«Φωτιά» στα Βαλκάνια: Το Κόσοβο δημιουργεί στρατό και η Σερβία απειλεί με επέμβαση

Η κίνηση αυτή, 20 χρόνια μετά την εξέγερση των Αλβανών του Κοσόβου εναντίον της σερβικής διακυβέρνησης και δέκα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, χαρακτηρίστηκε «ιστορική» από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όμως το ΝΑΤΟ την επέκρινε λέγοντας ότι δεν βοηθά τις προσπάθειες να κατευναστούν οι εντάσεις ανάμεσα στο Κόσοβο και στη Σερβία.

Ο νόμος για τη μετατροπή της ελαφρά οπλισμένης Δύναμης Ασφαλείας του Κοσόβου, η οποία δημιουργήθηκε κυρίως για την αντιμετώπιση κρίσεων, την πολιτική άμυνα και την απομάκρυνση πυρομαχικών από τον πόλεμο στη δεκαετία του 1990, σε στρατό εγκρίθηκε από τη Βουλή με τις ψήφους 105 βουλευτών σε σύνολο 120.

Έντεκα βουλευτές της σερβικής μειονότητας απείχαν από την ψηφοφορία. Το Σύνταγμα του Κοσόβου προέβλεπε τη δημιουργία εθνικού στρατού, αλλά καμία δράση δεν είχε αναληφθεί για χρόνια ενώ η Πρίστινα επιχείρησε, χωρίς επιτυχία, να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Σέρβων του Κοσόβου.

Η κίνηση συναντά επίσης την έντονη αντίδραση της Σερβίας, προστάτιδας των Σέρβων του Κσόβου, η οποία αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της πρώην επαρχίας της και έχει προειδοποιήσει πως ένας εθνικός στρατός στο Κόσοβο μπορεί να αποσταθεροποιήσει τα Δυτικά Βαλκάνια.

Η πρωθυπουργός της Σερβίας Άνα Μπρνάμπιτς δήλωσε σήμερα πως η Σερβία «θα συνεχίσει στον δρόμο της ειρήνης και της σταθερότητας» μετά την απόφαση του Κοσόβου να αποκτήσει τακτικό στρατό.

«Για εμένα, είναι μια δύσκολη μέρα, δεν είναι μια μέρα που μπορεί να συμβάλει στην περιφερειακή συνεργασία», δήλωσε η Άνα Μπρνάμπιτς στους δημοσιογράφους. Πρόσθεσε πως «χωρίς μια σταθερή περιοχή, δεν υπάρχει σταθερή Σερβία».

Αν και η δημιουργία ενός τέτοιου στρατού μπορεί να πάρει χρόνια, οι Σέρβοι πολιτικοί υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί για την εκδίωξη των Σέρβων που έχουν μείνει στο Κόσοβο, κατηγορία την οποία αρνούνται οι Αλβανοί ηγέτες του Κοσόβου που εξαρτώνται από την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ για μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη της μικρής, φτωχής βαλκανικής χώρας.

Στις 5 Δεκεμβρίου, η πρωθυπουργός της Σερβίας Άνα Μπρνάμπιτς είχε αφήσει να εννοηθεί ότι μια πιθανή απάντηση από το Βελιγράδι θα μπορούσε να είναι η στρατιωτική επέμβαση.

Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς θα επιθεωρήσει στρατεύματα κατά μήκος της μεθορίου με το Κόσοβο τις επόμενες τρεις ημέρες, ανέφερε χθες το γραφείο του, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Βαλκάνιοι αναλυτές δηλώνουν ωστόσο πως οποιαδήποτε δράση από τον στρατό της Σερβίας, που αριθμεί 28.000 μέλη, εναντίον του Κοσόβου δεν είναι πολύ πιθανή καθώς το Βελιγράδι φιλοδοξεί να γίνει μέλος της ΕΕ και ως εκ τούτου οι δηλώσεις της Μπρνάμπιτς φαίνεται να είναι ένα συμβιβαστικό δώρο προς τους Σέρβους εθνικιστές.

Μετά την έγκριση του νόμου, το Κόσοβο θα συστήσει υπουργείο Άμυνας και ο μελλοντικός στρατός του θα αποτελείται από 5.000 εν ενεργεία στρατιώτες και 3.000 εφέδρους. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης της Πρίστινα λένε πως η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει τουλάχιστον 10 χρόνια.

Το Κόσοβο ανακήρυξε την ανεξαρτησία σχεδόν μία δεκαετία αφότου οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ έθεσαν τέρμα σε έναν πόλεμο των σερβικών δυνάμεων ασφαλείας εναντίον της εξέγερσης που περιλάμβανε συλλήψεις, δολοφονίες και απελάσεις Αλβανών πολιτών.

Αντανακλώντας τη θέση της Ουάσινγκτον ως μεγαλύτερου συμμάχου των Αλβανών του Κοσόβου, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ Φίλιπ Κόσνετ δήλωσε πως η σημερινή ψήφος είναι «ιστορική» για το Κόσοβο και δεσμεύθηκε για την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως η ιδέα της δημιουργίας στρατού στο Κόσοβο «αντιτίθεται στη συμβουλή πολλών συμμάχων του ΝΑΤΟ και μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη μελλοντική ενσωμάτωση του Κοσόβου στους ευρωατλαντικούς θεσμούς».

Ο Στόλτενμπερκ κατήγγειλε σήμερα την απόφαση του Κοσόβου να μετατρέψει τις δυνάμεις ασφαλείας του σε στρατό και είπε ότι το ΝΑΤΟ θα «επανεξετάσει το επίπεδο δέσμευσής του» στη χώρα αυτή.

«Λυπάμαι που η απόφαση αυτή ελήφθη παρά τις ανησυχίες που είχε εκφράσει το ΝΑΤΟ (...) Το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο είναι στο εξής υποχρεωμένο να επανεξετάσει το επίπεδο δέσμευσης του ΝΑΤΟ στη Δύναμη Ασφαλείας του Κοσόβου» (KSF), πρόσθεσε.

«Αν και είναι αλήθεια ότι εναπόκειται επί της αρχής στο Κόσοβο να αποφασίσει τον μετασχηματισμό της KSF, έχουμε δηλώσει ξεκάθαρα ότι η στιγμή που επιλέχθηκε δεν ήταν καλή», σχολίασε. «Όλα τα μέρη πρέπει να φροντίσουν ώστε η απόφαση που λήφθηκε σήμερα να μην επιδεινώσει περαιτέρω τις εντάσεις στην περιοχή», προειδοποίησε. «Καλώ εκ νέου την Πρίστινα και το Βελιγράδι να κρατήσουν την ηρεμία τους και να απέχουν από οποιαδήποτε δήλωση ή οποιαδήποτε ενέργεια μπορεί να προκαλέσει κλιμάκωση», πρόσθεσε.

Το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να υποστηρίζει τον διάλογο που διεξάγεται ανάμεσα στο Βελιγράδι και την Πρίστινα υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρεί ότι αποτελεί τη μοναδική βιώσιμη πολιτική λύση για την περιοχή, υπογράμμισε ακόμη ο ΓΓ του ΝΑΤΟ.

Το ΝΑΤΟ ηγείται από τον Ιούνιο του 1999 μιας επιχείρησης υποστήριξης της ειρήνης στο Κόσοβο μέσω της Δύναμης για το Κόσοβο (KFOR), η οποία αριθμεί αυτή τη στιγμή 4.651 στρατιωτικούς, σύμφωνα με στοιχεία της Συμμαχίας.