Αποκλειστικό CNNi: Τα προσωπικά μηνύματα του Κασόγκι φέρνουν στο «φως» νέα στοιχεία για τη δολοφονία
Ο Τζαμάλ Κασόγκι στις δημόσιες τοποθετήσεις του επέκρινε συχνά τον πρίγκιπα διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας κρατώντας, ωστόσο, ορισμένες ισορροπίες. Mέσα από τα προσωπικά του μηνύματα, ωστόσο, που φέρνει στο φως το CNNi, «ξετυλίγεται» ένας άνθρωπος απηυδισμένος από τις απολυταρχικές τακτικές του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και του σκοταδισμού που έχει «σκεπάσει» το βασίλειο.
Στα 400 και πλέον μηνύματα που αντήλλαξε με τον, επίσης, αυτοεξόριστο Ομάρ Αμπντουλαζίζ μέσω WhatsApp, ο δημοσιογράφος της Washington Post, περιέγραφε τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ως «τέρας» που «καταβρόχθιζε τα πάντα στο πέρασμά του», ακόμη και τους συμμάχους του. Τον παραλλήλησε, μάλιστα, με το γνωστό παιχνίδι του παρελθόντος Pac-man.
«Οι συλλήψεις είναι αδικαιολόγητες και δεν τον εξυπηρετούν (σύμφωνα με τη λογική). Είναι ένα τέρας, όμως. Όσα περισσότερα θύματα τρώει στο πέρασμά του, τόσο περισσότερα θέλει», έγραφε χαρακτηριστικά, με τον συνομιλητή του να του απαντά: «Υπάρχει περίπτωση να τους απονείμει χάρη όταν γίνει βασιλιάς. Ως κίνηση ελέους».
Μεταξύ των μηνυμάτων που αποκαλύπτει το CNNi, υπάρχουν φωνητικές συνομιλίες με τον ακτιβιστή που ζει στο Μόντρεαλ, φωτογραφίες και βίντεο που σκιαγραφούν την εικόνα ενός βαθύτατα ανήσυχου ανθρώπου.
«Όσο περισσότερα θύματα ‘’τρώει’’, τόσο περισσότερα θέλει», έγραφε ο Κασόγκι σε μήνυμα που εστάλη τον Μάιο, αμέσως μετά τη σύλληψη ομάδας ακτιβιστών στη Σαουδική Αραβία. «Δεν θα εκπλαγώ αν η καταπίεση αγγίξει ακόμη και όσους τον υποστηρίζουν».
Πηγή: CNNi
Τα μηνύματα γίνονται ολοένα και πιο «εμπρηστικά» με το πέρασμα του καιρού, με τους δύο φίλους να οργανώνουν ένα κίνημα αφύπνισης των συμπολιτών τους στη Σαουδική Αραβία. Ονομάζουν το κίνημα αυτό «κυβερνομέλισσες», έναν όρο που χρησιμοποιούν στις μεταξύ τους συζητήσεις.
«Ο Τζαμάλ θεωρούσε πως ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είναι το πρόβλημα και έλεγε πως αυτός ο άνθρωπος πρέπει να σταματηθεί», λέει ο Αμπντουλαζίζ σε συνέντευξή του στο αμερικάνικο δίκτυο.
«Ας μας βοηθήσει ο Θεός»: αυτό ήταν ένα από τα μηνύματα που έστειλε ο Κασόγκι στον φίλο του τον Αύγουστο, όταν και έμαθε πως οι μυστικές υπηρεσίες της Σαουδικής Αραβίας είχαν - πιθανότατα - στη διάθεσή τους τις συνομιλίες τους.
Δύο μήνες αργότερα πέθανε με τον πλέον βάναυσο τρόπο στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη.
«Το χάκινγκ του τηλεφώνου μου έπαιξε σημαντικότατο ρόλο σε ότι συνέβη στον Τζαμάλ, λυπάμαι πολύ που το λέω», δηλώνει στο CNNi ο Αμπντουλαζίζ. «Οι ενοχές με σκοτώνουν» λέει ο ίδιος.
Κάρτες SIM και οικονομική στήριξη
Ο Αμπντουλαζίζ ξεκίνησε την «καμπάνια» κατά της κυβέρνησης του βασιλείου από την περίοδο που ήταν φοιτητής στον Καναδά. Η κριτική που ασκούσε τράβηξε την προσοχή του Ριάντ, που προχώρησε στην ακύρωση της κρατικής υποτροφίας του. Το 2014 έλαβε άσυλο από τον Καναδά και τρία χρόνια αργότερα έγινε μόνιμος κάτοικος της χώρας.
Στις, σχεδόν καθημερινές, συνομιλίες τους από τον Οκτώβριο του 2017 έως τον Αύγουστο του 2018, ο Κασόγκι και ο Αμπντουλαζίζ σχεδίασαν τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού «στρατού» που θα παρακινούσε τους νέους πολίτες της Σαουδικής Αραβίας να παλέψουν κατά της κυβερνητικής προπαγάνδας.
Προ της «κυβερνητικής αντεπίθεσης», οι δύο φίλοι είχαν σκεφτεί τη δημιουργία μίας ιστοσελίδας που θα καταγράφει λεπτομερώς όλες τις υποθέσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σημειώνονταν στη χώρα τους, αλλά και την παραγωγή μικρών ντοκιμαντέρ – με παρόμοια θέματα – τα οποία θα ήταν ελεύθερα προς προβολή.
O Ομάρ Αμπντουλαζίζ/Πηγή: CNNi
«Δεν έχουμε κοινοβούλιο, έχουμε απλώς το Twitter», αναφέρει ο Αμπντουλαζίζ, συμπληρώνοντας πως το εν λόγω μέσο κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα από τα μεγαλύτερα όπλα προπαγάνδας του βασιλείου. «Το Twitter είναι το μόνο όπλο που χρησιμοποιούν για να πολεμήσουν τη διάδωση φημών. Μας έχουν επιτεθεί, μας προσβάλλουν, μας έχουν απειλήσει τόσες πολλές φορές που αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι».
Το σχέδιο Κασόγκι - Αμπντουλαζίζ είχε δύο βασικά στοιχεία που το καθιστούσαν ύψιστη απειλή για το Ριάντ. Οι αυτοεξόριστοι έστελναν κάρτες SIM ξένων χωρών σε πολίτες της χώρας, έτσι πιθανά αντικαθεστωτικά tweet που έκαναν δεν μπορούσαν να εντοπιστούν από την αυστηρή «μηχανή» λογοκρισίας της Σαουδικής Αραβίας.
Το δεύτερο ήταν τα χρήματα. Σύμφωνα με τον Αμπντουλαζίζ, ο Κασόγκι είχε βρει ανώνυμους χρηματοδότες που ήταν διατεθειμένοι να ενισχύσουν τον σκοπό τους.
Σε μία από τις συνομιλίες τον Μάιο του 2018, ο Αμπντουλαζίζ έγραφε στον Κασόγκι: «Σου έστειλα μερικές ιδέες σχετικά με τις μέλισσες. Με email». «Εξαιρετική έκθεση», του απαντούσε ο δημοσιογράφος. «Θα προσπαθήσω να βρω τα χρήματα. Πρέπει να κάνουμε κάτι. Ξέρεις, μερικές φορές με επηρεάζουν οι επιθέσεις τους και το μίσος τους στο Τwitter».
Έναν μήνα αργότερα, ένα άλλο μήνυμα στον δημοσιογράφο επιβεβαίωνε πως μεταφέρθηκαν τα πρώτα 5.000 δολάρια.
Στις αρχές Αυγούστου, όμως, η ευφορία των δύο αντρών αντικαταστάθηκε από αγωνία. Έλαβαν ενημέρωση πως οι Αρχές της Σαουδικής Αραβίας είχαν καταφέρει να αποκτήσουν πρόσβαση στις συνομιλίες τους.
«Πώς το έμαθαν;», έγραφε, αναρωτώμενος ο Κασόγκι. Ο συνομιλητής του από τον Καναδά του απαντούσε πως ο αδελφός του τον συμβούλευσε να μην συνεχίσει να κάνει αναρτήσεις στο twitter γιατί τον έχουν απειλήσει με φυλάκιση. Τρία λεπτά αργότερα ο δημοσιογράφος του έγραψε: «Ας μας βοηθήσει ο θεός».
Το χάκινγκ
Ο Αμπντουλαζίζ μίλησε δημοσίως για τη σχέση του με τον Κασόγκι μόλις τον περασμένο μήνα, αποκαλύπτοντας πως κάποιος είχε χακάρει το κινητό του και είχε υποκλέψει όλα τα μηνύματα που αντήλλασσε με τον δημοσιογράφο.
Σύμφωνα με τον Μπιλ Μαρκζάκ, έναν συνάδελφο του προαναφερθέντος, το λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε για το χάκινγκ παράγεται από την ισραηλινή εταιρία NSO Group και έχει πωληθεί στο Ριάντ.
Ο Μαρκζάκ δηλώνει πως ακόμη δύο αντιφρονούντες του βασιλείου έχουν στοχοποιηθεί από την ίδια εταιρεία. Η Ντάνα Ίνγκλετον, αξιωματούχος της Διεθνούς Αμνηστίας, αποκάλυψε πως η εφαρμογή χρησιμοποιήθηκε για να χακάρουν το κινητό ενός εργαζομένου του Οργανισμού και πλέον η Αμνηστία σκέφτεται να λάβει μέτρα κατά της εταιρίας. Την προηγούμενη εβδομάδα έστειλε επιστολή στην κυβέρνηση του Ισραήλ ζητώντας να ανακαλέσει την άδεια της NSO Group να κάνει εξαγωγές.
Επίσης, το περασμένο Σάββατο ο Αμπντουλαζίζ κατέθεσε μήνυση, ισχυριζόμενος πως η εταιρία παραβίασε τη διεθνή νομοθεσία, πουλώντας το λογισμικό της σε ένα καταπιεστικό καθεστώς, γνωρίζοντας πως θα χρησιμοποιηθεί για την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η NSO πρέπει να λογοδοτήσει ώστε να προστατευθούν οι ζωές πολιτικών αντιφρονούντων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», είπε ο συνήγορος του μηνυτή.
«Οι εφαρμογές μας, εδώ και πολύ μεγάλο διάστημα, βοηθούν κυβερνήσεις στην παρεμπόδιση βομβιστικών επιθέσεων, σταματούν βαρόνους ναρκωτικών και διακινητές λευκής σαρκός, ενώ βοηθούν και στην ασφαλή επιστροφή θυμάτων απαγωγής στις οικογένειές τους», αναφέρει η εταιρία σε ανακοίνωσή της, συμπληρώνοντας: «Αν υπάρχουν υποψίες περί κακοδιαχείρισης, θα τις ερευνήσουμε και θα λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένου και της διακοπής συμβολαίων».
«Η τυραννία δεν έχει λογική»
Το Ριάντ, αν ισχύουν οι καταγγελίες του Αμπντουλαζίζ, είχε τη δυνατότητα να διαβάσει αναλυτικά τις συνομιλίες του με τον δημοσιογράφο της Washington Posta και να ανακαλύψει τα σχέδιά τους.
Ο Κασόγκι, σε αυτά τα μηνύματα, εμφανίζεται ολοένα και πιο εξαγριωμένος από την συνεχώς αυξανόμενη δύναμη του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
«Του αρέσει η δύναμη, η καταπίεση και θέλει να το επιδεικνύει», έγραφε ο Κασόγκι αναφερόμενος στον πρίγκιπα διάδοχο και σημείωνε πως «η τυραννία δεν έχει λογική».
Οι εν λόγω συνομιλίες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «προδοτικές», όπως σημειώνει το CNNi, σε μία χώρα που τηρεί εξαιρετικά σκληρή στάση αναφορικά με την ελευθερία του λόγου. Ο Κασόγκι και ο Αμπντουλαζίζ μπορεί να ήταν στο εξωτερικό, αλλά φρόντιζαν να είναι προσεκτικοί στα μέσα που χρησιμοποιούσαν για να συζητούν, γνωρίζοντας πως τα «πλοκάμια» του Ριάντ ήταν εξαπλωμένα σε όλο τον κόσμο.
Τα μηνύματα από τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν
Τον περασμένο Μάιο δύο απεσταλμένοι του Ριάντ, όπως λέει ο ίδιος, ζήτησαν από τον Αμπντουλαζίζ να τον συναντήσουν στο Μόντρεαλ. Συμφώνησε, όμως, ηχογράφησε όλες τις συνομιλίες που είχαν στη διάρκεια των πέντε συναντήσεών τους και τις μοιράστηκε με το CNNi.
Στις συνομιλίες, δύο άντρες, οι οποίοι αναφέρονται ως Αμπντουλάχ και Μαλέκ, λένε στον Αμπντουλαζίζ – μιλώντας στα αραβικά – πως έχουν σταλεί από τον ίδιο τον πρίγκιπα διάδοχο. Τον ενημερώνουν πως ο μπιν Σαλμάν παρακολουθεί προσωπικά τη δραστηριότητά του στο Twitter και ότι θα ήθελε να του προσφέρει μια δουλειά.
«Ήρθαμε σε σένα για να σου μεταφέρουμε ένα μήνυμα από τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν», ακούγονται να λένε.
Στις ηχογρραφήσεις οι δύο άντρες διαβεβαιώνουν τον Αμπντουλαζίζ πως ο πρίγκιπας διάδοχος δεν έχει καμία σχέση με τα όσα του καταλογίζονται και, μάλιστα, του προτείνουν να επισκεφτεί το προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στο Μόντρεαλ για να πάρει μερικά χρήσιμα έγγραφα.
Όπως λέει, ήταν η συμβουλή του Κασόγκι που του έσωσε τη ζωή.
«Μου είπε να μην πάω και να τους συναντώ μόνο σε δημόσια μέρη».
Τραγική ειρωνεία είναι πως ο δημοσιογράφος δεν ακολούθησε την ίδια του την συμβουλή. Πήγε στο προξενείο στην Κωνσταντινούπολη και έχασε τη ζωή του.
Jamal Khashoggi's private WhatsApp messages may offer new clues to killing, by Nina dos Santos and Michael Kaplan