Brexit: «Μαστίγιο και καρότο» από τους «27» στην Τερέζα Μέι

Η διπλή τοποθέτηση των ηγετών της ΕΕ κατά την επικείμενη συνάντησή τους στο Σάλτσμπουργκ τον Σεπτέμβριο, αποσκοπεί στο να δοθούν στην πρωθυπουργό της Βρετανίας κάποια στοιχεία αναφορικά με την πρόοδο που έχει συντελεστεί στη διαπραγμάτευση, όσον αφορά στην μελλοντική εμπορική συμφωνία ανάμεσα στα δύο μέρη, καθώς εκείνη βρίσκεται αντιμέτωπη με την «επανάσταση» βουλευτών της, αναφορικά με το επικείμενο διαζύγιο.

Όμως παράλληλα, οι 27 προβλέπεται να ρίξουν και μια «προειδοποιητική βολή» όσον αφορά στο ζήτημα της Βόρειας Ιρλανδίας, το οποίο προκαλεί μεγάλη αναταραχή στις τάξεις αξιωματούχων και διπλωματών.

Η Τερέζα Μέι, δεσμεύθηκε τόσο τον Δεκέμβριο, όσο και τον Μάρτιο, ότι θα συμφωνήσει σε ένα σχέδιο αποφυγής της επιστροφής «στα σκληρά σύνορα του παρελθόντος», αναφορικά με το ιρλανδικό ζήτημα. Όμως οι 27 φοβούνται ότι οι Βρετανοί επιθυμούν να μεταθέσουν την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος, για μετά την έξοδο της χώρας από την ΕΕ, στις 29 Μαρτίου του 2019.

Οι τόνοι ανέβηκαν στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις για το ζήτημα των συνόρων και τα κράτη μέλη επιθυμούν να στείλουν σαφή προειδοποίηση ότι δεν προτίθενται να αφήσουν το μείζον αυτό θέμα ανεπίλυτο.

Ευρωπαίος διπλωμάτης τόνισε χαρακτηριστικά στον Guardian, ότι «στο πρώτο μέρος της δήλωσης θα αναφέρεται ότι η συμφωνία στην οποία κατέληξε το υπουργικό συμβούλιο στο Τσέκερς είναι ευπρόσδεκτη, και ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται με στόχο μια συμφωνία χωρίς προηγούμενο που θα αποτελεί την καλύτερη προσπάθειά μας αναφορικά με την εσωτερική αγορά. Αυτό θα είναι ένα ατού, το οποίο είναι απαραίτητο για την Μέι στο επικείμενο συνέδριο του κόμματός της».

Το δεύτερο μέρος της δήλωσης, σύμφωνα με τον ίδιο, θα είναι μια αυστηρή προειδοποίηση, καθώς το ζήτημα των συνόρων είναι κάτι που πρέπει να επιλυθεί άμεσα, παρόλο που στόχος της βρετανικής ηγεσίας είναι να το καθυστερήσει.

Το «σχέδιο του Τσέκερς» , που πήρε το όνομά του από την τοποθεσία στην οποία έλαβε η Μέι την απόφαση για τον τρόπο διαπραγμάτευσης, προβλέπει την διατήρηση στενής εμπορικής σχέσης ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που προκάλεσε την οργή των υποστηρικτών του «σκληρού» Brexit, αλλά και τον σκεπτικισμό των ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι έθεσαν σε αμφισβήτηση της βιωσιμότητα του συγκεκριμένου σχεδίου.

Υψηλόβαθμοι ευρωπαίοι διπλωμάτες παραδέχονται ότι οι βασικές αρχές του σχεδίου Τσέκερς, συμπεριλαμβανομένου κι ενός κοινού κανόνα για τη διακίνηση αγαθών, μια άνευ προηγουμένου τελωνειακή ρύθμιση, είναι ανεφάρμοστες.

Ωστόσο εκτιμάται ότι η πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ για «μηδενικούς δασμούς, μηδενικές ποσοστώσεις», σε συνδυασμό με νέες ιδέες για το πώς το ζήτημα των τελωνειακών δασμών μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση των τριβών που προκαλεί το θέμα των συνόρων, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια ολοκληρωμένη αντιπρόταση.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρόκειται να συναντηθούν στο Σάλσμπουργκ στις 19 και 20 Σεπτεμβρίου και η Μέι πιθανόν να έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει τις σκέψεις της στο δείπνο της πρώτης ημέρας, πριν τεθούν τα κρίσιμα ζητήματα επί τάπητος την επομένη. Πηγές προσκείμενες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνουν ότι τα κράτη μέλη συναινούν στο να δοθεί μια κάποια βοήθεια στην Μέι, δύο εβδομάδες πριν το συνέδριο των Τόρις, που αναμένεται θυελλώδες.

Στο Λονδίνο υπάρχει μια μικρή ελπίδα ότι η Σύνοδος των 27 θα αποτελέσει μια ευκαιρία οι ηγέτες της ΕΕ να ξανασκεφθούν τις κόκκινες γραμμές που έθεσε ο επικεφαλής της διαπραγμάτευσης Μισέλ Μπαρνιέ. Η βρετανική κυβέρνηση εκτιμά πως η Κομισιόν ήταν υπερβολική στην προσέγγισή της, ευελπιστώντας ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία.

Ωστόσο αξιωματούχοι της ΕΕ επιμένουν ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί στο Σάλτσμπουργκ, σημειώνοντας ότι η μόνη «προσφορά» από την πλευρά τους θα περιορίζεται στην προθυμία τους να προχωρήσουν όσο χρειάζεται για να διατηρηθούν οι υπάρχουσες εμπορικές ροές.