίδες που εντοπίζονται στον τάφο -και μόνο σε αυτόν του Τουταγχαμών- ενισχύουν περισσότερο την εκτίμηση ότι η ταφή έγινε βιαστικά, αφού η μπογιά στους τοίχους φαίνεται πως δεν είχε καν στεγνώσει όταν σφραγίστηκε ο τάφος.

Επιπλέον, ο χώρος είναι μικρός και ο ταφικός θάλαμος, το πιο σημαντικό μέρος του τάφου, είναι το μοναδικό που έχει ζωγραφιστεί, πράγμα ασυνήθιστο για Αιγύπτιους βασιλείς.

Είχε θεωρηθεί ότι κάθε τοίχος του ταφικού θαλάμου θα είχε τον ίδιο αριθμό στρώσεων βαφής, αλλά η ομάδα του έργου διαπίστωσε ότι δεν ίσχυε κάτι τέτοιο. «Λείπει μία ολόκληρη στρώση από έναν τοίχο, που υπάρχει στους άλλους τρεις», εξηγεί ο Wong.

Συνηθισμένος θάνατος;

Σε αντίθεση με την πολυτέλεια του ταφικού μνημείου του Τουταγχαμών, ο θάνατός του μπορεί να ήταν πιο συνηθισμένος. Παρ΄ όλο που η αιτία θανάτου του παραμένει αβέβαιη, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American Medical Association το 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο βασιλιάς πιθανότατα πέθανε από ελονοσία, μετά από μόλυνση στο πόδι του.

Το 2014, έγινε μια «εικονική αυτοψία» που έριξε περαιτέρω φως στη φυσική κατάσταση του Φαραώ. Δημιουργήθηκε η πρώτη φυσική εικόνα του Τουταγχαμών, η οποία έδειξε ότι το αριστερό πόδι του αρχαίου βασιλιά ήταν πολύ παραμορφωμένο, υποδεικνύοντας μια σπάνια οστική διαταραχή.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η κακή του υγεία θα μπορούσε να αποδοθεί στον τρόπο αναπαραγωγής, καθώς η γενετική ανάλυση δείχνει ότι οι γονείς του Τουταγχαμών ήταν πιθανότατα αδέλφια.

Κηλίδες στους τοίχους

Οι συντηρητές φοβούνταν ότι η υγρασία και το διοξείδιο του άνθρακα από τις ανάσες των τουριστών προκαλούσε καφέ κηλίδες μικροβίων, που εξαπλώνονταν στην επιφάνεια των τοιχογραφιών στον ταφικό θάλαμο.

Υπήρχαν επίσης γρατζουνιές σε σημεία όπου οι επισκέπτες και τα κινηματογραφικά συνεργεία είχαν πρόσβαση.

Οι συντηρητές έψαξαν να δουν αν οι κηλίδες αυτές πολλαπλασιάζονταν, αν ήταν ενεργές και αν ήταν εν δυνάμει επικίνδυνες για τις τοιχογραφίες.

Συγκρίνοντας φωτογραφίες που τραβήχτηκαν το 1920 με τη σημερινή κατάσταση των τοιχογραφιών, είδαν ότι δεν υπήρχε κάποια διαφορά στις κηλίδες αυτές. Ως εκ τούτου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κηλίδες ήταν «νεκρές» και ότι είχαν ενταχθεί στο στρώμα βαφής.

«Δεν υπάρχει τρόπος να τις αφαιρέσουμε με ασφάλεια», λέει ο Wong, προσθέτοντας ότι δεν αποτελούν απειλή για τον τάφο και ότι πιθανότατα αναπτύχθηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια, σχεδόν αμέσως αφότου ζωγραφίστηκαν οι τοιχογραφίες.

Ένα ακριβές, κανονικού μεγέθους αντίγραφο του τάφου του Τουταγχαμών χτίστηκε στην Αίγυπτο το 2014, αλλά για να εξασφαλιστεί ότι το πραγματικό μπορεί να παραμείνει ανοιχτό στο κοινό, οι συντηρητές έλαβαν μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων από τους τουρίστες. Έχει εγκατασταθεί μια νέα πλατφόρμα προβολής, καθώς και βελτιωμένες διαβάσεις, πινακίδες, φώτα και σύστημα φιλτραρίσματος αέρα για την καταπολέμηση των ιδρωμένων επισκεπτών και της σκόνης που φέρνουν στα παπούτσια τους.

«Πρέπει να υπάρξει ένα υψηλό επίπεδο καλής διαχείρισης, συντήρησης και φροντίδας του τάφου στο μέλλον», δήλωσε ο Neville Agnew, επικεφαλής του έργου.

Tutankhamun's tomb conserved for future generations, Stephanie Bailey, for CNN