Κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ελβετία: Το διεθνές δίκαιο είναι υπεράνω του εθνικού;

Πρόκειται για την αποκαλούμενη πρωτοβουλία αυτοπροσδιορισμού που προωθεί το υπερσυντηρητικό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα (SVP), που αποτελεί σήμερα την μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας. Η πρωτοβουλία απαιτεί να είναι το εθνικό δίκαιο ισχυρότερο από το διεθνές δίκαιο.

Εάν στο δημοψήφισμα η πλειοψηφία των Ελβετών απαντήσει θετικά, οι επιπτώσεις δεν θα είναι σοβαρές μόνο για την ίδια τη χώρα, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη.

«Η Ελβετία, η οποία επιθυμεί να θεωρεί τον εαυτό της ως μοντέλο δημοκρατίας, θα είναι το πρότυπο για αυταρχικές κυβερνήσεις όπως αυτές του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Ρωσία ή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία. Και θα την χαιρετούσαν όλοι οι Ευρωπαίοι ακροδεξιοί: από το πολωνικό PiS ως το αυστριακό FPO και την γερμανική AfD» γράφει η γερμανική εφημερίδα Die Zeit και προσθέτει:

«Όταν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μιλούσε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον περασμένο Σεπτέμβριο, ακούστηκε σαν ηγέτης της εκστρατείας της πρωτοβουλίας SVP στην Ελβετία: "Η Αμερική θα προτιμά πάντα την ανεξαρτησία, τον έλεγχο και την κυριαρχία έναντι της παγκόσμιας διακυβέρνησης". Το αίτημα του Τραμπ για "επαναφορά του ελέγχου" μεταφράζεται από το SVP ως "αυτοδιάθεση". Το κόμμα του δισεκατομμυριούχου Κριστόφ Μπλοόχερ θέλει να κρατήσει την Ελβετία μακριά από πολυμερείς οργανισμούς στο μέτρο του δυνατού και αντ΄αυτού να συνδέσει τη χώρα με άλλες χώρες μέσω ενός δικτύου διμερών συνθηκών».

Ένας από τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχει η Ελβετία είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ενδεχόμενη θετική απόφαση στο δημοψήφισμα θα σημάνει ότι τίποτα δεν θα πρέπει να είναι υπεράνω των εθνικών νόμων στο μέλλον. Μόνο το γράμμα του Συντάγματος θα ισχύει σε περίπτωση σύγκρουσης, αλλά στην Ελβετία δεν υπάρχει ένα ισχυρό συνταγματικό δικαστήριο ώστε να είναι σε θέση να ελέγξει αν τηρούνται οι νόμοι. Σε τελική ανάλυση, η Ελβετία θα πρέπει να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Την ώρα που η Γενεύη είχε λειτουργήσει μέχρι σήμερα ως "παγκόσμια πρωτεύουσα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων".

Ευρωπαϊκές επιπτώσεις

Αλλά οι επιπτώσεις από κάτι τέτοιο δεν αφορούν μόνο την εικόνα της Ελβετίας. Ένα δημοψήφισμα εναντίον των "ξένων δικαστών" θα μπορούσε να ενισχύσει όλες τις εθνικιστικές ακροδεξιές δυνάμεις στην Ευρώπη: Ήδη στην Ουγγαρία ο Βίκτορ Ορμπάν εμποδίζει την έλευση προσφύγων, παραβιάζοντας τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Στην Αυστρία, το ακροδεξιό FPO έχει ανάλογες θέσεις, στη Γερμανία η AfD δεν θέλει να υπογράψει το σύμφωνο μετανάστευσης του ΟΗΕ.

Γι’αυτούς, μια νίκη του SVP στην Ελβετία θα είναι άλλη μια πράξη ενίσχυσης των θέσεων τους. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτή η πρωτοβουλία της Ακροδεξιάς στην Ελβετία χάνει έδαφος . Ωστόσο, το 40% των ψηφοφόρων φαίνεται να τη στηρίζει.