«Αυξημένος κίνδυνος χειραγώγησης»: Η Ευρώπη θωρακίζεται ενόψει των ευρωεκλογών

Οι Ευρωβουλευτές ζητούν τον πλήρη έλεγχο του Facebook από τα όργανα της ΕΕ, την επικαιροποίηση των εκλογικών νόμων ώστε να αντικατοπτρίζουν τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα καθώς και από τα κράτη μέλη να διερευνήσουν ισχυρισμούς περί κατάχρησης του πολιτικού διαδικτυακού χώρου από ξένες δυνάμεις.

Πιο συγκεκριμένα, μετά το σκάνδαλο Facebook-Cambridge Analytica, οι ευρωβουλευτές καλούν το Facebook να επιτρέψει στα όργανα της ΕΕ να διεξάγουν πλήρη έλεγχο για την αξιολόγηση της προστασίας των δεδομένων και της ασφάλειας των προσωπικών πληροφοριών των χρηστών μετά το σκάνδαλο που αποκαλύπτει ότι τα δεδομένα των 87 εκατομμυρίων χρηστών του Facebook αποκτήθηκαν λανθασμένα και καταχράστηκαν.

Οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι το Facebook όχι μόνο παραβίασε την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών "αλλά και παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ". Συστήνουν στο Facebook να κάνει αλλαγές στην πλατφόρμα του προκειμένου να συμμορφωθεί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων.

Οι προτάσεις για τις εκλογές

Σχετικά με τις εκλογές, προκειμένου να αποφευχθεί η παρέμβαση των εκλογικών παραγόντων μέσω των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, οι ευρωβουλευτές προτείνουν:

- την εφαρμογή συμβατικών εκλογικών εγγυήσεων "off-line", όπως είναι οι κανόνες για τη διαφάνεια και τα κατώτατα όρια των δαπανών, ο σεβασμός των περιόδων σιωπής και η ίση μεταχείριση των υποψηφίων

- εύκολη αναγνώριση της πληρωμένης διαδικτυακής πολιτικής διαφήμισης και της οργάνωσης πίσω από αυτήν.

- απαγόρευση της χρήσης προφίλ για εκλογικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης διαδικτυακής συμπεριφοράς που μπορεί να αποκαλύψει πολιτικές προτιμήσεις

- οι πλατφόρμες κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης να προσδιορίζουν το περιεχόμενο που δημοσιεύουν, να επιταχύνουν την διαδικασία αφαίρεσης ψευδών λογαριασμών και να συνεργάζονται με ανεξάρτητους ελεγκτές και ακαδημαϊκούς, προκειμένου να καταπολεμηθεί η παραπληροφόρηση

Αυξημένος ο κίνδυνος χειραγώγησης

Κατά τη συζήτηση στο ευρωκοινοβούλιο πριν από την ψηφοφορία, οι ευρωβουλευτές προειδοποίησαν για τον αυξημένο κίνδυνο χειραγώγησης στις επερχόμενες ευρωεκλογές, εφιστώντας την προσοχή στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μην τις αντιμετωπίζουν το ίδιο όπως τις προηγούμενες φορές.

Το σκάνδαλο για την κακή χρήση των δεδομένων του Facebook από την Cambridge Analytica και τα αυξανόμενα αποδεικτικά στοιχεία της παράνομης παρέμβασης στις εκλογές, περιγράφηκαν από την Επιτροπή ως «έκκληση αφύπνισης» στην οποία οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να απαντήσουν.

Η επίτροπος Δικαιοσύνης Věra Jourová είπε στο ευρωκοινοβούλιο ότι ένας «αγώνας ψηφιακών εξοπλισμών» που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για τις ελεύθερες και δημοκρατικές εκλογές, είναι σε εξέλιξη, μεταδίδει σε δημοσίευμά της η βρετανική Guardian.

Σύμφωνα με τη Jourova, το σκάνδαλο της Cambridge Analytica αποτελεί «καθαρό προειδοποιητικό σημάδι» ότι οι εκλογικές περίοδοι ήταν ιδιαίτερα επιρρεπείς σε παραπληροφόρηση και χειραγώγηση από ιδιωτικά και ξένα συμφέροντα και ότι οι ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου δεν «έχουν ανοσία» έναντι της απειλής.

«Οι τρέχοντες εκλογικοί κανόνες, πρακτικές και συνήθειες, όπως τα όρια δαπανών στις εκστρατείες, οι αυστηροί κανόνες για την [πολιτική] διαφήμιση, συμπεριλαμβανομένης της διαφάνειας σχετικά με το ποιος κάνει την εκστρατεία και ποιος πληρώνει για αυτή, προέρχονται από το μη ψηφιακό παρελθόν μας», σημειώνει η Jourova.

Η επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα έναν κώδικα πρακτικής σε επίπεδο ΕΕ για την παραπληροφόρηση, προκειμένου να ενθαρρύνει τους ιστότοπους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ώστε να περιορίσουν τη "μικρο-στόχευση" των ψηφοφόρων και να καταστήσουν τη χρηματοδότηση τέτοιων εκστρατειών πιο διαφανή για τους χρήστες.

Επιθυμεί επίσης στήριξη για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου δικτύου πραγματικών ελεγκτών, αλλά και δράση για την τόνωση της ποιοτικής δημοσιογραφίας και την προώθηση της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας.

Ο επίτροπος ασφάλειας Julian King δήλωσε ότι πλατφόρμες όπως το twitter και το facebook έχουν ευθύνη να υπερασπιστούν την ακεραιότητα των εκλογών, «ρίχνοντας φως» στις πηγές των πληροφοριών στις σελίδες τους.

«Η υπόθεση της Cambridge Analytica έφερε στο προσκήνιο μια σειρά απειλών για τις εκλογές: χάκερ, διαρροές, ψευδείς ειδήσεις, κακή χρήση προσωπικών δεδομένων», τόνισε ο King και πρόσθεσε ότι ο κώδικας πρακτικής που καθόρισε η Επιτροπή για τις διαδικτυακές πλατφόρμες ήταν εθελοντικός, αλλά δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο μελλοντικής νομοθεσίας, εάν δεν υπάρξουν αποτελέσματα.