Ανάλυση CNNi: H Μέρκελ μπορεί να σώθηκε αλλά η Ευρώπη δεν έλυσε το προσφυγικό της πρόβλημα

«Συνολικά, μετά από έντονες συζητήσεις για το ζήτημα που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση -το μεταναστευτικό- είναι καλό σημάδι που συμφωνήσαμε σε ένα κοινό κείμενο» είπε η Μέρκελ μετά τη συνάντηση, και συμπλήρωσε: «Έχουμε ακόμη αρκετή δουλειά να κάνουμε για να γεφυρώσουμε τις διαφορετικές απόψεις…».

Παρότι το κείμενο αυτό ήταν ασαφές σε αρκετά σημεία, το μεγαλύτερο επίτευγμά του πιθανώς να είναι πως αναγνωρίζεται ότι η αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο μοναδικός τρόπος για να αποφευχθεί μια κρίση αντίστοιχη με αυτή του 2015.

Η υπόσχεση να μοιράζονται οι ευθύνες -παρότι μόνο εθελοντικά- «δένει» την Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελεί μια ηχηρή απάντηση σε εθνικιστικές πολιτικές και θέσεις ευρωπαίων ηγετών, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, που έχει προειδοποιήσει για «εισβολή» μεταναστών. Αποφεύγοντας, ωστόσο, να σχολιάσει ότι οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές έχουν μειωθεί κατά 95%.

Τα λόγια της Μέρκελ έχουν ιδιαίτερη σημασία: «Τα κράτη-μέλη πρέπει να λάβουν όλα τα απαραίτητα εσωτερικά νομοθετικά και διοικητικά μέτρα για να αντιμετωπίσουν τέτοια φαινόμενα και να συνεργάζονται στενά».

Αυτό ακριβώς χρειαζόταν, αυτή τη στιγμή, για να καταπνίξει την ανταρσία των κυβερνητικών εταίρων της (CSU).

Τουλάχιστον για τώρα… Ο Χορστ Ζεεχόφερ, ο επικεφαλής του CSU και υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, απείλησε να ρίξει την κυβέρνηση εάν η Μέρκελ δεν έβρισκε τρόπο να επιστρέψει στις χώρες εισόδου τους πρόσφυγες που έχουν φτάσει στη χώρα.

Η Μέρκελ τα κατάφερε και το CSU εμφανίζεται ήδη ικανοποιημένο. «Η Ευρωπαϊκή Σύνοδος έκανε ένα μεγάλο βήμα προς μια καλύτερη μεταναστευτική πολιτική. Ευρώπη σημαίνει ανθρωπιά για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, αποφασιστικότητα υπεράσπισης των εξωτερικών της συνόρων στη μάχη κατά της παράνομης μετανάστευσης και αλληλεγγύη στο εσωτερικό της» έγραψε στο Twitter o Manfred Weber, στέλεχος του κόμματος.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη σοβαρά ερωτήματα για το πώς -και εάν- η συμφωνία αυτή θα εφαρμοστεί. Και η Μέρκελ θα πρέπει να είναι σε θέση να παρουσιάσει απτά αποτελέσματα εάν θέλει να αποτρέψει νέες «φουρτούνες» στο Βερολίνο.

Η Ιταλία απαίτησε να αναλάβει η λιβυκή ακτοφυλακή την ευθύνη για τις επιχειρήσεις διάσωσης μεταναστών στη Μεσόγειο και να δημιουργηθούν «περιφερειακές πλατφόρμες αποβίβασης» στην Αφρική.

Αλλά η Λιβύη δεν έχει ακόμη απαντήσει θετικά σε αυτό το αίτημα. Την ίδια ώρα, αναλυτές αμφισβητούν ότι θα μπορούσε ποτέ το εγχείρημα αυτό να στεφθεί με επιτυχία.

«Το πρόβλημα είναι ότι κανένας δεν μπορεί να εξηγήσει το εξής: Γιατί να δεχτούν οι χώρες αυτές κάτι τέτοιο; Και τι θα κάνουν; Θα εξετάζουν τα αιτήματα ασύλου με βάση τους νόμους της Λιβύης ή της Τυνησίας; Είναι κάτι τέτοιο νόμιμο, εάν δεν υπάρχει ασφάλεια εκεί; Η Λιβύη αποκλείεται σαν ενδεχόμενο. Είναι τόσο επικίνδυνα εκεί που δεν υπάρχουν καν πρεσβείες!» δήλωσε ο Gerald Knauss, του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Σταθερότητας.

Η κυβέρνηση της Λιβύης κάνει αγώνα δρόμου για την εφαρμογή των νόμων και τη διατήρηση της τάξης. Την ίδια ώρα, στα κέντρα απέλασης της χώρας καταγράφονται παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Παραμένει, λοιπόν, ασαφές εάν η προώθηση των διασωθέντων προσφύγων και μεταναστών στις περιφερειακές αυτές πλατφόρμες αποβίβασης θα ήταν σύννομη με το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Ακόμη και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η υπόσχεση να δημιουργηθούν «ελεγχόμενα κέντρα φιλοξενίας» για την «ταχύτατη και ασφαλή» εξέταση αιτημάτων ασύλου είναι εφικτό αλλά μόνο θεωρητικά… Πρακτικά, όμως, τα κέντρα αυτά θα κατασκευαστούν μόνο στις χώρες που προσφερθούν. Πόσες, άραγε, θα είναι αυτές; Μάλλον όχι πολλές.

Εν τω μεταξύ, χιλιάδες μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα από το 2016, όταν η Ευρώπη έκλεισε τα σύνορά της. Δεν είναι σαφές τι θα αλλάξει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να βελτιωθεί αυτή η εικόνα…

Παρότι η Ε.Ε. είχε υποσχεθεί είτε να διαμοιράσει τους 160.000 αιτούντες άσυλο είτε να τους απελάσει, μόλις 30.000 έχουν προωθηθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία δύο χρόνια. Κάποιοι έχουν επιστρέψει στην Τουρκία αλλά πάνω από 60.000 παραμένουν στην Ελλάδα, όπως φαίνεται από τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών. Μάλιστα, πολλοί εξ αυτών μένουν ακόμη σε ακατάλληλους χώρους…

Την ίδια ώρα, η συμφωνία δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα της κατανομής των προσφύγων που βρίσκονται ήδη σε ευρωπαϊκά εδάφη. Οι λέξεις «οικειοθελώς» και «κοινής» εμφανίζονται αρκετές φορές αλλά δεν επεξηγείται πώς θα πραγματοποιηθεί η διαδικασία κατανομής προσφύγων… Η παλαιότερη πρόταση της Γερμανίας για υποχρεωτικές ποσοστώσεις απορρίφθηκε χωρίς δεύτερη κουβέντα από χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Είναι ενδεικτικό ότι χρειάστηκαν πέντε ημέρες μέχρι η Ευρώπη να καταφέρει να αποφασίσει για τη μοίρα 200 προσφύγων και μεταναστών που διασώθηκαν στη θάλασσα αλλά δεν τους επετράπη να αποβιβαστούν στην Ιταλία.

Η συμφωνία, επίσης, δεν θα είναι ιδιαίτερα καλή για το πολιτικό μέλλον της κ. Μέρκελ. Οι πολιτικοί της αντίπαλοι αναζητούν τρόπους να την πλήξουν ενόψει των περιφερειακών εκλογών, που θα πραγματοποιηθούν φέτος. Μετά από 12 χρόνια στο «τιμόνι» της Γερμανίας, η Μέρκελ βρίσκεται όλο και συχνότερα αντιμέτωπη με νέους αντιπάλους, ακόμη και μέσα από το κόμμα της.

«Όλο αυτό μπορεί να επαναληφθεί σε δύο ή τρεις εβδομάδες. Υπάρχουν πολλοί πολιτικοί αντίπαλοι που θέλουν να ξεφορτωθούν την καγκελάριο, οπότε θα μελετήσουν αυτά τα λάθη και θα μάθουν από αυτά» προειδοποίησε ο Γερμανός πολιτικός αναλυτής Timo Lochoki.

«Εάν συνεχίσει έτσι, κάνοντας μικρά βήματα κάθε φορά, τότε μπορεί μόνο να καθυστερήσει -και όχι να αποτρέψει- μια πολιτική καταστροφή».

Merkel is saved for now, but Europe hasn't solved its migration problem