Όταν το ρεπορτάζ σκοτώνει: Τρεις δολοφονίες δημοσιογράφων που συντάραξαν την Ευρώπη

Μέσα σε μόλις ένα χρόνο, τρεις δημοσιογράφοι χωρών της Ε.Ε. έχουν δολοφονηθεί άγρια, κάτι που προκαλεί έντονη ανησυχία τους κόλπους της Ένωσης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος. Σύμφωνα με την Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ), 43 δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί το 2018 λόγω των ερευνών τους ενώ ο αριθμός αυτός άγγιζε τους 54 το 2017.

«Για ακόμη μια φορά ένας θαρραλέος δημοσιογράφος θυσιάζεται στη μάχη για την αλήθεια και κατά της διαφθοράς» έγραψε στο Twitter ο Φρανς Τίμερμανς, και συνέχισε: «Οι υπεύθυνοι θα πρέπει να οδηγηθούν άμεσα ενώπιον της Δικαιοσύνης από τις βουλγαρικές Αρχές».

Σε αντίστοιχο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του εκπροσώπου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά, ο οποίος υπογράμμισε:

«H Κομισιόν αναμένει μια γρήγορη και εξονυχιστική έρευνα από τις αρμόδιες Αρχές, κάτι που θα φέρει τους υπεύθυνους ενώπιον της Δικαιοσύνης και θα αποσαφηνίσει εάν η επίθεση αυτή σχετιζόταν με τη δουλειά της.Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι απανταχού δημοσιογράφοι είναι ασφαλείς για να μπορούν να συμβάλλουν στις δημοκρατικές κοινωνίες μας».

Μάλιστα, ο κ. Σχοινάς υπενθύμισε δηλώσεις του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην ετήσια ομιλία του, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα:

«Η Ευρώπη θα πρέπει πάντα να είναι ένα μέρος όπου η ελευθερία του Τύπου θα είναι ιερή. Πολλοί δημοσιογράφοι εκφοβίζονται, δέχονται επιθέσεις, δολοφονούνται. Δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς ελευθερία του Τύπου» είχε πει τότε ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Όπως γράφει η εφημερίδα Financial Times, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) επιβεβαίωσε ότι «γνωρίζει τις πληροφορίες για την πιθανή κακοδιαχείριση κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βουλγαρία, που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας από δημοσιογράφους τις περασμένες εβδομάδες». Η υπηρεσία αποκάλυψε, επίσης, ότι τον περασμένο μήνα ξεκίνησε προκαταρκτική και εξετάζει εάν θα πρέπει να διερευνήσει περαιτέρω τις καταγγελίες.

«Δεν μπορούμε να πούμε ακόμη με βεβαιότητα εάν το βασικό κίνητρο (σ.σ. της δολοφονίας) ήταν η δημοσιογραφική δουλειά ή το θέμα των τηλεοπτικών εκπομπών της» είπε ο επικεφαλής της Εισαγγελίας της Βουλγαρίας, Sotir Tsatsarov.

Η έρευνα

Την Τρίτη, οι Αρχές της Βουλγαρίας προχώρησαν στη σύλληψη ενός υπόπτου για τη δολοφονία της Βικτόρια Μαρίνοβα αλλά στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος. Και παρότι δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό εάν πρόκειται όντως για τον δολοφόνο της αλλά και ποιοι ήταν οι λόγοι που όπλισαν το χέρι του, διεθνή ΜΜΕ υπενθυμίζουν ότι η υπόθεση αυτή έχει πολλές ομοιότητες με τον θάνατο της Σουηδής δημοσιογράφου Κιμ Βαλ.

Η 30χρονη δολοφονήθηκε πέρσι τον Αύγουστο από τον εφευρέτη Πίτερ Μάντσεν. H άτυχη δημοσιογράφος είχε αποφασίσει να συναντηθεί μαζί του για να τού πάρει συνέντευξη για το υποβρύχιο που κατασκεύασε.

Η Βαλ, ωστόσο, δεν έχασε τη ζωή της λόγω κάποιου ρεπορτάζ κατά της διαφθοράς, όπως συνέβη περίπτωση της δολοφονίας της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία αλλά και του 27χρονου Σλοβάκου Γιαν Κούτσιακ τον Φεβρουάριο του 2018.

Ποια ήταν η Βικτόρια Μαρίνοβα

Η δημοσιογράφος από τη Βουλγαρία εργαζόταν ως παρουσιάστρια στο δημοφιλές κανάλι TVN στην πόλη Ρούσε. Ο υπουργός Εσωτερικών της Βουλγαρίας, Mladen Marinov, δήλωσε ότι η Μαρίνοβα βιάστηκε και πέθανε από ασφυξία και τραύματα στο κεφάλι. Οι συνάδελφοί της στο TVN, ένα ιδιωτικό κανάλι, είπαν ότι η 30χρονη πήγε για τζόκινγκ το Σάββατο γιατί προετοιμαζόταν για κάποιο αγώνα δρόμου.

Στο πρώτο επεισόδιο της εκπομπής της, που ονομαζόταν «Ανιχνευτής Ψεύδους», η Μαρίνοβα φιλοξένησε δημοσιογράφους και ακτιβιστές που ερευνούσαν πιθανή κακοδιαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων από εργολάβους. Όπως γράφουν οι Financial Times, οι εν λόγω δημοσιογράφοι είχαν συλληφθεί τον περασμένο μήνα όταν προσπάθησαν να βιντεοσκοπήσουν άτομα που συνδέονταν με την έρευνα. Ωστόσο, μερικές ώρες αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι.

Η δολοφονία της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία

Τον Οκτώβριο του 2017, η Ευρώπη συγκλονίστηκε από τη δολοφονία της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία. Η δραστήρια δημοσιογράφος είχε ασχοληθεί με σειρά υποθέσεων διαφθοράς, μεταξύ των οποίων και τα Panama Papers.

Η 53χρονη δημοσιογράφος και μπλόγκερ, την οποία το Politico χαρακτήριζε «ένα Wikileaks από μόνη της», πλήρωσε με τη ζωή της τις αποκαλύψεις που είχε κάνει εις βάρος της κυβέρνησης Μάλτας την οποία είχε κατηγορήσει για διαφθορά, συμβάλλοντας έτσι στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών.

Η έκρηξη μιας βόμβας που είχε τοποθετηθεί κάτω από το αυτοκίνητό της, το απόγευμα της Δευτέρας, έκοψε νωρίς το νήμα της ζωής της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία.

H Μαλτέζα δημοσιογράφος ήταν ευρέως γνωστή στην Ευρώπη και είχε μηνυθεί από πολλά δημόσια πρόσωπα για τις αποκαλύψεις της. Στην τελευταία ανάρτησή της στο μπλογκ της είχε γράψει: «Πλέον υπάρχουν εγκληματίες όπου και να κοιτάξει κάποιος. Η κατάσταση είναι απελπιστική».

Η εκτέλεση του Γιαν Κούτσιακ και της μνηστής του

Ο 27χρονος Γιαν Κούτσιακ, ερευνητικός δημοσιογράφος, και η μνηστή του βρέθηκαν νεκροί στο σπίτι τους κοντά στη Μπρατισλάβα, την πρωτεύουσα της Σλοβακίας, τον Φεβρουάριο του 2018. Και οι δύο είχαν δεχτεί πυρά αγνώστων.
Ο δημοσιογράφος εργαζόταν εκείνη την περίοδο στην ιστοσελίδα Aktuality.sk και είχε γράψει σειρά άρθρων για την φοροδιαφυγή. Ο επικεφαλής της αστυνομίας είχε δηλώσει προ μηνών ότι το πιθανότερο κίνητρο της διπλής δολοφονίας ήταν οι έρευνες του δημοσιογράφου, χωρίς, ωστόσο, να δημοσιοποιήσει περισσότερες πληροφορίες.